Dom Antoniego Procajłowicza w Rudawie

zabytek architektury w Rudawie, Polska

Dom Antoniego Procajłowicza w Rudawie – murowany dom mieszkalny znajdujący się w Rudawie, w powiecie krakowskim, w 1988 roku wpisany do rejestru zabytków nieruchomych[1].

Dom Antoniego Procajłowicza w Rudawie
Symbol zabytku nr rej. A-590 z 30 sierpnia 1988 roku[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Rudawa

Adres

ul. Henryka Sienkiewicza 14

Typ budynku

dom murowany

Architekt

nieznany

Ukończenie budowy

1903

Pierwszy właściciel

Antoni Procajłowicz

Kolejni właściciele

Hieronim Hirschberg (od 1935 roku)

Położenie na mapie gminy Zabierzów
Mapa konturowa gminy Zabierzów, po lewej znajduje się punkt z opisem „Dom Antoniego Procajłowicza w Rudawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Dom Antoniego Procajłowicza w Rudawie”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Dom Antoniego Procajłowicza w Rudawie”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Dom Antoniego Procajłowicza w Rudawie”
Ziemia50°07′11,555″N 19°42′53,928″E/50,119876 19,714980

Historia edytuj

Dom wybudowano w 1903 roku dla artysty malarza Antoniego Procajłowicza. Autor projektu nie jest znany[2].

Dom był miejscem spotkań młodopolskich artystów, m.in. Stanisława Wyspiańskiego, Lucjana Rydla i Włodzimierza Tetmajera[3]. W 1935 roku został sprzedany kierownikowi parowozowni w Krakowie Hieronimowi Hirschbergowi. W 1992 roku był współwłasnością Marii Rożanowicz oraz Franciszki i Witolda Hirschbergów[2].

Opis architektoniczny edytuj

Dom pod względem stylu nawiązuje do dworu staropolskiego[3]. Wybudowano go na wąskiej działce w pobliżu torów kolejowych. Jest to budynek parterowy, na rzucie prostokąta, wymurowany z cegły, otynkowany, częściowo podpiwniczony w części północno-wschodniej. W elewacji frontowej od południa, w części środkowej, znajduje się czterokolumnowy portyk, poprzedzony murowanymi schodami. Kolumny wsparte są na kwadratowych bazach i dźwigają gładki architraw. W głębi portyku znajdują się półkolumny na osi kolumn zewnętrznych. Nad portykiem umieszczono facjatę, ujętą falistym szczytem, z oknem pośrodku i małym kolistym okienkiem powyżej[2].

Elewacja południowa jest 7-osiowa, z drzwiami wejściowymi osłoniętymi portykiem. Po bokach drzwi znajdują się dwa okna. Pozostałe dwie pary prostokątnych okien umieszczono w skrajnych osiach, które ujęte są wąskimi płycinami, pod parapetami wykonano dekorację w tynku o motywie wolut i rozet[2].

Dom przykryty jest dachem dwuspadowym z naczółkami, facjata przykryta jest odrębnym daszkiem.

Od północy znajduje się przybudówka wybudowana w 1980 roku[2].

Przypisy edytuj

  1. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2023-05-21].
  2. a b c d e Maria Wierzchosławska, Alina Sienkiewicz: Dokumentacja. Karta biała. zabytek.pl. [dostęp 2023-04-18].
  3. a b Monografia gminy Zabierzów. zabierzow.org.pl. [dostęp 2023-04-27].