Czapla modrolica
Czapla modrolica[6] (Pilherodius pileatus) – gatunek dużego ptaka brodzącego z rodziny czaplowatych (Ardeidae). Występuje w Ameryce Południowej i Panamie. Nie jest zagrożony.
| Pilherodius pileatus[1] | |||
| (Boddaert, 1783) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Pilherodius[2] | ||
| Gatunek |
czapla modrolica | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Systematyka edytuj
Gatunek ten w 1780 roku opisał Buffon w 14. tomie Histoire Naturelle des Oiseaux pod zwyczajową francuską nazwą Héron Blanc a Calotte noire[7]. Został on też zilustrowany w jednym z zeszytów Planches enluminées d’histoire naturelle – atlasu ptaków ukazującego się w latach 1765–1780[8], będącego uzupełnieniem publikacji Buffona; tablica barwna przedstawiająca czaplę modrolicą nosiła numer 907, podpisano ją Héron Blanc hupé de Cayenne[9], to znaczy, że okaz typowy pochodził z Kajenny (obecnie Gujana Francuska)[3][4]. Nazwę zgodną z zasadami nazewnictwa binominalnego (Ardea pileata) nadał temu ptakowi Pieter Boddaert, który w swej publikacji z 1783 roku przydzielił binominalne nazwy wszystkim 1008 gatunkom zilustrowanym w Planches enluminées d’histoire naturelle (wiele z tych nazw utworzył sam)[10]. Obecnie gatunek zaliczany jest do monotypowego rodzaju Pilherodius[3][6][11]. Nie wyróżnia się podgatunków[3][11].
Morfologia edytuj
Krępa sylwetka, dziób niebieskawy; naga skóra na kantarze oraz wokół oczu jaskrawoniebieska, kontrastuje z białym upierzeniem reszty ciała (z wyjątkiem czarnej czapeczki). U ptaków lęgowych na szyi i piersi pojawia się kremowy odcień[12]. Długość ciała 51–59 cm; masa ciała 444–632 g[13].
Zasięg występowania edytuj
Czapla modrolica występuje od wschodniej Panamy do wschodniej i południowej Brazylii, Paragwaju i Boliwii[3]. Jest gatunkiem osiadłym[13].
Ekologia i zachowanie edytuj
Żyje nad brzegami rzek i małymi jeziorami. Płochliwa; zwykle spotykana pojedynczo, często przesiaduje na drzewach[12].
Poluje głównie na ryby, ale także na owady wodne, kijanki i żaby[13].
Status edytuj
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje czaplę modrolicą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała, że liczebność populacji mieści się w przedziale 50 000 – 499 999 dorosłych osobników. Ogólny trend liczebności uznawany jest za spadkowy, choć niektóre populacje mogą być stabilne[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Pilherodius pileatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Pilherodius, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2022-12-04] (ang.).
- ↑ a b c d e Capped Heron (Pilherodius pileatus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-22)]. (ang.).
- ↑ a b c D. Lepage: Capped Heron Pilherodius pileatus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-04]. (ang.).
- ↑ a b Pilherodius pileatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Ardeidae Leach, 1820 - czaplowate - Herons (Wersja: 2020-06-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-11-03].
- ↑ G.-L.L. de Buffon, Histoire naturelle des oiseaux, t. 14, Paryż 1780, s. 107 (fr.).
- ↑ Erwin Stresemann, On the Birds Collected by Pierre Poivre in Canton, Manila, India and Madagascar (1751–1756), „Ibis”, 94 (3), 1952, s. 522–523, DOI: 10.1111/j.1474-919X.1952.tb01847.x (ang.).
- ↑ Planches enluminées d'histoire naturelle, t. 10, tabl. 907.
- ↑ P. Boddaert, Table des planches enluminéez d'histoire naturelle de M. D'Aubenton. Avec les denominations de M.M. de Buffon, Brisson, Edwards, Linnaeus et Latham, Utrecht 1783, s. 54 (łac.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ibis, spoonbills, herons, hamerkop, shoebill, pelicans. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
- ↑ a b Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
- ↑ a b c F.E. Buderman, Capped Heron Pilherodius pileatus, version 1.0, [w:] Birds of the World (red. T.S. Schulenberg) [online], Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020 [dostęp 2022-12-04] (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).