Edward Gruber
Edward Gruber (ur. 16 sierpnia 1875 w Brodach, zm. 19 października 1945 w Warszawie[1]) – generał brygady Wojska Polskiego.
 generał brygady
| |
| Data i miejsce urodzenia |
16 sierpnia 1875 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
19 października 1945 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1897–1898, 1914–1927 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
Departament IX Ministerstwa Spraw Wojskowych |
| Stanowiska |
szef departamentu i naczelny prokurator wojskowy |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
adwokat, nauczyciel akademicki |
| Odznaczenia | |
    
| |
.png){kind=small}
Życiorys
edytujEdward Gruber urodził się 16 sierpnia 1875 w Brodach, w rodzinie Antoniego i Józefy. Edukację pobierał w gimnazjum we Lwowie, a potem na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego, który ukończył w 1899. W latach 1897–1898 odbył jednoroczną służbę wojskową. Następnie pracował w sądownictwie austro-węgierskim jako prokurator.
W 1914 został zmobilizowany do cesarskiej i królewskiej armii, w której służył przez całą wojnę światową, jako oficer audytor sądu polowego oraz w c. i k. Ministerstwie Wojny.
Od marca 1919 do 5 stycznia 1922 był szefem wydziału w Departamencie Wojskowo-Prawnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1920 był podprokuratorem Prokuratury przy Naczelnym Sądzie Wojskowym. Na tym stanowisku 29 maja 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu pułkownika w Korpusie Sądowym, w „grupie byłej armii austro-węgierskiej”. W latach 1922–1924 pełnił służbę na stanowisku prokuratora Prokuratury przy Najwyższym Sądzie Wojskowym. W tym samym czasie wykładał prawo w Wyższej Szkole Wojennej. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1. lokatą w korpusie oficerów sądowych[2].
31 marca 1924 Prezydent RP, Stanisław Wojciechowski na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, gen. dyw. Władysława Sikorskiego mianował go generałem brygady ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 3. lokatą w korpusie generałów. Z dniem 3 kwietnia 1924 Minister Spraw Wojskowych mianował go Naczelnym Prokuratorem Wojskowym[3].
29 maja 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski mianował go Naczelnym Prokuratorem Wojskowym[4]. 22 stycznia 1925 Minister Spraw Wojskowych mianował go szefem Departamentu IX Ministerstwa Spraw Wojskowych z pozostawieniem na stanowisku Naczelnego Prokuratora Wojskowego[5]. 22 maja 1926 Marszałek Sejmu, Maciej Rataj w zastępstwie Prezydenta RP zwolnił go ze stanowiska Naczelnego Prokuratora Wojskowego i mianował sędzią Najwyższego Sądu Wojskowego, a Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski zwolnił go ze stanowiska szefa Departamentu IX MSWojsk. z pozostawieniem na stanowisku sędziego NSW[6]. Z dniem 31 maja 1927 został przeniesiony w stan spoczynku[7].
Po przejściu w stan spoczynku praktykował jako adwokat w Warszawie. Wykładał też prawo w Wyższej Szkole Wojennej.
Mieszkał w Milanówku. Został osadnikiem wojskowym w powiecie lidzkim[8].
Był więźniem obozu NKWD w Rembertowie[9]. Zmarł 19 października 1945 w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A10-8-28)[10].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (27 grudnia 1924)[11][12]
- Krzyż Walecznych[12]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[12]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[12]
- Krzyż Oficerski Orderu Legii Honorowej (Francja)[12]
Awanse
edytuj- podporucznik rezerwy sądownictwa wojskowego Austro-Węgier 1898
- major – 1919
- pułkownik Korpusu Sądowego – 29 maja 1920 zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920, zweryfikowany 3 maja 1922 ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1. lokatą w korpusie oficerów sądowych
- generał brygady – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 3. lokatą w korpusie generałów
Przypisy
edytuj- ↑ www.skelnik.net – Gen. bryg. Edward Gruber (pol.) [dostęp 2011-12-02].
- ↑ Rocznik oficerski 1923, s. 1081, 1089.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 9 kwietnia 1924 roku, s. 199.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 65 z 11 lipca 1924 roku, s. 379.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 30 stycznia 1925 r., Nr 11, s. 46.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 22 maja 1926 r., Nr 21, s. 164.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 17 marca 1927 r., Nr 9, s. 70.
- ↑ Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 55. [dostęp 2015-04-05].
- ↑ Obóz NKWD w Rembertowie (pol.) [dostęp 2011-12-02].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-18].
- ↑ M.P. z 1924 r. nr 299, poz. 979 „za zasługi, położone w dziedzinie organizacji i ustawodawstwa wojskowego”.
- ↑ a b c d e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 234–235.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
- Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione.
- Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159.