Cyjacjum, cyjatium[1], cyathium – struktura zawierająca organy generatywne występująca u roślin wilczomleczowatych (Euphorbieae), szczególny rodzaj kwiatostanu. Taki kwiatostan funkcjonuje jak jeden obupłciowy kwiat, czyli jest rodzajem pseudanthium[2]. Rozbieżności w interpretacji, czy struktura jest kwiatem, czy kwiatostanem sięgają XVIII wieku. Jako kwiat traktował strukturę Linneusz w opisie z 1753 roku, jako kwiatostan opisał Lamarck w roku 1786. Chociaż w kolejnych latach opis jako kwiatostan pojawiał się częściej, problem interpretacji pozostaje otwarty. Specyfika struktury jest na tyle duża, że ani określenie kwiatostan ani kwiat nie w pełni zadowala botaników[2].

Przekrój przez cyjacjum
Diagram kwiatostanu złożonego z cyjacjum

Cyjacjum ma kształt miseczki z wypustkami. Kwiatostan zawiera jeden, centralnie umieszczony słupek, stanowiący kwiat żeński, otoczony przez cztery lub pięć grup pręcików, stanowiących kwiaty męskie[3]. Struktura zawiera często miodniki oraz wsparta jest przez efektowne podsadki[2].

Cyathia zwykle zebrane są w kwiatostany złożone wyższych rzędów, wierzchotki.

Przypisy

edytuj
  1. Szweykowska Alicja, Szweykowski Jerzy: Botanika t.2 Systematyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 388. ISBN 83-01-13953-6.
  2. a b c G. Prenner, PJ. Rudall. Comparative ontogeny of the cyathium in Euphorbia (Euphorbiaceae) and its allies: exploring the organ-flower-inflorescence boundary.. „Am J Bot”. 94 (10), s. 1612-29, Oct 2007. PMID: 21151828. 
  3. G. Prenner, SD. Hopper, PJ. Rudall. Pseudanthium development in Calycopeplus paucifolius, with particular reference to the evolution of the cyathium in Euphorbieae (Euphorbiaceae-Malpighiales).. „Aust Syst Bot”. 21 (3), s. 153-161, Jul 2008. PMID: 21423860.