Cmentarz żydowski w Bodzentynie
Cmentarz żydowski w Bodzentynie – kirkut znajdujący się w zagajniku pośród pól na północnym zboczu Miejskiej Góry, przy drodze do Świętej Katarzyny na wysokości granicy miasta Bodzentyn. Na obszarze 2 ha zachowało się około 55 macew postawionych w latach 1870–1934[2]. Większość płyt posiada czytelne inskrypcje hebrajskie oraz bogate zdobienia, na niektórych zachowały się ślady polichromii.
![]() | |
![]() Nagrobek na bodzentyńskim kirkucie | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość |
Bodzentyn |
Typ cmentarza |
wyznaniowy |
Wyznanie |
judaizm |
Stan cmentarza |
nieczynny |
Powierzchnia cmentarza |
2 ha |
Data otwarcia |
1867 |
Data ostatniego pochówku |
1942 |
Data likwidacji |
1964 |
Architekt | |
Położenie na mapie Bodzentyna ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu kieleckiego ![]() | |
Położenie na mapie gminy Bodzentyn ![]() | |
![]() |
Historia
edytujW połowie XIX wieku bodzentyńscy Żydzi podlegali dozorowi bożniczemu w Szydłowcu. Tam też chowali swoich zmarłych. W 1866 zwrócili się do władz powiatowych o przydzielenie terenu pod budowę własnego kirkutu. Wyznaczony plac pod cmentarz, tzw. Krakowiec, stanowił zsekularyzowaną własność kościoła katolickiego i już od kilkunastu lat był wykorzystywany przez społeczność starozakonnych dla celów grzebalnych. Został nieodpłatnie przekazany przez władze gminie żydowskiej. 18 sierpnia 1867 inżynier budowniczy powiatowy Alfons Welke sporządził plan cmentarza i wyznaczył jego granice. Na początku XX wieku kirkut był ogrodzony. W 1933 dokupiono pole w celu powiększenia cmentarza. Ostatni pochówek odbył się w 1942. Po likwidacji bodzentyńskiego getta Niemcy częściowo zdewastowali kirkut. Cmentarz zamknięto dla celów grzebalnych w 1964. W pierwszej dekadzie XXI wieku cmentarz został uporządkowany i odrestaurowany.
Na cmentarzu spoczywa Dorota z Bryczkowskich Herling-Grudzińska – matka pisarza Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024, s. 21 [dostęp 2015-11-02] .
- ↑ Burchard podaje, iż najstarsza zachowana macewa pochodzi z 1876
Bibliografia
edytuj- Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 135.
- Penkalla A., Żydowskie ślady w województwie kieleckim i radomskim, Radom 1992
- Wołczyk A., Cmentarze Bodzentyna 1801-1980, Kielce 1983
Linki zewnętrzne
edytuj- Cmentarz żydowski w Bodzentynie na portalu Wirtualny Sztetl
- Cmentarz żydowski w Bodzentynie. bodzentyn.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-17)]. na portalu Bodzentyn.net