Dworek Grochowski
Dworek Grochowski, także pałacyk Wierzbickich[1] – neorenesansowy budynek znajdujący się przy ulicy Grochowskiej 64 w dzielnicy Praga-Południe w Warszawie.
 nr rej. 167 z 1 lipca 1965
| |
 Budynek od strony południowo-wschodniej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Styl architektoniczny | |
| Rozpoczęcie budowy |
lata 30. XIX wieku |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°14′30″N 21°06′47″E/52,241667 21,113056
| |
Dworek znajduje się na skraju parku im. płk. Jana Szypowskiego „Leśnika”.
Historia
edytujBudynek został wzniesiony w latach 30. XIX wieku dla rodziny Osterloffów[2]. Karol Osterloff w 1835 nabył część dóbr Grochów i zbudował tam browar, gorzelnię i wytwórnię wina szampańskiego[1].
Po opuszczeniu Warszawy przez Rosjan w sierpniu 1915, w dworku uruchomiono polską szkołę, w której napisała swoje pierwsze wiersze Pola Gojawiczyńska[3]. Od 1918 roku w pałacyku znajdował się sierociniec prowadzony przez metodystów. W 1924 roku obiekt zakupił Andrzej Wierzbicki, który w latach 1925–1927 wyremontował gruntownie budynek[1]. Dworek został uszkodzony podczas II wojny światowej. Został odrestaurowany w 1956[2].
Obecnie w budynku mieści się Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia nr 3 im. Juliusza Zarębskiego[4].
Według legendy podczas bitwy grochowskiej w lutym 1831 dworek miał być kwaterą gen. Józefa Chłopickiego (w rzeczywistości budynek został wzniesiony po powstaniu listopadowym)[5]. Legendę utrwala w nazwie pobliska ulica Kwatery Głównej[6].
Opis
edytujOtoczony parkiem dwór posiada boniowaną pasowo kondygnację przyziemia. W trójprzęsłowym ryzalicie fasady znajdują się drzwi wejściowe oraz drzwi balkonowe na piętrze. Płyta balkonu wsparta na konsolach rozciąga się na całą szerokość ryzalitu. Barokowa balustrada balkonu została zamontowana wtórnie w 1935 i pochodzi prawdopodobnie z osiemnastowiecznej warszawskiej kamienicy[7]. Kondygnacje rozdziela pseudoarkadkowy gzyms.
Całość wieńczy profilowany gzyms koronujący, ponad którym znajduje się czterospadowy ceramiczny dach[8]. W ściany budynku wmurowane zostały kule armatnie znalezione na polu bitwy grochowskiej.
W literaturze
edytuj- Legenda o tym, że w Dworku Grochowskim w lutym 1831 roku kwaterował gen. Józef Chłopicki stała się inspiracją dla Stanisława Wyspiańskiego do umieszczenia w jego wnętrzach akcji dramatu Warszawianka[5].
Galeria
edytuj-
Korytarz na parterze -
Wejście do sali koncertowej na pierwszym piętrze -
Pierwsze piętro i schody na poddasze -
Sala do ćwiczeń w piwnicy
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Tadeusz S. Jaroszewski: Księga pałaców Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1985, s. 170. ISBN 83-223-2047-7.
- ↑ a b Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 64.
- ↑ Teresa Dąbrowska: Warszawa literacka lat międzywojennych. Warszawa: Bellona, 2014, s. 38. ISBN 978-83-11-13068-5.
- ↑ Kontakt. [w:] Państwowa Szkoła Muzyczna 1 st. nr 3 im. Juliusza Zarębskiego w Warszawie [on-line]. psmzarebski.pl. [dostęp 2017-03-05].
- ↑ a b Franciszek Galiński: Gawędy o Warszawie. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska“, 1939, s. 301.
- ↑ Feliks Waśkiewicz: Okruchy historii... Miejsca pamięci Pragi Południe. Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Warszawy Oddział Grochów, 2008, s. 140. na książce ISBN 83-911202-0-7.
- ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 4. Gagarina-Humańska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1997, s. 126. ISBN 83-909794-5-4.
- ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 4. Gagarina-Humańska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1997, s. 127. ISBN 83-909794-5-4.