Czynność pomyłkowa
Czynność pomyłkowa (freudowska pomyłka) – pomyłka pojawiająca się najczęściej w wypowiedzi (przejęzyczenie), w działaniu lub zapominaniu, będąca, zdaniem Freuda, wynikiem mimowolnego oddziaływania treści zepchniętych do nieświadomości[1][2].
Zjawisko to (Fehlleistung, parapraxis) opisał i zdefiniował austriacki neurolog i psychoanalityk Zygmunt Freud w swojej pracy Psychopatologia życia codziennego[3]. Według psychoanalizy takie pomyłki mają być spowodowane nieświadomymi, zablokowanymi motywacjami (w szczególności seksualnymi; zob. życzenie), które mimo woli wychodzą na światło dzienne. Freud uważał, że czynność pomyłkowa jest jednym z głównych przejawów myśli nieświadomych (obok: marzenia sennego, dowcipu i symptomu). Pomyłka powinna być interpretowana jako przejaw nieświadomego życzenia[1][4].
Definicja czynności pomyłkowej została następnie rozwinięta przez francuskiego psychiatrę i psychoanalityka Jacquesa Lacana, który przy wykorzystaniu pojęć, odkrytych przez francuskich językoznawców (głównie Ferdinanda de Saussure'a)[5], znaczącego i znaczonego, proponuje interpretację pomyłki na zasadzie przejawu dwóch znaczących (słowa, które osoba chciała wypowiedzieć i słowa, które wypowiedziała)[6].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Czynności pomyłkowe, Czynności pomyłkowe (ciąg dalszy), Czynności pomyłkowe (zakończenie), [w:] ZYGMUNT FREUD, WSTĘP DO PSYCHOANALIZY, Kęty: WYDAWNICTWO MAREK DEREWIECKI, 2010, s. 15-37 [dostęp 2024-05-10].
- ↑ Władysław Łosiak, Czynności pomyłkowe, 2005, ISBN 978-83-7435-019-8 [dostęp 2024-05-10].
- ↑ Freud S. (1987). Psychopatologia życia codziennego. Marzenia senne. Warszawa: PWN.
- ↑ Satyrykon polityczny: Krótka anatomia freudowskich przejęzyczeń [online], naTemat.pl [dostęp 2024-05-10] (pol.).
- ↑ Ferdinand de Saussure, Kurs językoznawstwa ogólnego, 2007.
- ↑ Jacques Lacan, The Four Fundamental Concepts of Psychoanalysis., 1998.