Wikipedia

Dzwonnica w Myszyńcu

zabytkowa, murowana dzwonnica w Myszyńcu

Dzwonnica Myszyniecka – zabytkowy, najstarszy murowany budynek na terenie Puszczy Zielonej. Ulokowana jest przy pl. kard. Stefana Wyszyńskiego 1 w Myszyńcu. Od 2018 funkcjonuje pod nazwą „Multimedialne Muzeum w Dzwonnicy Myszynieckiej”.

Multimedialne Muzeum w Dzwonnicy Myszynieckiej
Dzwonnica w Myszyńcu
Wieża Myszyniecka
Symbol zabytku nr rej. A/467 z 30 marca 1981
Ilustracja
Fragment dzwonnicy myszynieckiej (2023)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Myszyniec

Adres

Plac Kardynała Stefana Wyszyńskiego 1

Typ budynku

dzwonnica

Styl architektoniczny

gotyk

Ukończenie budowy

XVIII wiek

Ważniejsze przebudowy

2014–2020

Położenie na mapie Myszyńca
Mapa konturowa Myszyńca, u góry znajduje się punkt z opisem „Multimedialne Muzeum w Dzwonnicy Myszynieckiej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Multimedialne Muzeum w Dzwonnicy Myszynieckiej”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Multimedialne Muzeum w Dzwonnicy Myszynieckiej”
Położenie na mapie powiatu ostrołęckiego
Mapa konturowa powiatu ostrołęckiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Multimedialne Muzeum w Dzwonnicy Myszynieckiej”
Położenie na mapie gminy Myszyniec
Mapa konturowa gminy Myszyniec, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Multimedialne Muzeum w Dzwonnicy Myszynieckiej”
Ziemia53°22′56,15″N 21°20′45,05″E/53,382264 21,345847
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

Według karty ewidencyjnej zabytków architektury i budownictwa z 1981 stworzonej przez Ośrodek Dokumentacji Zabytków w Warszawie, Dzwonnica została zbudowana w około 1708[1] choć inne źródła np.: publikacja „Myszyniec” autorstwa Wandy Paprockiej wskazują na rok 1754[2], lecz Narodowy Instytut Dziedzictwa wskazuje, że w połowie XVIII wieku przeprowadzono renowację budowli. Zakon jezuicki, który postawił budynek, został sprowadzony na tereny Puszczy Zielonej przez Jana II Kazimierza Wazę, który obawiał się szerzenia protestantyzmu wśród Puszczan. Dzwonnica, zwana inaczej „wieżą myszyniecką”, pełniła pierwotnie funkcję przejścia z placu do kościoła. Była także schronem dla ludzi zbierających się na uroczystościach kościelnych i miejscem karania winowajców, o czym świadczą m.in. do dziś zachowane kuny i wnętrze poziomu -1[2]. Po II wojnie światowej pełniła funkcję kaplicy. W 1906 budynek miał zostać rozebrany, aby odsłonić front nowo budowanej świątyni, jednak sprzeciwili się temu mieszkańcy Myszyńca. Ostateczną decyzję o zaniechaniu rozbiórki podjęła Komisja Archeologiczna w Petersburgu[2][3].

Fotografia budowli pojawiła się na okładce przedwojennej publikacji Ziemia Kurpiów Rudolfa Macury[4]. Jest najstarszą zachowaną budowlą na terenie Puszczy Zielonej[2]

Architektura edytuj

Dzwonnica zbudowana w stylu gotyckim mierzy 18 m długości, 8 m szerokości i 12,5 m wysokości[2]. Do wzniesienia budowli wykorzystano około 1 miliona cegieł, które prawdopodobnie pochodziły z cegielni jezuickiej w Dąbrowach. W trzech wnękach nad schodami od strony frontu widnieją rzeźby (Grupa Ukrzyżowania) z XVIII wieku. W latach 30. XX wieku przebudowano schody na dzwonnicę – odtąd wejścia znajdowały się tylko z lewej i prawej strony budowli, a nie bezpośrednio z placu[5]. Współcześnie schody są odwzorowaniem pierwotnych z XVIII wieku. Szczeliny w murach służą do rusztowań, dzięki którym możliwa jest renowacji budowli[2].

Multimedialne muzeum edytuj

Opiekunami zabytkowej dzwonnicy są Urząd Gminy Myszyniec, Regionalne Centrum Kultury Kurpiowskiej im. ks. Władysława Skierkowskiego w Myszyńcu i Parafia Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu wraz ze Wspólnotą „Przyjaciele Oblubieńca” i Rycerzami Kolumba[6].

Oferta kulturalna Multimedialnego Muzeum w Dzwonnicy Myszynieckiej i Bazyliki Mniejszej w Myszyńcu jest efektem dwóch projektów zrealizowanych dzięki dofinansowaniu ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014–2020[7][8]. Projekt ochrony dziedzictwa kulturowego przez renowację XVIII-wiecznej dzwonnicy obejmował m.in.: remont konserwatorski fasady ceglanej i tynków z uzupełnieniem ubytków, odtworzenie zabytkowych detali architektonicznych, wymianę pokrycia dachu oraz zniszczonych elementów więźby dachowej, wykonanie rekonstrukcji stolarki okiennej i drzwiowej i żaluzji drewnianych, ocieplenie budynku i poprawienie izolacyjności termicznej, opracowanie projektów technicznych i konserwatorskich, nadzór inwestorski i konserwatorski, promocję projektu, wykonanie i instalację multimediów w dzwonnicy[7][9].

