Wikipedia

D.E.Ü.S Wäinla

organizacja studentów

D.E.Ü.S Wäinla – estońska korporacja akademicka działająca w latach 1924–1939 na terenie Wyższej Szkoły Technicznej Wolnego Miasta Gdańska. W 1931 roku po zjednoczeniu z korporacją z Brna zmieniła nazwę na Välis-Eesti Korp! Wäinla, tworząc nową korporację, ale za datę powstania przyjmując 6 grudnia 1924 roku.

D.E.Ü.S Wäinla
Ilustracja
Zdjęcie z 1935 roku. Wspólne (polsko-estońskie) obchody rocznicy odzyskania niepodległości.
Dewiza: „Üks kõigi eest, kõik ühe eest” (Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego)
Barwy

pomarańczowy, fioletowy i biały (1924-1931), czarny, biały i niebieski (1931-1939)

Data założenia

6 grudnia 1924

Uczelnia

Wyższa Szkola Techniczna Wolnego Miasta Gdańska (niem. Technische Hochschule der Freien Stadt Danzig)

Historia edytuj

Na początku lat 20. XX wieku w Wyższej Szkole Technicznej Wolnego Miasta Gdańska (niem.Technische Hochschule der Freien Stadt Danzig) studiowało około 50 estońskich studentów[1], 70 w roku akademickim 1923/1924, a w 1938 około 12 lub 13[2].

Do podjęcia studiów zachęcała ich odległość (była to leżąca najbliżej Estonii uczelnia techniczna), nauka w języku niemieckim i niezbyt wysokie czesne[3].

Studenci estońscy początkowo należeli do Gdańskiego Związku Studentów Estońskich (W.H.: D. E. Ü. S. - Danzigi Eesti Üliõpilaste Seltsego)[4].

W 1924 roku dwunastu z nich postanowiło założyć własną korporację D.E.Ü.S (Danzigi Eesti Üliõpilaste Selts) Wäinla. Byli to: Johannes Kant, Paul Kallikorm, Boris Kivimägi, Alar Kotli, Jaan Maasik, Erich Otting, Daavet Ross, Johannes Rõuk, Osvald Sein, Jüri Seisler, Hans Truu i Valter Vöölman. Przygotowali oni statut, który został zatwierdzony przez rektora i Senat 6 grudnia 1924 roku[4].

Korporacja nie miała własnego lokalu. Na spotkania korporacyjne wynajmowano lokal „Zinglers-Höhe" przy ulicy Jaśkowa Dolina (niem. Jäschkental), a potem „Rolandis" w Gdańsku–Wrzeszczu, a na większe uroczystości, komersy korporacyjne, spotkania z okazji odzyskania niepodległości przez Estonię salę w „Halbe Allees"[5].

27 czerwca 1927 roku korporacja Wäinla zawarła umowę o współpracy (kartel) z najstarszą polską korporacją w Gdańsku ZAG WISŁA[6]. Wäinla utrzymywała również kontakty z warszawską korporacją Aquilonia. W 1928 roku prezes Vöölman wziął udział w uroczystości podpisania kartelu pomiędzy Wisłą a Aquilonią[7].

W roku akademickim 1930/1931 Wäinla miała 38 członków i dziewięciu filistrów[6], a w roku akademickim 1938/1939 38 członków i 67 filistrów[8].

Po 1929 roku z powodu wysokich kosztów liczba studentów w Gdańsku zmniejszyła się. Dlatego 29 sierpnia 1931 roku korporacja Wäinla połączyła się z działającą od 1929 roku w Brnie korporacją ASE (Akadeemiline Selts Eesti). Traktat zjednoczeniowy podpisano w Tallinnie. Powstała nowa korporacja Välis-Eesti Korp! Wäinla skupiająca wszystkich studiujących za granicą Estończyków. Za datę powstania przyjęto 6 grudnia 1924 oraz barwy korporacji z Brna. Do korporacji dołączyli również estońscy studenci z Karlsruhe, Wiednia, Pragi i Warszawy i Tallinna[8]. Do 1938 roku jej siedzibą było Brno, a gdy liczba członków w Tallinnie wzrosła przeniesiono do niego główną siedzibę korporacji. W sierpniu 1940 roku, po zajęciu Tallinna przez Rosjan, władze radzieckie zakazały działalności korporacji Wäinla. Również Niemcy nie pozwolili na jej jawną działalność. Po 1944 roku większość członków korporacji wyjechała z Estonii[5]. Zamieszkali oni w Niemczech, Montrealu, Sztokholmie, Nowym Jorku, Australii i innych krajach[9].

Insygnia i odznaki edytuj

Według polskiego badacza Wojciecha Heppnera, nazwa korporacji pochodziła od dawnej estońskiej nazwy Baltyku Väinameri[1], natomiast estońscy badacze (Reimo Pullat i Tõnis Liibek) wywodzą ją od estońskiego słowa väin[10], które oznacza cieśninę[11].

Barwa: pomarańczowy, fioletowy i biały[1]. Po zjednoczeniu z ASE w 1931 roku: czarny, biały i niebieski[8].

Dewiza: „Üks kõigi eest, kõik ühe eest”[12] (Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego)[1].

Herb zaprojektował późniejszy estoński architekt Alar Kotli[1][13].

Zarząd edytuj

Pierwszym prezesem korporacji został Valter Vöölman, jego zastępcą Osvald Sein, a sekretarzem Erich Otting[1].

Początkowo coroczne spotkania D.E.Ü.S. Wäinla odbywały się w Tallinnie, a od 1928 r. w Viljandi. W imprezach tych uczestniczył Witold Kukowski, który był honorowym filistrem korporacji[6].

Galeria edytuj

  •  
    Obchody Dnia Niepodległości w 1929 roku.
  •  
    Wspólne zdjęcie członków korporacji Wäinla z polskimi korporantami.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f Heppner ↓, s. 38
  2. ↑ Pullat ↓, s. 147
  3. ↑ Pullat ↓, s. 134
  4. ↑ a b Pullat ↓, s. 148
  5. ↑ a b Heppner ↓, s. 40
  6. ↑ a b c Pullat ↓, s. 150
  7. ↑ Uroczystości Korporacji „Aąuilonja", „Akademik Polski” (8), 1 grudnia 1928, s. 7.
  8. ↑ a b c Pullat ↓, s. 153-155
  9. ↑ Pullat ↓, s. 158
  10. ↑ Pullat ↓, s. 149
  11. ↑ Tomasz Otocki, Estońscy studenci na uczelniach polskich w okresie międzywojennym [online], Eesti.pl, 8 grudnia 2020 [dostęp 2023-05-01] (pol.).
  12. ↑ Korporatsioon Fraternitas Liviensis - Leksikon [online], www.liviensis.ee [dostęp 2023-05-02].
  13. ↑ Alar Kotli 110 [online] [dostęp 2023-04-27] (est.).

Bibliografia edytuj

Wojciech Heppner. Estońska Korporacja Akademicka Deüs "Wäinla" przy Politechnice Wolnego Miasta Gdańska (1924-1939). „Pismo PG”. 9, 1997. 

Raimo Pullat, Tõnis Liibek: Auf der Suche nach der eigenen Alma Mater. Ingenieure und Architekten aus Estland, die vor dem Zweiten Weltkrieg an Technischen Universitäten Europas studiert haben. KIT Scientific Publishing, 2022. ISBN 978-3-7315-1215-8. (niem.).

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=D.E.Ü.S_Wäinla&oldid=72771510”