Cukrownia Wierzchosławice
Cukrownia „Wierzchosławice” – dawna cukrownia w Wierzchosławicach. Założona w 1880.
.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Data założenia | |
| Forma prawna | |
.jpg)
W 1880 zostaje założona Cukrownia Wierzchosławice Spółka Akcyjna. W 1919 zostaje przekształcona w Cukrownię Wierzchosławice Towarzystwo Akcyjne, by w roku 1931 przyjąć nazwę Cukrownia Wierzchosławicka Spółka Akcyjna.
Siedziba zarządu znajdowała się w Wierzchosławicach[1].
Cukrownia Wierzchosławicka nie posiadała ani rzeki, ani żadnego innego naturalnego zbiornika wód, a całkowita ilość czystej wody, niezbędnej do produkcji, była otrzymywana z 12 studni o głębokości 30 metrów, zaopatrzonych w pompy „Mammut". W związku z brakiem możliwości odprowadzenia wody ściekowej na pola irygacyjne lub do rzeki, zastosowano odstojniki. Cukrownia była zmuszona do oszczędzania wody i używania jej po oczyszczeniu ponownie do produkcji[2].
W 1881 rozpoczęto budowę kolei Cukrowni Wierzchosławice. Była to kolej wąskotorowa o szerokości 900 mm. W 1882 roku w użytku było 2 parowozy i 40 wagonów. Długość sieci wynosiła 19,5 km. W 1912 kolej została połączona z siecią kolei Cukrowni Tuczno. W 1914 na 60 km trasy pracowało 6 parowozów i 220 wagonów[3].
W latach 30. przy Cukrowni rozpoczęła działalność Ochotnicza Straż Pożarna.
W 1926 w skład rady nadzorczej wchodzili: Karol Stüebner (prezes), W. Kosiak, R. Würtz, J. Kuraszkiewicz, Joachim Krueger, L. Barczak i Helmuth von Rosenstiel. W Zarządzie zasiadali: dr Leopold Levy, Karol Ruszczyński i inż. A. Makowiecki. Dyrektorem był inż. A. Makowiecki a jego zastępcą Henryk Mamroth. Prokurentem był W. Wiśniewski, księgowym E. Chyrrek a inspektorem plantacyjnym F. Smolibowski. Przerób dobowy buraków w sezonie 1925/1926 w cetnarach wynosił 10,000. Obszar plantacji wynosił 2.550 ha[4].
W 1938 w skład rady nadzorczej wchodzili: Karol Stuebner (prezes), dr Bolesław Jagielski (wiceprezes), Helmuth von Rosenstiel, Emil Goehring, Joachim Krueger, Tadeusz Kaźmierczak, Bogusław Bacciarelli, Włodzimierz Grodzicki, Józef Czernicki. Zarząd tworzyli: dr Leopold Levy, Karol Ruszczyński, dr Leon Nowakowski. Prokurentem był inż. Henryk Mamroth. Kapitał zakładowy wynosił 1,08 mln zł, podzielonych na 150 akcji na okaziciela, 334 akcje imienne lit. A o nominale 1200 zł oraz 832 akcje imienne lit. B. o nominale 600 zł. „Wierzchosławicka” produkowała kryształ biały i cukier surowy – 64 396 q w sezonie 1936/1937. Obszar plantacji wynosił 1699 ha[5].
W 1940 Niemcy likwidują cukrownię, a maszyny wywożą w głąb Rzeszy[6].
Leopold Levy wchodził również w skład zarządu Cukrowni Kruszwica[7]. Był to żydowski przemysłowiec z Inowrocławia. W 1939 został zamordowany przez Niemców[8].
W roku 1951 Cukrownia Wierzchosławice, własność Sp. Akc. Cukrownia Wierzchosławicka w Wierzchosławicach został znacjonalizowany przez państwo i została objęta przez „Zjednoczone Cukrownie Pomorskie" Przedsiębiorstwo Państwowe Wyodrębnione[9]. Od tej pory działała pod nazwą „Państwowe Przedsiębiorstwo Suszarnia Cykorii w Wierzchosławicach”.
Obecnie na terenie dawnej cukrowni działa firma Cykoria SA.
Przypisy
edytuj- ↑ Wierzchosławicka, Cukrownia w Wierzchosławicach | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2020-03-28].
- ↑ „Gazeta Cukrownicza” (R. 32, nr 33/3), 8 października 1925, s. 571.
- ↑ Historia [online] [dostęp 2020-03-28] (pol.).
- ↑ Spis cukrowni Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1926, s. 36, 37.
- ↑ Rocznik polskiego przemysłu i handlu, Warszawa 1938, nr 6155.
- ↑ Stanisław Wykrętowicz, Najnowsze dzieje cukrownictwa w Polsce (1944-1989), Poznań 1997, s. 31.
- ↑ Rocznik polskiego przemysłu i handlu, Warszawa 1938, nr 6142.
- ↑ Levy Leopold | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2020-03-28].
- ↑ „Bydgoski Dziennik Wojewódzki” (Nr 22), Bydgoszcz, 1 listopada 1950, s. 145.
Linki zewnętrzne
edytuj- wierzchoslawicka-cukrownia-w-wierzchoslawicach [1] na stronie sztetl.org.pl