Dzwonnica ma pięć pięter:

  • piętro -1: koło historii Myszyńca; ekran multimedialny tematycznie nawiązujący do tradycji bartnictwa na Kurpiach; fragmenty dawnych (współcześnie zamurowanych) tuneli, które prawdopodobnie prowadziły na Most Kopański, gdzie w 1708 stoczono walki ze Szwedami, oraz pod kościelny ołtarz i cmentarz;
  • piętro 0: ekrany multimedialne dotyczące kroju i wyglądu stroju kurpiowskiego, związane z tkactwem, przyrodą Puszczy Zielonej, palmami kurpiowskimi; projektory multimedialne z fotografiami lokalnych tradycji; wystawa czasowa zmienianą przez RCKK i Gminę Myszyniec co około miesiąc; sklep z pamiątkami;
  • piętro 1: ekrany multimedialne ukazujące tradycyjne rękodzieło kurpiowskie i charakterystykę gwary kurpiowskiej; multimedia związane z bursztyniarstwem; elementy edukacyjno-manualne ukazujące sposoby rozchodzenia się dźwięku; widok na sklepienie; wystawa rękodzieła ludowego;
  • piętro 2: cztery dzwony wykonane w odlewni Jana Felczyńskiego – „Maryja” (ok. 750 kg), „Marcin” (ok. 540 kg), „Trójca Święta” (ok. 250 kg) i „Władysław” (ok. 130 kg); elementy edukacyjno-manualne ukazujące sposoby rozchodzenia się dźwięku w plastiku, szkle, drewnie, stali i mosiądzu; wirtualny karylion; ekrany multimedialne ukazujące sposoby odlewania dzwonów; widok na miasto Myszyniec;
  • piętro 3: wystawa rękodzieła ludowego; zegar; projektor multimedialny.

Często wieczorem i w nocy frontową część dzwonnicy ozdabiają grafiki nawiązujące do tradycyjnego rękodzieła kurpiowskiego, których źródłem jest projektor ustawiony przy pl. kard. Stefana Wyszyńskiego. Przy dzwonnicy ulokowane są dwa ekrany multimedialne z historią budynku[7][10].

 
Dzwonnica w Myszyńcu w czasie Wigilii Paschalnej (2024)

Wydarzenia organizowane w dzwonnicy edytuj

W dzwonnicy odbywają się warsztaty rękodzieła ludowego (wycinanka, frywolitki, kwiaty z bibuły, palma wielkanocna, robienie pisanek), rzemieślnicze (obróbka lnu i bursztynu, projektowanie i dekorowanie stroju kurpiowskiego, garncarskie, rzeźbiarskie), warsztaty i prezentacje związanych z ochroną przyrody Puszczy Zielonej, warsztaty związane z popularyzowaniem i utożsamieniem regionu z dialektem kurpiowskim, warsztaty genealogiczne[11][12].

W dzwonnicy organizowane są koncerty okolicznościowe, konkursy i seminaria. W maju 2023 Myszyniec po raz pierwszy przystąpił do Nocy Muzeów. W programie wydarzenia były m.in.: zabawy dla dzieci, projekcje filmowe, warsztaty z zakresu bartnictwa i strzelectwa kurpiowskiego, koncert kapeli „Miód na Serce”, warsztaty wiązania chust kurpiowskich i tradycyjnego śpiewu[13]. Cykliczną imprezą w dzwonnicy są organizowane przez RCKK wraz z Gminą Myszyniec i Starostwem Powiatowym w Ostrołęce Myszynieckie Noce w Dzwonnicy – kilkudniowy cykl spotkań (Nocne Czuwania Modlitewne nawiązujące do tradycji pustych nocy, warsztaty i konkurs bicia w dzwony – Nocny Dzwonnik z Myszyńca, Nocne Warsztaty Malarskie, Noc Poezji i Koncert Finałowy wraz z mszą w dialekcie kurpiowskim)[14][15][16][17].

W dzwonnicy ulokowano wiele wystaw, m.in. nt. Bożego Ciała w Myszyńcu w 1937[18], wojny polsko-bolszewickiej, obrazów Krzysztofa Godfryda Budzyńskiego[19], najciekawszych wydań „Przeglądu Sportowego”[20], historii kościoła w Myszyńcu, wycinanki kurpiowskiej z Puszczy Zielonej i o ks. Władysławie Skierkowskim. Co roku w wakacje w dzwonnicy umieszczana jest pokonkursowa wystawa „Rękodzieło Wsi Kurpiowskiej im. Anny Kordeckiej” organizowana w ramach Miodobrania Kurpiowskiego[21].

