Clare College (Cambridge)

Koledż University of Cambridge

Clare College, Kolegium Clare – jedno z kolegiów wchodzących w skład Uniwersytetu w Cambridge. Pełna, oficjalna nazwa kolegium to Rektor, Członkowie i Studenci Kolegium Clare na Uniwersytecie w Cambridge (The Master, Fellows and Scholars of Clare College in the University of Cambridge). Nazwa potoczna to Clare.

Clare College
University of Cambridge
Godło
Ilustracja
Brama wejściowa
Typ

kolegium uniwersyteckie

Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Anglia

Adres

Clare College
Trinity Lane
Cambridge
CB2 1TL

Liczba studentów

676 (2016/17)

Rektor

lord A. S. Grabiner

Położenie na mapie Cambridgeshire
Mapa konturowa Cambridgeshire, na dole znajduje się punkt z opisem „Clare College”
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii
Mapa konturowa Wielkiej Brytanii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Clare College”
Położenie na mapie Anglii
Mapa konturowa Anglii, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Clare College”
Ziemia52°12′29″N 0°07′00″E/52,208056 0,116667
Strona internetowa

Jest to drugie, po Peterhouse, najstarsze istniejące kolegium tego uniwersytetu[a].

Historia

edytuj

Za rok powstania kolegium przyjmuje się 1326, kiedy to zarząd nad nim objął ówczesny kanclerz Uniwersytetu w Cambridge – Richard de Badew – który przez kilkanaście następnych lat wspierał je własnym majątkiem. W tym okresie kolegium nosiło nazwę University Hall. Pierwszym rektorem (ang. master) kolegium został Walter de Thaxted. W roku 1338 de Bedew przekazał swoje prawa do zarządzania kolegium lady Elizabeth de Clare, która zapewniła tej, ubogiej wówczas, instytucji finansowanie. Od roku 1339 kolegium zaczęło być nazywane Clare Hall[1]. Nowa patronka zdecydowała też o zmianie charakteru kolegium: oprócz jedynie utrzymywania nauczycieli Uniwersytetu, miało też ono zapewniać możliwość studiowania ubogim chłopcom. Z tego powodu w roku 1346 rozpoczęto proces zmiany statutu kolegium[b]. W Clare Hall lady Clare jako pierwsza w Anglii urzeczywistniła ideę kolegium, jako wspólnoty zrzeszającej studentów, rektora, wykładowców i absolwentów[2][c]

W roku 1521 budynki kolegium wraz z przechowywanymi w nich dokumentami strawił pożar i z tego powodu niewiele wiadomo o jego wcześniejszej historii i kształcie architektonicznym[2].

W roku 1548 na dworze królewskim pojawił się pomysł likwidacji kolegiów Clare Hall oraz Trinity Hall i utworzenia na ich bazie nowego kolegium zajmującego się kształceniem prawników. Jednak członek powołanej w tym celu komisji, biskup Nicholas Ridley, utrącił tę inicjatywę, w czym dopomogła dobra opinia, jaką cieszyło się kolegium dzięki gorliwemu zaangażowaniu w reformację jego słynnego członka, Hugh Latimera[d].

W roku 1856 kolegium zmieniło nazwę z dotychczasowej Clare Hall na obecną Clare College. Nazwa Clare Hall została w 1966 nadana utworzonemu przez Clare College nowemu kolegium, którego rolą jest wyłącznie kształcenie podyplomowe.

W roku 1972 Clare było jednym z trzech kolegiów Cambridge kształcących dotąd wyłącznie mężczyzn, które jako pierwsze zaczęły przyjmować kobiety na studia licencjackie[1][e] (dwa pozostałe to Churchill College i King’s College).

Współczesność

edytuj

Jednym ze strategicznych celów Kolegium Clare jest świadczenie usług edukacyjnych na najwyższym światowym poziomie przy utrzymaniu systemu kształcenia w małych grupach z wykorzystaniem własnego systemu nadzoru nad procesem kształcenia[3].

W roku akademickim 2016/17 Clare kształciło na studiach dziennych 676 studentów: 492 na studiach licencjackich, 59 na studiach magisterskich i 125 na studiach doktoranckich[4].

Roczne koszta utrzymania kolegium w 2015 wyniosły 13,087 mln £, a przychody finansowe 15,117 mln £[3].

Według rankingu Tompkins Table szeregującego kolegia Uniwersytetu w Cambridge według wyników uzyskiwanych od 1997 na egzaminach przez ich członków będących studentami studiów licencjackich, Clare zajęło w 2016 roku 18. miejsce; 25,9% jego studentów uzyskało najwyższe noty (Firsts)[5]. Najwyższą (trzecią) pozycję kolegium zajęło w 2002, a średnia zajmowana pozycja to 10,2.

Trzech uczonych pracujących w Clare College otrzymało Nagrodę Nobla:

Noblista Dziedzina Rok
James Watson Fizjologia lub Medycyna 1962
Norman F. Ramsey Fizyka 1989
Timothy Hunt Fizjologia lub Medycyna 2001
Zobacz też kategorię: Absolwenci Clare College (Cambridge).

