Depresja atypowa (zaburzenia depresyjne z cechami atypowymi) – jest jedną z postaci depresji, różniąca się od postaci typowej tego zaburzenia następującymi cechami[1]:

  • podnoszeniem się (tzw. reaktywnością) na ogół obniżonego nastroju w odpowiedzi na przyjemne sytuacje lub zdarzenia,
  • wzmożeniem apetytu lub przyrostem masy ciała,
  • wzmożoną sennością (hipersomnią),
  • uczuciem zmęczenia lub ciężkości ciała (ang. leaden paralysis „paraliż ołowiany”),
  • znaczną wrażliwością na odrzucenie w relacjach interpersonalnych (zwykle występującą nie tylko podczas trwania epizodu depresyjnego).

Określenie „atypowa” uwydatnia różnicę pomiędzy takim obrazem zaburzeń depresyjnych a postaciami depresji przebiegającymi z bezsennością, spadkiem apetytu, anhedonią (np. depresją melancholiczną). Ponadto zaburzenia depresyjne o atypowych cechach, w porównaniu z typowymi zaburzeniami depresyjnymi, ujawniają się we wcześniejszym wieku, charakteryzują się wydatnym spowolnieniem psychoruchowym, częściej współwystępują z zespołem lęku napadowego, nadużywaniem lub zależnością od substancji psychoaktywnych oraz z zaburzeniami somatyzacyjnymi. U pacjentów z rozpoznaniem depresji atypowej obserwuje się także odmienny przebieg zaburzeń – częściej, niż w przypadku typowej depresji, w dalszym toku leczenia rozpoznawane są u tych pacjentów zaburzenia afektywne dwubiegunowe lub depresja sezonowa[1].

Objawy wzmożenia apetytu i wzmożenia senności są łącznie określane jako „odwrócone objawy wegetatywne” (ang. reversed vegetative symptoms)[1].

Klasyfikacja DSM-5 uwzględnia możliwość postawienia diagnozy „epizodu depresji z cechami atypowymi” (ang. depressive episode with atypical features)[2].

Sposób leczenia, zwłaszcza leczenia farmakologicznego, epizodu depresyjnego z cechami atypowymi zależny jest w znacznym stopniu od tego, czy występuje on w przebiegu zaburzenia afektywnego jednobiegunowego (inaczej depresja jednobiegunowa, ew. zaburzenie depresyjne nawracające), czy też w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego[1].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Benjamin James Sadock, Virginia Alcott Sadock, Pedro Ruiz: Kaplan & Sadock’s Synopsis of Psychiatry Behavioral Sciences/Clinical Psychiatry. Wydanie 11. Philadelphia: Wolters Kluwer, 2015. ISBN 978-1609139711.
  2. American Psychiatric Association: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Wyd. 5. Arlington, VA: American Psychiatric Publishing, 2013, s. 162–165. ISBN 978-0-89042-555-8.