Dom przy ul. Pocztowej 2 w Końskich
Dom przy ul. Pocztowej 2/Placu Kościuszki 1 w Końskich – zabytkowy budynek mieszkalno-usługowy zlokalizowany w centrum Końskich (województwo świętokrzyskie), przy ul. Pocztowej, na narożniku Rynku (placu Kościuszki).
nr rej. 108 z 23 października 2013 | |
Widok od ulicy Pocztowej | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres |
ul. Pocztowa 2, Końskie |
Typ budynku |
budynek mieszkalno-usługowy |
Kondygnacje |
2 |
Ukończenie budowy |
1750 (?) |
Kolejni właściciele |
Jan Frantz, Teofil i Ewelina Cerchowie, Marceli Kowalski, Towarzystwo Kredytowe w Radomiu |
Położenie na mapie Końskich | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego | |
Położenie na mapie powiatu koneckiego | |
Położenie na mapie gminy Końskie | |
51°11′24,8561″N 20°24′29,3051″E/51,190238 20,408140 |
Jest to dom murowany, piętrowy z bramą przejezdną[1][2]. Znajduje się w gminnej ewidencji zabytków miasta i gminy Końskie pod numerem 105[3]. Od strony ulicy Pocztowej na podwórze prowadzi brama z okazałym kamiennym portalem przejazdowym, w którego kluczu umieszczona jest data: 1750, dnia 16 lipca i litery I. FH[4].
Pierwszym znanym właścicielem obiektu był wymieniony 7 stycznia 1816 Jan Frantz (kupiec z Końskich). Potem wymienieni są jego synowie: Roman i Feliks Frantz. Nazwisko Franc może mieć związek z literą F na zworniku bramy, ale nie ma na to żadnych dowodów w źródłach. Następnymi właścicielami byli Teofil i Ewelina Cerchowie, którzy nabyli dom 31 lipca 1862. Współwłaścicielem w tych latach był Marceli Kowalski (fabrykant powozów, który odsprzedał w 1871 połowę ogrodu). Do lat 30. XX wieku obiekt należał do Towarzystwa Kredytowego z Radomia[4].
Podczas okupacji niemieckiej budynek pozostawał w obrębie koneckiego getta, choć mieszkała tu również ludność polska (Żydzi przebywali przede wszystkim w nieistniejącej już oficynie). 12 września 1939 (masakra w Końskich) obok kamienicy Niemcy zastrzelili 22 Żydów i ranili ośmiu, którzy próbowali uciekać w górę ulicy Pocztowej (części z nich ucieczka się powiodła). 16 stycznia 1945 mała grupa żołnierzy sowieckich przebywających obok budynku została ostrzelana przez własne samoloty[4].
Do lat 60. XX wieku oficyna po stronie południowo-zachodniej pozostawała wypaloną ruiną. Została ona rozebrana w końcu tej dekady. W obiekcie głównym funkcjonowała m.in. jadłodajnia Janiny Gruszczyńskiej[4].
Przypisy
edytuj- ↑ Wojewoda świętokrzyski, Obiekty zabytkowe chronione poprzez ujęcie ich w Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta i Gminy Końskie, „Dziennik Urzędowy Wojeówdztwa Świętokrzyskiego”, s. 54 .
- ↑ PTTK Końskie, Lista zabytków. WYKAZ NIERUCHOMYCH OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH WPISANYCH DO GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW MIASTA I GMINY KOŃSKIE. Według załącznika do Zarządzenia Nr 269/2013 Burmistrza Miasta i Gminy Końskie z dnia 23 października 2013 r. [online], www.pttkkonskie.pl [dostęp 2024-01-13] .
- ↑ Burmistrza Miasta i Gminy Końskie, GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW MIASTA I GMINY KOŃSKIE wykaz obiektów nieruchomych [online] .
- ↑ a b c d Krzysztof Woźniak , Końskie – ul. Pocztowa 2, Plac Kościuszki 1 (budynek narożny), [w:] Końskie.org.pl [online], 2011 .