Drzewiarka

Drzewiarka
	Chiropodomys
	W. Peters, 1869
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	myszy
Plemię	Hydromyini
Rodzaj	drzewiarka
	Typ nomenklatoryczny
	Chiropodomys penicillatus Peters, 1869 (= Mus gliroides Blyth, 1856)
Synonimy
	Insulaemus E.H. Taylor, 1934;
	Insulaemus E.H. Taylor, 1934;
Gatunki
	8 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	8 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies

Drzewiarka^[3] (Chiropodomys) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Zasięg występowania edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowej i południowo-wschodniej Azji^[4]^[5]^[6].

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 66–122 mm, długość ogona 81–171 mm, długość ucha 11–27 mm, długość tylnej stopy 15–39 mm; masa ciała 15–79 g^[5]^[7].

Systematyka edytuj

Rodzaj zdefiniował w 1869 roku niemiecki zoolog Wilhelm Peters na łamach Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin^[1]. Na gatunek typowy Peters wyznaczył (oznaczenie monotypowe) drzewiarkę dżunglową (Ch. gliroides).

Etymologia edytuj

Chiropodomys: gr. χειρ kheir, χειρος kheiros ‘dłoń’; πους pous, ποδος podos ‘stopa’; μυς mus, μυoς muos ‘mysz’^[8].
Insulaemus: łac. insula, insulae ‘wyspa’^[9]; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[10]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Insulaemus calamianensis Taylor, 1934.

Podział systematyczny edytuj

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[11]^[7]^[4]^[3]:

Chiropodomys gliroides (Blyth, 1856) – drzewiarka dżunglowa
Chiropodomys karlkoopmani Musser, 1979 – drzewiarka mentawajska
Chiropodomys pusillus O. Thomas, 1893 – drzewiarka mała
Chiropodomys muroides Medway, 1965 – drzewiarka szarobrzucha
Chiropodomys major O. Thomas, 1893 – drzewiarka duża
Chiropodomys calamianensis (E.H. Taylor, 1934) – drzewiarka palawańska

Opisano również gatunki wymarłe z plejstocenu^[12]:

Chiropodomys maximus Chaimanee, 1998^[13] (Tajlandia)
Chiropodomys primitivus Zheng Shaohua, 1993^[14] (Chińska Republika Ludowa)

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b W. Peters. Mittheilung über eine neue Nagergattung, Chiropodomys penicillatus, so wie über einige neue oder weniger bekannte Amphibien und Fische. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. 1868, s. 448, 1868. (niem.).
↑ E.H. Taylor: Philippine Land Mammals. Manila: Bureau of Printing, 1934, s. 469. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 265–266. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 484–486. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 661–663. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Chiropodomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-09].
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 312. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 182, 1904. (ang.).
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 128.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 160.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
↑ J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Chiropodomys Peters, 1869, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-10-11] (ang.).
↑ Y. Chaimanee. Plio-Pleistocene rodents of Thailand. „Thai Studies in Biodiversity”. 3, s. 89, 1998. (ang.).
↑ 郑绍华 / S.-h. Zheng: 川黔地区第四纪啮齿类 / Quaternary Rodents of Sichuan-Guizhou Area, China. 北京 / Beijing: 科学出版社 / Science Press, 1993, s. 1–270. ISBN 978-7-03-003122-8. (chiń. • ang.).

Bibliografia edytuj

E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[Peters-1] W. Peters. Mittheilung über eine neue Nagergattung, Chiropodomys penicillatus, so wie über einige neue oder weniger bekannte Amphibien und Fische. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. 1868, s. 448, 1868. (niem.).

[Taylor-2] E.H. Taylor: Philippine Land Mammals. Manila: Bureau of Printing, 1934, s. 469. (ang.).

[Cichocki&inni-3] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 265–266. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-4] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 484–486. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Denys&inni-5] Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 661–663. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Chiropodomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-09].

[amw-7] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 312. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[Palmer-8] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 182, 1904. (ang.).

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=168_128]-9] Jaeger 1959 ↓, s. 128.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=200_160]-10] Jaeger 1959 ↓, s. 160.

[mdd-11] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).

[zij-12] J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Chiropodomys Peters, 1869, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-10-11] (ang.).

[cha-13] Y. Chaimanee. Plio-Pleistocene rodents of Thailand. „Thai Studies in Biodiversity”. 3, s. 89, 1998. (ang.).

[zhe-14] 郑绍华 / S.-h. Zheng: 川黔地区第四纪啮齿类 / Quaternary Rodents of Sichuan-Guizhou Area, China. 北京 / Beijing: 科学出版社 / Science Press, 1993, s. 1–270. ISBN 978-7-03-003122-8. (chiń. • ang.).

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]