Dzwonnicę odwiedziły grupy turystyczne np. z Warszawy, Gdańska i Wrocławia oraz m.in. Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik[22].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Dzwonnica przy kościele parafialnym pw. Trójcy Przenajświętszej [online], zabytek.pl [dostęp 2023-07-22] (pol.).
  2. ↑ a b c d e f Wanda Paprocka, Myszyniec: studium z dziejów miasta, Biblioteka Etnografii Polskiej, Warszawa: IAiE. PAN : przy współudz. Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego im. A. Chętnika, 1993, ISBN 978-83-85463-24-5 [dostęp 2023-07-21].
  3. ↑ Wywiad z dyrektorem RCKK Zdzisławem Ścibkiem i pracownikiem RCKK Tomaszem Mierzejkiem przeprowadzony przez portal "Moja Ostrołęka" [online], Otwarty System Archiwizacji, 2023 [dostęp 2023-07-21] (pol.).
  4. ↑ Rudolf Macura, Ziemia Kurpiów, polona.pl, Kraków [ok. 1936] [dostęp 2023-07-21] (pol.).
  5. ↑ Wywiad z dyrektorem RCKK Zdzisławem Ścibkiem i pracownikiem RCKK Tomaszem Mierzejkiem przeprowadzony przez "Moją Ostrołękę" (2023r.) – strona jednostki archiwalnej [online], OSA: Otwarty System Archiwizacji, 2023 [dostęp 2023-07-26] (pol.).
  6. ↑ Jak brzmi dźwięk historii? Odwiedzamy Multimedialne Muzeum Dzwonnicy Myszynieckiej (zdjęcia, wideo) [online], Moja Ostrołęka, 5 lipca 2023 [dostęp 2023-07-21] (pol.).
  7. ↑ a b c Regionalne Centrum Kultury Kurpiowskiej w Myszyńcu - Dzwonnica Myszyniecka [online], rckkmyszyniec.pl, 3 kwietnia 2012 [dostęp 2023-07-21].
  8. ↑ Justyna Niksa, Myszyniecka bazylika i zabytkowa dzwonnica odzyskają dawny blask [online], www.parafia.myszyniec.pl, 19 lutego 2018 [dostęp 2023-07-21].
  9. ↑ Bazylika Mniejsza w Myszyńcu odzyska dawny blask - Regionalny Program Województwa Mazowieckiego 2014 – 2020 [online], www.funduszedlamazowsza.eu [dostęp 2023-07-26].
  10. ↑ Sebastia Słomka, Lochy i Kajdany [online], Tygodnik Ostrołęcki, 29 października 2007 [dostęp 2023-07-22] (pol.).
  11. ↑ Warsztaty genealogiczne – ZSP MYSZYNIEC [online], listopad 2022 [dostęp 2023-07-21] (pol.).
  12. ↑ Warsztaty genealogiczno - historyczne (2023r.) – strona jednostki archiwalnej [online], OSA: Otwarty System Archiwizacji, 2 lutego 2023 [dostęp 2023-07-26] (pol.).
  13. ↑ I Myszyniecka Noc Muzeów (2023 r.) [online], Otwarty System Archiwizacji, 13 maja 2023 [dostęp 2023-07-21] (pol.).
  14. ↑ Anna Taradejna, Myszynieckie Noce w Dzwonnicy [online], www.myszyniec.pl, 11 września 2020 [dostęp 2023-07-21].
  15. ↑ Myszynieckie Noce w Dzwonnicy [online], Europejskie Dni Dziedzictwa, 2020 [dostęp 2023-07-22] (pol.).
  16. ↑ Myszynieckie Noce w Dzwonnicy [online], powiatostrolecki.pl, 6 lipca 2022 [dostęp 2023-07-22] (pol.).
  17. ↑ Myszynieckie Noce w Dzwonnicy dobiegły końca [ZDJĘCIA] [online], www.eostroleka.pl, 26 lipca 2021 [dostęp 2023-07-22] (pol.).
  18. ↑ Wystawa "Boże Ciało w Myszyńcu - 1937r. – strona dokumentu [online], Otwarty System Archiwizacji, 2020 [dostęp 2023-07-21] (pol.).
  19. ↑ Wystawa prac Krzysztofa Godfryda Budzyńskiego w Multimedialnym Muzeum w Dzwonnicy Myszynieckiej – strona jednostki archiwalnej [online], OSA: Otwarty System Archiwizacji, 2023 [dostęp 2023-07-26] (pol.).
  20. ↑ Wystawa "Przeglądu Sportowego" (2023r.) – strona jednostki archiwalnej [online], OSA: Otwarty System Archiwizacji, czerwiec 2023 [dostęp 2023-07-26] (pol.).
  21. ↑ Konkurs "Rękodzieło Wsi Kurpiowskiej im. Anny Kordeckiej" (2023r.) – strona jednostki archiwalnej [online], OSA: Otwarty System Archiwizacji, 2023 [dostęp 2023-07-26] (pol.).
  22. ↑ Dariusz Płoski, Myszynieckie Centrum Usług Medycznych oficjalnie otwarte [ZDJĘCIA] [online], www.eostroleka.pl, 24 kwietnia 2023 [dostęp 2023-07-21] (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dzwonnica_w_Myszyńcu&oldid=73416786”