Dzier kruszcowy
Dzier kruszcowy[1] (Harpalus affinis) – gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych.
| Harpalus affinis | |||||
| (Schrank, 1781) | |||||
.jpg) Dzier kruszcowy | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Plemię | |||||
| Rodzaj | |||||
| Podrodzaj | |||||
| Gatunek |
dzier kruszcowy | ||||
| |||||
Opis edytuj
Chrząszcz o ciele długości od 8,5[2] lub 9[1][3][4] do 12 mm[2][3][4]. Wierzch ciała ma metaliczny, ubarwiony zielono, miodowo, miedziano lub niebieskawo, rzadziej czarno[1][2][4]. Czułki są jednolicie żółtoczerwone. Odnóża mają barwę czułków lub są częściowo przyczernione[3][4]. Pokrywy samic wyróżniają się matowym tłem i silniej zafalowanymi na odcinku przedwierzchołkowym brzegami bocznymi[2]. U obu płci wa lub trzy najbardziej zewnętrzne międzyrzędy pokryw oraz wierzchołkowe, a rzadko też nasadowe części międzyrzędów bardziej wewnętrznych są owłosione. Przedwierzchołkowe punkty grzbietowe występują na 2–3 najbardziej zewnętrznym międzyrzędach, a niekiedy punktowanie jest bardziej rozległe[2][4]. Rząd cierni na spodzie przednich goleni biegnie oddzielnie i prawie równolegle do rzędu kolców przedwierzchołkowych[3]. Stopy są z wierzchu nagie[2].
Występowanie edytuj
Owad pierwotnie o zasięgu transpalearktycznym[3]. Występuje w niemal całej Europie (z wyjątkiem niektórych wysp)[5], sięgając na północ za koło podbiegunowe. W Azji rozprzestrzeniony jest od Uralu i Turcji przez Zakaukazie i Syberię po Sachalin[6][3]. Zawleczony do Ameryki Północnej, gdzie występuje w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie[3][7] oraz do Nowej Zelandii, gdzie również się zadomowił[8].
Chrząszcz ten zamieszkuje głównie tereny otwarte, suche i nasłonecznione. Preferuje gleby piaszczyste i gliniaste[6]. Pospolity jest zwłaszcza na polach, ugorach, siedliskach ruderalnych i polnych drogach[6][1]. Często znajdywany pod kamieniami[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 144.
- ↑ a b c d e f Carl H. Lindroth: Handbooks for the identification of British Insects. Vol. IV. part 2. Coleoptera. Carabidae. Londyn: Royal Entomological Society of London, 1974.
- ↑ a b c d e f g Erik Arndt, Jürgen Trautner: 4. Unterfamilie: Carabinae. W: Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde, Gustav Adolf Lohse, Bernhard Klausnitzer: Die Käfer Mitteleuropas. Band 2 Adephaga 1 (Carabidae, Laufkäfer). Gerd Müller-Motzfeld. Elsevier Spektrum, 2004.
- ↑ a b c d e Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987, s. 339.
- ↑ Harpalus na Fauna Europaea. [dostęp 2014-02-14].
- ↑ a b c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Biegaczowate – Carabidae, część 2. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (3), 1974.
- ↑ Carl H. Lindroth. The Ground-Beetles (Carabidae, excl. Cincidelinae) of Canada and Alaska, Part 5. „Opuscula Entomologica”, 1968.
- ↑ J.I. Townsend. Harpalus affinis (Schrank) (Coleoptera: Carabidae) recently established in the North Island of New Zealand. „New Zealand Entomologist.”. 15. (1), s. 25–29, 1992. DOI: 10.1080/00779962.1992.9722624.