Cmentarz ewangelicki w Kadynach

Cmentarz ewangelicki w Kadynachcmentarz znajdujący się we wsi Kadyny w powiecie elbląskim.

Cmentarz ewangelicki w Kadynach
Ilustracja
Tablica informacyjna przy cmentarzu
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Miejscowość

Kadyny

Typ cmentarza

wyznaniowy

Wyznanie

ewangelickie

Stan cmentarza

nieczynny

Położenie na mapie gminy Tolkmicko
Mapa konturowa gminy Tolkmicko, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicki w Kadynach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicki w Kadynach”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicki w Kadynach”
Położenie na mapie powiatu elbląskiego
Mapa konturowa powiatu elbląskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicki w Kadynach”
Ziemia54°18′12,2″N 19°29′33,0″E/54,303389 19,492500

Historia cmentarza edytuj

Dawny cmentarz ewangelicki w Kadynach znajduje się na północno-wschodnim skraju wsi Kadyny przy drodze polnej zwanej "Drogą Kościelną". Na cmentarzu tym pochowany jest m.in. właściciel dawnej restauracji Fritz Gottschalk[1].

W 2004 zapomniana i zaniedbana nekropolia została uporządkowana przez młodzież gimnazjum w Tolkmicku we współpracy z Nadleśnictwem Elbląg w ramach projektu "Ślady przeszłości". Do prac włączyli się również mieszkańcy Kadyn. Uporządkowano nagrobki i postumenty, poziomując je i ustawiając w określonym szyku. Pomiędzy grobami wysypano kamienny grys. Teren obsadzono cisami i jałowcami oraz utwardzono miejsca między pozostałymi grobami. Postawiono drewniany krzyż i pamiątkowy kamień ze słowami: „Pamięci tych, którzy żyli tu przed nami”[2].

Galeria zdjęć edytuj

Świątynia Pokoju edytuj

 
Wspaniały portal z majoliki Świątyni Pokoju (ok. 1930 r.)

W odległości około 40 m od cmentarza znajdują się ruiny neogotyckiego kościoła ewangelickiego o nazwie „Świątyni Pokoju”, zbudowanego w latach 1913–1917 na polecenie cesarza Prus Wilhelma II, dla którego Kadyny w tamtym czasie były letnią rezydencją. Świątynia, zaprojektowana przez Arthura Kicktona w stylu neogotyckim, była okazałą budowlą o doskonałej akustyce. Kościół był jednonawowy z wyodrębnionym, nieco niższym prezbiterium, przykryty sklepieniem gwiaździstym. Od południa dostawiono do korpusu masywną strzelistą wieżę oraz podcienia z trzech stron[3]. Bogaty wystrój wnętrza został wykonany w miejscowej cegielni i fabryce majoliki. Kościół poświęcono w roku 1920. Sam Wilhelm II kościoła nigdy nie zobaczył, bo po przegranej wojnie w 1918 abdykował (był tylko obecny przy położeniu kamienia węgielnego pod świątynię 12 czerwca 1913)[4][5]. Świątynia przetrwała II wojnę światową z niewielkimi uszkodzeniami. Niestety w 1958 kościół ewangelicki na polecenie władz komunistycznych rozebrano[6]. Główny ołtarz tej świątyni można współcześnie podziwiać w elbląskiej katedrze. Cegłę z rozbiórki także wykorzystano m.in. przy remontach elbląskich kościołów[3].

Przypisy edytuj

  1. Polska niezwykła
  2. czaswlas.pl | Widok obiektu [online], www.czaswlas.pl [dostęp 2020-05-02].
  3. a b Wędrówka przez wzniesienia nad Zalewem Wiślanym [online], trojmiasto.pl, 20 listopada 2016 [dostęp 2020-05-02] (pol.).
  4. Kadyny na dużym ekranie [online], dziennikelblaski.pl [dostęp 2020-05-02] (pol.).
  5. Westpreussische Kirchen 01 [online], www.aefl.de [dostęp 2020-05-02].
  6. Informacje umieszczono na tablicy informacyjnej przy cmentarzu ewangelickim