Diamant (z fr. diament) – opracowywana w latach 1962–1965 francuska rakieta nośna niskiego udźwigu, pierwsza rakieta nośna zdolna wynieść satelitę nie będąca konstrukcją amerykańską bądź sowiecką. Konstrukcyjnie wywodzi się z rakiet sondażowych powstałych w ramach francuskiego programu wojskowego Pierres précieuses (z fr. kamienie szlachetne).

Diamant A
Ilustracja
Model rakiety Diamant A
Producent

SEREB[1]

Data pierwszego startu

26 listopada 1965

Data ostatniego startu

15 lutego 1967

Statystyki
Wszystkie starty

4

Udane starty

3 (75%)

Nieudane starty

1

Zdolność wynoszenia

160 kg na LEO

Siła ciągu przy starcie

301,6 kN

Wymiary
Długość

18,95 m

Średnica

1,34 m

Masa całkowita

18 400 kg

Stopnie rakiety
Stopień 1.

Émeraude

Stopień 2.

Topaze

Stopień 3.

P-6

Diamant B
ilustracja
Producent

SEREB

Data pierwszego startu

10 marca 1970

Data ostatniego startu

21 maja 1973

Statystyki
Wszystkie starty

5

Udane starty

3 (60%)

Nieudane starty

2

Zdolność wynoszenia

160 kg na LEO

Siła ciągu przy starcie

396,5 kN

Wymiary
Długość

23,5 m

Średnica

1,4 m

Masa całkowita

26 990 kg

Stopnie rakiety
Stopień 1.

L-17

Stopień 2.

Topaze

Stopień 3.

P-6

Diamant BP4
ilustracja
Producent

SEREB

Data pierwszego startu

6 lutego 1975

Data ostatniego startu

27 września 1975

Statystyki
Wszystkie starty

3

Udane starty

3 (100%)

Nieudane starty

0

Zdolność wynoszenia

160 kg na LEO

Siła ciągu przy starcie

396,5 kN

Wymiary
Długość

21,6 m

Średnica

1,4 m

Masa całkowita

26 300 kg

Stopnie rakiety
Stopień 1.

L-17

Stopień 2.

P-4

Stopień 3.

P-6

Budowa

edytuj

Powstały trzy warianty rakiety:

Diamant A

edytuj

Rakieta ta składała się z trzech członów. Pierwszy, wzorowany na rakietach Émeraude, o średnicy 1,34 m, długości 9,76 m i masie całkowitej 14 685 kg napędzany był czterema silnikami Vexin B, zasilanymi niesymetryczną dimetylohydrazyną i tetratlenkiem diazotu i zapewniającymi siłę ciągu 301,6 kN. Czas pracy silników pierwszego członu wynosił 93 sekundy. Drugi człon, konstrukcyjnie wywodzący się z rakiet Topaze, o średnicy 0,8 m i długości 4,7 m, i masie całkowitej 2815 kg, napędzany był silnikiem na paliwo stałe o sile ciągu 120 kN i pracował przez 39 sekund. Ostatni człon, P-6, o wymiarach 0,66x1,98 m był zasilany silnikiem na paliwo stałe o sile ciągu 29,4 kN. Czas pracy ostatniego członu wynosił 39 sekund. Rakieta była zdolna do wyniesienia satelity o masie 150 kg na niską orbitę okołoziemską[2].

Starty rakiety odbywały się z poligonu rakietowego Hamakir w Algierii.

Diamant B

edytuj

Z poprzedniej konstrukcji wykorzystywała jedynie człon drugi. Pierwszy człon został wydłużony do 14 m, a silniki Vexin B zastąpiono mocniejszymi jednostkami Vexin C o łącznej sile ciągu 396,5 kN. Silnik członu trzeciego poszerzono do 0,8 m, skrócono jego długość do 1,67 m i zwiększono jego siłę ciągu do 50 kN[3].

Starty tej wersji rakiety odbywały się na terenie Gujańskiego Centrum Kosmicznego.

Diamant BP4

edytuj

Ostatnia wersja rakiety wykorzystywała pierwszy i trzeci człon wersji B. Dotychczas używaną konstrukcję drugiego członu zastąpiono silnikiem P-4, wywodzącym się od drugiego stopnia pocisku taktycznego MSBS, a także poszerzono przestrzeń ładunkową do 1,38 m[4]. Starty odbywały się na terenie Gujańskiego Centrum Kosmicznego.

Starty

edytuj

Diamant A

edytuj
  1. 26 listopada 1965, 14:47 GMT; miejsce startu: Hamakir (Brigitte), Algieria
    Ładunek: Astérix; Uwagi: start udany
  2. 17 lutego 1966, 08:33 GMT; miejsce startu: Hamakir (Brigitte), Algieria
    Ładunek: Diapason; Uwagi: start udany
  3. 8 lutego 1967, 10:39 GMT; miejsce startu: Hamakir (Brigitte), Algieria
    Ładunek: Diadéme 1; Uwagi: start nieudany – satelita wyniesiony na zbyt niską orbitę
  4. 15 lutego 1967, 14:47 GMT; miejsce startu: Hamakir (Brigitte), Algieria
    Ładunek: Diadéme 2; Uwagi: start udany

Diamant B

edytuj
  1. 10 marca 1970, 12:20 GMT; miejsce startu: Gujańskie Centrum Kosmiczne (ALD), Gujana Francuska
    Ładunek: Mika, Wika; Uwagi: start udany
  2. 12 grudnia 1970, 13:04 GMT; miejsce startu: Gujańskie Centrum Kosmiczne (ALD), Gujana Francuska
    Ładunek: Péole; Uwagi: start udany
  3. 15 kwietnia 1971, 09:19 GMT; miejsce startu: Gujańskie Centrum Kosmiczne (ALD), Gujana Francuska
    Ładunek: Tournesol; Uwagi: start udany
  4. 5 grudnia 1971, 16:20 GMT; miejsce startu: Gujańskie Centrum Kosmiczne (ALD), Gujana Francuska
    Ładunek: Polaire; Uwagi: start nieudany – awaria 2. członu
  5. 21 maja 1973, 08:47 GMT; miejsce startu: Gujańskie Centrum Kosmiczne (ALD), Gujana Francuska
    Ładunek: Castor; Uwagi: start nieudany – nie oddzieliła się osłona ładunku

Diamant BP4

edytuj
  1. 6 lutego 1975, 16:35 GMT; miejsce startu: Gujańskie Centrum Kosmiczne (ALD), Gujana Francuska
    Ładunek: Starlette; Uwagi: start udany
  2. 17 maja 1975, 10:32 GMT; miejsce startu: Gujańskie Centrum Kosmiczne (ALD), Gujana Francuska
    Ładunek: Castor, Pollux; Uwagi: start udany
  3. 27 września 1975, 08:37 GMT; miejsce startu: Gujańskie Centrum Kosmiczne (ALD), Gujana Francuska
    Ładunek: Aura; Uwagi: start udany

Przypisy

edytuj
  1. Skrót od: Societ'e pour l'etude et la r'ealisation d'engins ballistiques, później włączone w skład koncernu Aerospatiale
  2. Diamant A. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2017-01-24].
  3. Diamant B. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2017-01-24].
  4. Diamant BP4. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2017-01-24].

Linki zewnętrzne

edytuj