Cmentarz wojenny nr 116 – Staszkówka-Dawidówka
Cmentarz wojenny nr 116 – Staszkówka-Dawidówka – austriacki cmentarz z I wojny światowej znajdujący się we wsi Staszkówka w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Moszczenica. Jest jednym z 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W IV okręgu Łużna cmentarzy tych jest 27[2].
nr rej. A-778 z 8.06.1995[1] | |
Widok ogólny | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Typ cmentarza |
wojenny |
Stan cmentarza |
nieczynny |
Liczba pochówków |
212 |
Liczba grobów |
4 + 88 |
Architekt | |
Położenie na mapie gminy Moszczenica | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu gorlickiego | |
49°45′34″N 21°00′17″E/49,759444 21,004722 |
Położenie edytuj
Cmentarz znajduje się po lewej stronie drogi z Ciężkowic do Staszkówki, w odległości 100 m od niej, na skraju zalesionego jaru potoku. Do cmentarza prowadzi droga szutrowa[3].
Opis cmentarza edytuj
Projektantem był Anton Müller. Cmentarz wykonano na planie prostokąta na stoku lekko opadającym do jaru. Ogrodzenie cmentarza w postaci murowanych z kamienia słupków i również wykonanej z kamieni podmurówki oraz zawieszonych między słupkami metalowych segmentów w postaci balustradek. Wejście na cmentarz przez metalową, dwuskrzydłową bramkę. Cmentarz posiada centralny pomnik w postaci dużej, murowanej z kamienia tablicy z ławami i bocznymi słupkami. Umieszczona jest w boku cmentarza przylegającym do jaru. Oprócz niej na przeciwległym boku cmentarza jest drugi, mniejszy pomnik w postaci kamiennej kuli osadzonej na prostopadlościennym cokole. Przed kulą znajdują się nagrobki 4 oficerów – wszyscy w randze porucznika. Nagrobki żołnierzy w rzędach. Posiadają betonowe stele z żeliwnymi tablicami imiennymi[2][4].
Polegli edytuj
Na cmentarzu w 4 grobach zbiorowych i 88 pojedynczych pochowano 212 żołnierzy armii niemieckiej z pruskiego Regimentu 3 Grenadierów im. Królowej Elżbiety i Pruskiego Batalionu Pionierów Gwardii na Ł61, w tym ostatnim jest wiele polskich nazwisk. Wszyscy polegli 2 maja 1915 r. podczas wielkiej ofensywy sprzymierzonych armii austro-węgierskiej i niemieckiej, zwanej bitwą pod Gorlicami. W czasie tej ofensywy przełamali oni obronę Rosjan i odpędzili ich daleko na wschód[5].
Wśród pochowanych jest 152 szeregowych żołnierzy, 22 podoficerów i 4 oficerów. Dywizją zdobywającą wzgórza na linii Ciężkowice – Bogoniowice – Rzepiennik Strzyżewski dowodził gen. Karol Fryderyk von Plettenberg. Jednym z 4 oficerów, którzy zginęli i pochowani zostali na tym cmentarzu był 16- letni ochotnik, wnuk jego przyjaciela – generała Hermana von Francois. Opiekuńcze skrzydła generała nie pomogły[5].
Losy cmentarza edytuj
Cmentarz wykonano na miejscu pierwszego pochówku. Nagrobki oficerów ufundowały ich rodziny. W 2015 r. cmentarz jest w bardzo dobrym stanie, gdyż poddany został kapitalnemu remontowi[4]. Przy wejściu na cmentarz ustawiono tablicę informacyjną z napisami w 4 językach; polskim, niemieckim, rosyjskim i angielskim
Przypisy edytuj
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2015-05-20] .
- ↑ a b Roman Frodyma: Galicyjskie cmentarze wojenne. Tom I. Beskid Niski i Pogórze. Warszawa: Rewasz, 1995. ISBN 83-85557-20-2.
- ↑ Pogórze Ciężkowickie. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2005. ISBN 83-89165-37-6.
- ↑ a b Cmentarze I wojny. [dostęp 2015-05-29].
- ↑ a b Andrzej Mężyk. Tuchów i okolice w ogniu wielkiej wojny. [dostęp 2015-05-29].