Civilian War Memorial
Civilian War Memorial, właśc. Memorial to the Civilian Victims of the Japanese Occupation 1942–1945 – pomnik w Singapurze, zlokalizowany w War Memorial Park przy Beach Road w centralnej części miasta, odsłonięty w 1967 roku, upamiętniający Singapurczyków, którzy stracili życie w czasie japońskiej okupacji w latach 1942–1945.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Singapur |
| Miejsce |
War Memorial Park, Beach Road, Central Area |
| Projektant |
Leong Swee Lim |
| Całkowita wysokość |
67,4 m |
| Data odsłonięcia | |
Położenie na mapie Singapuru  | |
 1°17′34,58″N 103°51′17,42″E/1,292939 103,854839
| |
Historia edytuj
15 lutego 1942 roku japoński generał Tomoyuki Yamashita przyjął bezwarunkową kapitulację brytyjskiego garnizonu Singapuru. Trzy dni później Japończycy rozpoczęli zakrojoną na szeroką skalę „akcję oczyszczającą”, wymierzoną w chińską diasporę. Wszystkim chińskim mężczyznom w wieku od 18 do 50 lat rozkazano stawić się na punktach zbornych w celu rejestracji oraz weryfikacji tożsamości. Tych, których uznano za „antyjapońskie elementy”, wywożono w odludne miejsca i mordowano. Masakra trwała do 3 marca i przeszła do historii pod nazwą sook ching („czystka”). Według źródeł japońskich zamordowano wtedy od 2 tys. do 10 tys. singapurskich Chińczyków. Z kolei według źródeł chińskich liczba ofiar mogła sięgnąć nawet 50–60 tys.[1][2]
W lutym 1962 roku w dzielnicy Siglap we wschodniej części Singapuru, w miejscu znanym jako „dolina łez”, przypadkowo odnaleziono masowe groby kryjące szczątki ofiar sook ching. Odkrycie to głęboko poruszyło chińską społeczność. Z inicjatywy Chińskiej Izby Handlowej rozpoczęto poszukiwania i ekshumacje kolejnych masowych mogił. Jednocześnie Izba wystąpiła z inicjatywą budowy pomnika w „dolinie łez”, upamiętniającego ofiary sook ching, a także okazałego cmentarza, na którym zamierzano pogrzebać odnalezione szczątki zamordowanych. Zażądano również oficjalnych przeprosin i wypłacenia odszkodowań przez rząd Japonii[3].
Autonomiczny rząd Singapuru, na którego czele stał Lee Kuan Yew, nie mógł zignorować żądań chińskiej społeczności – tym bardziej, że poparła je także będąca w opozycji prokomunistyczna partia Barisan Sosialis. Premier obawiał się jednak, że położenie nacisku na martyrologię Chińczyków zwiększy napięcia na tle etnicznym i storpeduje jego wysiłki na rzecz budowy singapurskiej tożsamości narodowej. W konsekwencji stanął na stanowisku, że działania upamiętniające muszą mieć na celu oddanie hołdu wszystkim cywilnym ofiarom japońskiej okupacji – bez względu na ich pochodzenie etniczne. Pod jego naciskiem Chińska Izba Handlowa zgodziła się zrezygnować z budowy pomnika i cmentarza w Siglap. Jako nową lokalizację wskazano Beach Road w ścisłym centrum miasta[4]. Pod budowę pomnika i otaczającego go parku wydzielono tam fragment terenu o powierzchni 1,8 hektara, położony naprzeciwko ówczesnego kampusu szkoły średniej Raffles Institution[5]. Pomnik miał w założeniu upamiętniać ofiary wszystkich narodowości, stąd pozbawiono go chińskich akcentów[6][a].
Konkurs na projekt pomnika i parku zwyciężyło biuro architektoniczne „Swan and Maclaren”. Autorem zwycięskiego projektu był singapurski architekt Leong Swee Lim[5]. Koszt budowy wyniósł 750 tys. dolarów. Połowę tej kwoty pokrył rząd Singapuru, a drugą połowę – Chińska Izba Handlowa[6].
