Custos Messium (z łac. „Strażnik Plonów”) – historyczny gwiazdozbiór leżący pomiędzy obecnymi konstelacjami Cefeusza, Kasjopei i Żyrafy. Gwiazdozbiór został stworzony przez Jérôme Lalande’a w roku 1775 z gwiazd położonych nad „zadem” Żyrafy, pomiędzy Kasjopeą a historycznym gwiazdozbiorem Renifera[1][3]. Lalande wprowadził ten gwiazdozbiór przy okazji pojawienia się w 1774 roku w tej części nieba komety (C/1774 P1)[1]. Nazwa Custos Messium żartobliwie honoruje rodaka Lalande’a, znanego obserwatora komet Charles’a Messiera, który obserwował tę kometę w 1774 roku[3][4]. Nazwa ma także uzasadnienie mitologiczne: Strażnik Plonów był umiejscowiony pomiędzy królewskimi postaciami Cefeusza i Kasjopei, mitycznych władców rolniczej Etiopii a Żyrafą – zwierzęciem zjadającym plony afrykańskich rolników; ponadto Fenicjanie w tej części nieba wyobrażali sobie pole pszenicy[1][4]. Gwiazdozbiór kilkukrotnie pojawiał się w atlasach nieba, ale szybko wyszedł z użycia[3][5].

Custos Messium
Mapa gwazdozbioru
Nazwa łacińska

Custos Messium

Dopełniacz łaciński

Custodis Messium[1]

Skrót nazwy łacińskiej

CsM[1]

Charakterystyka
Najjaśniejsza gwiazda

50 Cassiopeiae (3,9m[2][3])

Gwiazdozbiory sąsiadujące

Ilustracja


Przypisy edytuj

  1. a b c d e John C. Barentine: The Lost Constellations: A History of Obsolete, Extinct, or Forgotten Star Lore. Springer, 2015, s. 119. ISBN 978-0-7188-2695-6.
  2. 50 Cas w bazie SIMBAD (ang.)
  3. a b c d Custos Messium, the harvest keeper. W: Ian Ridpath: Star Tales. James Clarke & Co., 1988. ISBN 978-0-7188-2695-6.
  4. a b Custos Messium, the Harvest-Keeper. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 191–192. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
  5. Shane Horvatin: Custos Messium. the Harvest-Keeper. Michigan State University. [dostęp 2017-08-25]. (ang.).