Architektura i ważniejsze budynki

edytuj

Powstające w 1326 roku kolegium University Hall zajęło dwa budynki, które spłonęły w roku 1521. Odbudowa zajęła 15 kolejnych lat. Na początku XVII wieku budynki kolegium były już w tak złym stanie, że podjęto decyzję o przebudowie[2]. W latach 1638–1715 wzniesiono zabudowania wokół Starego Dziedzińca, które przetrwały do dzisiaj.

Old Court (Stary Dziedziniec)

edytuj
 
Stary Dziedziniec widziany z mostu King’s College

Trwająca niemal 80 lat zabudowa Starego Dziedzińca odbywała się pod kierunkiem dwóch architektów: Thomasa Grumbolda i jego syna Roberta. Opóźnienia w budowie związane były między innymi z wydarzeniami angielskiej wojny domowej, kiedy to Oliver Cromwell zrabował zebrane na budowę kolegium materiały by ufortyfikować zamek w Cambridge.

Wzniesione w stylu klasycystycznym budynki wzbogacone zostały elementami gotyckimi, czego przykładem jest sklepienie wachlarzowe w bramie głównej. Zajmująca północno-wschodni róg dziedzińca kaplica zaprojektowana została przez Jamesa Burrougha – architekta amatora i rektora sąsiedniego Kolegium Gonville’a i Caiusa. Wybudowano ją w latach 1763-69, a jej cechą wyróżniającą jest wysoka, drewniana latarnia[6].

Clare Bridge (most Clare)

edytuj
 
Clare Bridge

Mierzący 23 m (75 ft.) długości i nieco ponad 4 m (14 ft.) szerokości, wybudowany z wapienia most nad rzeką Cam wzniesiono w latach 1638-40 prawdopodobnie według projektu Thomasa Gumbolda[f]. Początkowo miał służyć głównie jako dogodna droga transportu materiałów budowlanych podczas odbudowy kolegium oraz umożliwiać komunikację z resztą kraju w razie wybuchu zarazy w mieście. Jest najstarszym z istniejących mostów w Cambridge[6][7].

 
Niepełna kula na poręczy mostu

Poręcze mostu zdobi 14 kamiennych kul, z których jedna (druga od strony brzegu zachodniego, po stronie południowej mostu) ma z nieznanego powodu wycięty klin na ⅛ obwodu, co stanowi osobliwość mostu i atrakcję turystyczną. Jest też inspiracją dla tworzenia legendarnych wyjaśnień składających się na lokalny koloryt kolegium.

Na zachodnim brzegu rzeki dostęp do mostu zamyka wzniesiona w roku 1714 żelazna brama, która oddziela go od ogrodu Fellow’s Garden.

Memorial Court (dziedziniec Memoriałowy)

edytuj
 
Dziedziniec Memoriałowy

W związku ze zwiększaniem się liczby studentów, po zakończeniu I wojny światowej podjęto decyzję o wybudowaniu kolejnego kompleksu budynków, który miał jednocześnie stanowić upamiętnienie poległych podczas tej wojny członków kolegium. Zaprojektowany przez Gilesa Gilberta Scotta budynek Memoriałowy (Memorial Building) wzniesiono po zachodniej stronie rzeki w latach 1922-35 (następnie w osi tego budynku dobudowano zaprojektowaną przez tego samego architekta nową bibliotekę uniwersytecką, tworząc w ten sposób dziedziniec Memoriałowy (Memorial Court)). W roku 1955 otwarto zaprojektowane także przez Scotta rozszerzenie Dziedzińca Memoriałowego upamiętniające członków kolegium poległych podczas II wojny światowej. Prace sfinansował amerykański filantrop Paul Mellon, będący członkiem kolegium. W 1986 dobudowano budynek biblioteczny, dzieląc w ten sposób dziedziniec na dwa mniejsze: Memorial Court i Ashby Court. Ozdobę dziedzińca Memoriałowego stanowi rzeźba Henry’ego Moore’a, przedstawiająca upadającego wojownika (The Falling Warrior).

  1. J.P.C Roach et al., 1959: W roku 1324 ufundowane zostało kolegium Michaelhouse, które jednak w 1546 roku zostało połączone z King’s Hall w nowe kolegium: Trinity College.
  2. J.P.C Roach et al., 1959: ostatecznie nowy statut został przyjęty dopiero w roku 1359.
  3. Taylor, 1994: Pamiątką po lady de Clare jest godło Kolegium. Łzy w obramowaniu godła oznaczają żałobę, gdyż była ona trzykrotną wdową.
  4. J.P.C. Roach et al., 1959: Rektor i wykładowcy byli tak przekonani o nieuchronności likwidacji Clare Hall, że rozdysponowali już między sobą należącą do kolegium zastawę stołową.
  5. Kobiety mogły studiować na Uniwersytecie Cambridge od roku 1869, ale były początkowo przyjmowane wyłącznie do "żeńskich" kolegiów, z których pierwszym było Girton College
  6. Labrum, 1994: Nie ma pewności, czy był on architektem, czy jedynie rysownikiem planów.

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj