Dwór w Stoszowie
Dwór w Stoszowie – zabytkowy dwór wybudowany w drugiej połowie XVI w., w miejscowości Stoszów[1]. Obecnie nieużytkowany zabytek powoli popada w ruinę.
nr rej. A/4726/758 z 27.09.1960[1] | |
Dwór | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Typ budynku | |
Styl architektoniczny | |
Kondygnacje |
2 |
Ukończenie budowy |
XVI w.[1] |
Ważniejsze przebudowy |
XVIII w., XIX/XX w. |
Położenie na mapie gminy Łagiewniki | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
Położenie na mapie powiatu dzierżoniowskiego | |
50°46′56″N 16°43′25″E/50,782222 16,723611 |
Historia
edytujRenesansowy i pierwotnie jednoskrzydłowy dwór został zbudowany przez Hansa von Strachwitza (zm.1597 r.)[2] w drugiej połowie XVI w., być może z wykorzystaniem murów starszej budowli. Siedzibę rozbudował Elias von Strachwitz, syn wspomnianego Hansa i Evy z domu von Ullersdorf (zm. 1594 r.)[3]. Dwór został przebudowany i powiększony w XVIII i XIX.
W 2010 roku wykwaterowano ostatniego lokatora z powodu walącego stropu na pierwszym piętrze.
Architektura
edytujDwór murowany z kamienia i cegły, tynkowany, trzyskrzydłowy, zbudowany na planie litery „C”, o skrzydłach dwu- i trzykondygnacyjnych, nakrytych dachami dwuspadowymi. Fasada (elewacja południowo-zachodnia) korpusu pięcioosiowa, z asymetrycznie umieszczonym sienią komunikacyjną ozdobioną portalem typu fortecznego z trójkątnym frontonem, w którym znajduje się skromny kartusz z dwoma herbami: Gottfrieda von Gellhorn (właściciela w 1654, lewy) i jego żony von Gotsche Schoffs (Schaffgotsch, prawy) oraz napis na belkowaniu: SIT PAX INTRA MVROS TVOS ET PROSPERITAS IN PALATIS TVM PSALM 122,[7] (Niech pokój będzie w twoich murach i pomyślność w twoim pałacu[3]. Większość otworów okiennych zachowała oryginalne kamienne fasciowe obramowania. Większość pomieszczeń nakrywały stropy belkowe, w sieni zastosowano sklepienia kolebkowo-krzyżowe. Dwór zbudowano na planie prostokąta, z wewnętrznym dziedzińcem (obecnie rozpadło się jedno skrzydło) dostępnym przez sklepioną sień. Częściowo podpiwniczony, pod zachodnim skrzydłem znajduje się piwnica składająca się z trzech pomieszczeń.
Na wschód od dworu znajduje się zaniedbana i dziko zarośnięta pozostałość niewielkiego parku. Rezydencję otacza pozostałość fosy i niewielki staw. Wokół położonego na południe od dworu dziedzińca folwarcznego wznoszą się zabudowania gospodarcze.
-
Herby: von Gellhorn
-
Gotsche Schoffs (Schaffgotsch), 1392
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Słownik geografii turystycznej Sudetów, Masyw Ślęży, Równina Świdnicka, Kotlina Dzierżoniowska, t. 20, pod red. Marka Staffy, Wrocław: "I-Bis", 2005, ISBN 83-85773-78-9, s. 470