Danuta Dąbrowska (filolog)
Danuta Halina Dąbrowska z domu Szkop (ur. 11 marca 1952 w Gdańsku, zm. 16 sierpnia 2018 w Międzywodziu[1]) – polska literaturoznawczyni i krytyczka literacka, działaczka opozycji demokratycznej w czasach PRL, więzień polityczny, profesor dr hab. nauk humanistycznych[2].
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: historia literatury polskiej XIX w., literaturoznawstwo | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1986 |
| Habilitacja |
21 grudnia 1998 |
| Profesura |
9 grudnia 2016 |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys edytuj
Córka Henryka i Hanny[1]. W 1976 ukończyła studia polonistyczne na Uniwersytecie Gdańskim, pracę magisterską napisała pod kierunkiem prof. Marii Janion. Od drugiej połowy lat 70. XX wieku zaangażowała się w działalność opozycyjną wobec władz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Uczestniczyła w gdańskich protestach Grudnia 70. W latach 1977–1981 kolportowała niezależne książki i pisma, m.in. Biuletyn Informacyjny KSS KOR, 1978–1981 współpracowniczka KSS KOR, brała czynny udział w wykładach Uniwersytetu Latającego i Towarzystwa Kursów Naukowych[3][4].
W listopadzie 1980 została członkiem Solidarności. Uczestniczyła w marcowym strajku pracowników WSP w Szczecinie w 1981. W tym samym roku brała również udział w jesiennym strajku solidarnościowym ze studentami radomskiej WSI w Radomiu.
W czasie stanu wojennego współpracowała z podziemnym ruchem wydawniczym; autorka, redaktorka, przepisywaczka i kolporterka podziemnych pism KOS, Obecność, BIS, Wolność i Pokój, znaczków poczt podziemnych, kartek świątecznych i kaset audio. W 1983 roku napisała pracę doktorską pod kierunkiem prof. Stefana Treugutta, lecz szansę na jej obronienie dostała dopiero trzy lata później, ponieważ za swoją działalność w podziemiu 16 marca 1983 została aresztowana. Przetrzymywano ją w Komendzie Wojewódzkiej MO w Szczecinie, następnie w Areszcie Śledczym w Szczecinie i Areszcie Śledczym w Warszawie-Mokotowie, w którym uczestniczyła w 9-dniowej głodówce[5]. 25 lipca 1983 zwolniona na mocy amnestii. Po wyjściu z aresztu ponownie zaangażowana w podziemną działalność wydawniczą i kolportaż, w tajne nauczanie studentów oraz w akcje pomocy rodzinom aresztowanych[6].
Po utworzeniu w 1985 roku Uniwersytetu Szczecińskiego zaangażowała się w rozwój uczelni. Po upadku komunizmu w Polsce zaczęła piastować różne funkcje w ramach uniwersytetu. Za kadencji pierwszego demokratycznie wybranego rektora prof. Tadeusza Wierzbickiego była rzeczniczką prasową US. W latach 1989–1992 była przewodniczącą komisji uczelnianej NSZZ Solidarność. Od 1993 do 1996 była wicedyrektorem Instytutu Filologii Polskiej US, twórczyni i wieloletnia kierownik Zakładu Literatury i Kultury Polskiej XIX wieku IPKiD US[7]. Autorka kilku monografii, poruszających temat obecności romantyzmu w literaturze współczesnej oraz wielu publikacji w czasopismach naukowych[8]. Promotorka ponad dwustu prac magisterskich i trzech rozpraw doktorskich.
Zmarła 16 sierpnia 2018 po długiej chorobie[9]. Została pochowana na cmentarzu Centralnym w Szczecinie[10].
Odznaczenia edytuj
W 1998 roku przyznano jej odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”. Została odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi (2001)[11], Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2012)[12], Krzyżem Wolności i Solidarności (2016)[13][14]
Przypisy edytuj
- ↑ a b Danuta Dąbrowska. rejestry-notarialne.pl.
- ↑ Prof. dr hab. Danuta Halina Dąbrowska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2022-07-11].
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej, Dąbrowska Danuta Halina [online], Encyklopedia Solidarności [dostęp 2022-08-11] (pol.).
- ↑ W Szczecinie działacze opozycji z czasów PRL uhonorowani Krzyżami Wolności i Solidarności [online], dzieje.pl [dostęp 2022-08-12] (pol.).
- ↑ Radio Szczecin, 19. i 26.08.2018 – Bez pozy [online], radioszczecin.pl, 19 sierpnia 2018 [dostęp 2022-08-12] (pol.).
- ↑ Piotr Krupiński, Aleksandra Krukowska, DANUTA DĄBROWSKA (11 marca 1952 – 16 sierpnia 2018), „Pamiętnik Literacki”, DOI: 10.18318/pl.2019.2.17, ISSN 0031-0514.
- ↑ Zmarła prof. Danuta Dąbrowska [online], Uniwersytet Szczeciński, 17 sierpnia 2018 [dostęp 2022-08-13] (pol.).
- ↑ Zmarła polonistka prof. Danuta Dąbrowska [online], 24kurier.pl [dostęp 2022-08-13].
- ↑ Radio Szczecin, Wspomnienie: Działaczka opozycji demokratycznej. Pisała do pism poza cenzurą [online], Wspomnienie: Działaczka opozycji demokratycznej. Pisała do pism poza cenzurą, 1 listopada 2018 [dostęp 2022-08-13] (pol.).
- ↑ Radio Szczecin, Pożegnaliśmy Danutę Dąbrowską [ZDJĘCIA] [online], Pożegnaliśmy Danutę Dąbrowską [ZDJĘCIA], 21 sierpnia 2018 [dostęp 2022-08-13] (pol.).
- ↑ M.P. z 2001 r. nr 44, poz. 713
- ↑ M.P. z 2012 r. poz. 872
- ↑ M.P. z 2017 r. poz. 128
- ↑ Odznaczeni KWiS [online], odznaczeni-kwis.ipn.gov.pl [dostęp 2022-08-13].