Ceremonia odsłonięcia pomnika odbyła się 15 lutego 1967 roku, blisko półtora roku po uzyskaniu niepodległości przez Singapur. Wziął w niej udział premier Lee Kuan Yew, a modlitwy odmówili duchowni reprezentujący największe religie wyznawane przez mieszkańców miasta-państwa (islam, buddyzm, chrześcijaństwo, hinduizm, judaizm, sikhizm, zaratusztrianizm). Wśród zgromadzonych na uroczystości mieszkańców dominowali jednakże Chińczycy[6].
W 2013 roku Civilian War Memorial uzyskał status singapurskiego pomnika narodowego (National Monument)[5].
Opis edytuj
Civilian War Memorial składa się z czterech równolegle wznoszących się filarów o wysokości 67,4 metra. Symbolizują one cztery największe grupy etniczne zamieszkujące miasto-państwo: Chińczyków, Malajów, Hindusów i Euroazjatów[b]. Są złączone u podstawy, co ma symbolizować narodową jedność. Ze względu na ich charakterystyczny kształt mieszkańcy miasta nazywają je kolokwialnie „pałeczkami” (ang. Chopsticks)[7].
Pod pomnikiem znajduje się krypta grobowa. 1 listopada 1966 roku, a więc jeszcze przed oficjalnym odsłonięciem pomnika, umieszczono w niej 600 urn ze szczątkami ofiar sook ching, które ekshumowano z blisko stu mogił odkrytych w latach 1962–1966[8] (według innego źródła urn było 606)[5]. Na powierzchni, na podwyższeniu pod czterema filarami pomnika, znajduje się duża urna z brązu, przypominająca, że pod pomnikiem pochowano ofiary japońskich zbrodni[5].
U podstawy pomnika zamieszczono napis w językach angielskim, standardowym mandaryńskim, malajskim i tamilskim o treści:[9]
Pomnik cywilnych ofiar japońskiej okupacji 1942–1945.
Co roku 15 lutego, w rocznicę kapitulacji Singapuru, przy pomniku odbywają się uroczystości upamiętniające ofiary wojny[10].
Uwagi edytuj
- ↑ Chińska Izba Handlowa początkowo planowała, że monument będzie wzorowany na pomnikach ku czci ofiar sook ching, które wzniesiono w drugiej połowie lat 40. na terytorium dzisiejszej Malezji. Miał więc mieć formę pojedynczego obelisku z wyrytą chińską inskrypcją ku czci zamordowanych. Patrz: Blackburn 2000 ↓, s. 87.
- ↑ Osoby o mieszanych, europejskich i azjatyckich korzeniach.
Przypisy edytuj
- ↑ Hayashi 2009 ↓, s. 1–2.
- ↑ Cheah 2002 ↓, s. 100–104.
- ↑ Blackburn 2000 ↓, s. 81–82.
- ↑ Blackburn 2000 ↓, s. 83–85.
- ↑ a b c d e 15 February Commemoration and the Civilian War Memorial. remembersingapore.org, 2020-02-15. [dostęp 2021-08-05]. (ang.).
- ↑ a b c Blackburn 2000 ↓, s. 87.
- ↑ Blackburn 2000 ↓, s. 72.
- ↑ Blackburn 2000 ↓, s. 81, 87.
- ↑ Civilian War Memorial, War Memorial Park. warinasia.com. [dostęp 2021-08-05]. (ang.).
- ↑ Blackburn 2000 ↓, s. 71–72.
Bibliografia edytuj
- Kevin Blackburn. The Collective Memory of the Sook Ching Massacre and the Creation of the Civilian War Memorial of Singapore. „Journal of the Malaysian Branch of the Royal Asiatic Society”. 73 (2), 2000. (ang.).
- Boon Kheng Cheah: Japanese Army Policy toward the Chinese and Malay–Chinese Relations in Wartime Malaya. W: Paul H. Kratoska: Southeast Asian Minorities in the Wartime Japanese Empire. London: RoutledgeCurzon, 2002. ISBN 978-1-136-12514-0. (ang.).
- Hirofumi Hayashi. The Battle of Singapore, the Massacre of Chinese and Understanding of the Issue in Postwar Japan. „Asia-Pacific Journal: Japan Focus”. 7 (4), 2009-07-13. (ang.).