Cmentarz prawosławny w Biszczy
Cmentarz prawosławny w Biszczy – czynna nekropolia prawosławna w Biszczy, założona przed 1830 jako unicka, przemianowana po 1875 na prawosławną.
 Widok ogólny. Po lewej najstarszy nagrobek na cmentarzu datowany na r. 1860 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie | |
| Stan cmentarza |
czynny |
| Powierzchnia cmentarza |
0,9 ha |
| Liczba kwater cmentarnych |
podział nieczytelny |
| Data otwarcia |
przed 1830 |
| Zarządca | |
Położenie na mapie gminy Biszcza  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego  | |
 50°24′03″N 22°38′46″E/50,400833 22,646111
| |
Historia i opis edytuj
Dokładna data powstania cmentarza nie jest znana. Z pewnością istniał on już przed r. 1830, mógł powstać w 1819, gdy generalny remont przechodziła miejscowa cerkiew parafialna – wtedy też mógł zostać zlikwidowany dotychczasowy cmentarz w jej sąsiedztwie[1]. W 1875, wskutek likwidacji unickiej diecezji chełmskiej, parafia biszczańska razem z cmentarzem została przemianowana na prawosławną[1]. Cmentarz pozostały czynny także po tym, gdy cerkiew w miejscowości została odebrana prawosławnym i zaadaptowana na kościół rzymskokatolicki. Nekropolią opiekuje się parafia prawosławna w Tarnogrodzie[1].
Cmentarz zajmuje teren czworoboku o powierzchni 0,9 ha. Być może był pierwotnie dzielony na kwatery, obecnie jednak układ ten jest nieczytelny. Groby usytuowane są w rzędach i w większości skierowane w kierunki wschodnim. Starodrzew porastający dawniej nekropolię został wycięty jeszcze przed 1992, na cmentarzu pozostały jedynie pojedyncze robinie i wiązy[1].
Na początku lat 90. XX wieku na terenie cmentarza znajdowało się 8 nagrobków XIX-wiecznych i cztery sprzed II wojny światowej[1]. Mają one postać krzyży prawosławnych lub łacińskich na prostopadłościennych postumentach zdobionymi trójkątnymi lub półkolistymi tympanonami, wielostopniowymi gzymsami uskokowymi, gzymsami z jońskim kimationem lub z nadstawami w kształcie słupów. Najstarszy nagrobek z możliwą do odczytania inskrypcją pochodzi jeszcze z czasów unickich – z 1860[1]. Na nowych grobach znajdują się pomniki z lastryko oraz krzyże metalowe. Inskrypcje na nagrobkach wykonane zostały w języku cerkiewnosłowiańskim lub polskim[1].
-
Nagrobki z k. XIX w. -
Nagrobek dwuletniego Konstantina Kraskowskiego (zm. 1898) -
Nagrobek dziecięcy zwieńczony krzyżem łacińskim (przełom XIX/XX w.) -
Uszkodzony nagrobek z 1910
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Kawałko D., Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994.