Cmentarz mariawicki w Długim Kącie
Cmentarz mariawicki w Długim Kącie – założony na początku XX wieku cmentarz Kościoła Starokatolickiego Mariawitów położony we wsi Długi Kąt. Cmentarz w stanie bardzo zaniedbanym znajduje się przy dawnej drodze prowadzącej z Tatar do Długiego Kątu.
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Długi Kąt |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie | |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Zarządca |
Kościół Starokatolicki Mariawitów |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostrołęckiego  | |
Położenie na mapie gminy Lelis  | |
 53°12′19″N 21°32′35″E/53,205278 21,543056
| |
Historia
edytujMariawici w powiecie ostrołęckim pojawili się niemal jednocześnie w dwóch katolickich parafiach – w Jelonkach i Kadzidle. W Kadzidle nowe wyznanie dotarło za pośrednictwem rzymskokatolickiego wikariusza ks. Wacława Żebrowskiego. Po 1906, gdy rozpoczęły się prześladowania mariawitów, miejscowi wyznawcy odłączając się od rzymskokatolicyzmu, wznieśli własną świątynię parafialną[1]. W początkach II RP parafia mariawicka w Kadzidle z siedzibą w Długim Kącie liczyła według szacunków mariawickich 315 dusz. W spisie powszechnym z 1921 mariawitami określiło się 71 osób[2]. Ze względu na zanik wyznania, spowodowany powrotem miejscowej ludności do rzymskiego katolicyzmu, 12 maja 1932 postanowiono przenieść kościół mariawicki z Długiego Kąta do Brzozówki, gdzie było wówczas najwięcej wiernych. W obliczu upadającej parafii od września 1946 w budynku kościelnym ulokowano szkołę podstawową[1].
Cmentarz mariawicki w Długim Kącie powstał w 1907. Był w użyciu do 1945. Pochowano tu około setkę wiernych[3], choć są też opracowania mówiące o 50 osobach[4]. Po II wojnie światowej w tym miejscu posadzono las. Cmentarz został uporządkowany w 2006 przez młodzież z Publicznego Gimnazjum im. Aleksandra „Wilka” Krzyżanowskiego w Kadzidle. Po renowacji nekropolię uroczyście otwarto, odwołując się do stulecia istnienia mariawitów w Polsce. Powstała brama z tablicą informującą o parafii mariawickiej, streszczeniem historii cmentarza oraz upamiętnieniem działań renowacyjnych. Później nekropolia zaczęła niszczeć. Współcześnie trudno rozpoznać zarysy nagrobków i wskazać rów otaczający nekropolię[3].
Cmentarz w Długim Kącie jest jedyną pamiątką wspólnoty mariawickiej w kurpiowskich wsiach: Długim Kącie, Tatarach, Brzozówce, Kierzku, Glebie, Jeglijowcu, Golance, Kadzidle, Szafarni, Gibałce, Lelisie i Dąbrówce[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Jan Mironczuk, Rzymskokatolicy, a inne wyznania chrześcijańskie w powiecie ostrołęckim, „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego”, 21, 2007, s. 75–101.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. 5: województwo białostockie, Warszawa 1924, s. 57–58.
- ↑ a b c Maria Weronika Kmoch, Mankietnicy, kozłowici, heretycy... Mariawityzm na Kurpiach [online], s. 59 [dostęp 2022-07-17].
- ↑ Marcin Żerański, Michał Bogdański, Dariusz Łukaszewski, Gmina Kadzidło. W samym sercu Kurpiowszczyzny. Przewodnik turystyczny, wyd. 3 zmienione, Cieszyn: Pracownia na Pastwiskach, 2020, ISBN 978-83-943914-8-5, OCLC 1192550813 [dostęp 2022-07-17].