Emanuel Filibert Sabaudzki-Carignano

Emanuel Filibert Sabaudzki właściwie wł. Emanuele Filiberto di Savoia-Carignano zwany Niemową (ur. 20 sierpnia 1628, zm. 23 kwietnia 1709) – książę Carignano, był synem i następcą Tomasza Franciszka wł. Tomasso Francesco, księcia Carignano[1][2]. Zbudował Pałac Carignano w Turynie.

Emanuel Filibert Sabaudzki-Carignano
Amanuele Filiberto di Savoia-Carignano
Ilustracja
Herb
Herb Emanuela Filiberta Sabaudzkiego-Carignano, w którym w tarczy centralnej połączono krzyż Sabaudzki z liliami Burbonów.
Jego Królewska Wysokość książę Carignano
Dynastia

Dynastia sabaudzka

Rodzina

Sabaudzka-Carignano

Data i miejsce urodzenia

20 sierpnia 1628
Moustier

Data i miejsce śmierci

23 kwietnia 1709
Turyn

Ojciec

Tomasz Franciszek Sabaudzki-Carignano

Matka

Maria Burbon

Żona

Maria Angelika Katarzyna d'Este

Dzieci

Maria Izabela
Maria Wiktoria
Wiktor Amadeusz
Tomasz Filip Kajetan

Odznaczenia
Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty)

Życiorys

edytuj

Urodził się głuchy[2], w Moutiers, Sabaudia, obecnie część Francji. Jego głuchota silnie niepokoiła rodzinę. Jednak w końcu nauczył się komunikować z innymi ludźmi poprzez czytanie z ust i mówić kilka słów, choć z wielkim trudem.

W młodości został wysłany do hiszpańskiego księdza Don Emanuela hiszp. Manuel Ramireza, znanego nauczyciela głuchych w Hiszpanii. Pod jego kierownictwem Emanuel Filibert nauczył się czytać i pisać. Kontynuował naukę całego szeregu przedmiotów pod kierunkiem Aleksandra Alessandro Tesauro,wykazując duże zdolności. Jego siostra, księżniczka Luiza Krystyna wł. Louise Christine była żoną dziedzicznego księcia Ferdynanda Maksymiliana Baden-Baden, którzy byli rodzicami słynnego Türkenlouis, Ludwika Wilhelma Baden-Baden.

Mając 20 lat, Emanuel Filibert towarzyszył swemu ojcu Tomaszowi w jego ostatniej kampanii w Lombardii, wykazując się wielkim męstwem, a dwa lata później nadano mu stopień pułkownika kawalerii w służbie jego daleki kuzyna Ludwika XIV, króla Francji.

W 1658 roku Emanuel Filibert został promowany do stopnia generała-porucznika, przez swego kuzyna Karola Emanuela II, księcia Sabaudii, a w 1663 r., w związku z nieobecnością tego ostatniego, został mianowany gubernatorem miasta Asti. Kiedy Karol Emanuel wł. Carlo Emanuele zmarł w 1675 roku, jego syn i następca, Wiktor Amadeusz wł. Vittorio Amedeo miał zaledwie dziewięć lat, i Emmanuel Filibert stał się dziedzicem Sabaudii do czasu gdy Wiktor Amadeusz będzie miał męskiego potomka (co się nie stało, aż do 1699).

Wielki znawca architektury, Emanuel Filibert polecił zbudować Pałac Carignano w Turynie, powstały w latach 1679 - 1684. Zlecił też poważny remont w zamku Racconigi. Guarino Guarini przebudował starą rezydencję, projekt parku powierzono Andrzej Notre fr. André Le Nôtre, który założył wspaniałe francuskie ogrody.

W listopadzie 1701, reprezentował Filipa V Hiszpańskiego przy zawieraniu małżeństwa per-procura Filipa V i jego kuzynki Marii Ludwiki Sabaudzkiej[3]. Był także ojcem chrzestnym dla siostry Marii Ludwiki, księżniczki Marii Adelajdy, matki Ludwika XV.

Emanuel Filibert zmarł w Turynie 21 kwietnia 1709 roku. W 1836 roku jego szczątki zostały sprowadzone do kościoła Świętgo Michała z Chiusa wł. San Michele Della Chiusa w tym mieście.

Małżeństwo i potomstwo

edytuj
 
Maria Angelika Katarzyna, obraz namalowany przez naśladowcę Rigauda.

W dniu 10 stycznia 1684 w zamku Racconigi, Emanuel Filibert, po pięćdziesiątce, ożenił się z Marią Angeliką Katarzyną d'Este, piękną córka zmarłego generała Borso d' Este, członka rodziny księcia Modeny, i Hipolity d'Este, siostrzenicy Borso[1][2]. Temy związkowi był przeciwny Ludwika XIV Francuski, który chciał aby Emanuel Filibert poślubił francuską księżniczkę, biorąc pod uwagę jego pozycję, jako dziedzica księstwa Sabaudii (Maria Teresa Burbon lub jedna z jej sióstr, zostały zaproponowane jako ewentualne panny młode, jak że Ludwik XIV nie miał córek pochodzących z małżeństwa).

W 1685 roku, po wstawiennictwie Wiktora Amadeusza II, Emanuel Filibert otrzymał pozwolenie od Ludwika XIV, aby powrócić do Turyn. On i Katarzyna mieli dwie córki i dwóch synów, z których tylko syn Wiktor Amadeusz miał dzieci.

  • Maria Izabela Sabaudzka wł. Maria Isabella (14 marca 1687 - 2 maja 1767)[1] małżeństwa:
Alfons wł. Alfonso Tapparello, hrabia Lagnasco, bezdzietne[1];
Eugeniusz wł. Eugenio, hrabia Cambiano z Ruffia, bezdzietne[1];
Kawaler Karol wł. Carlo Biandrate z San Giorgio, bezdzietne[1];
  • Maria Wiktoria wł. Maria Vittoria (12 lutego 1688 - 18 maja 1763 roku) wyszła za Honorego wł. Onorato Malabaila, hrabiego Canale w 1721, bezdzietne[1];
  • Wiktor Amadeusz wł. Vittorio Amedeo, (1 marca 1690 - 4 kwietnia 1741), następca Emanuela Filiberta[1][2], ożenił się z Marią Wiktorią Franciszką Sabaudzką, legitymizowaną córką Wiktora Amadeusza II z Sardynii i jego kochanki Joannu Chrzciciel d'Albert de Luynes, mieli dzieci;
  • Tomasz Filip Kajetan Sabaudzki wł. Tommaso Filippo Gastone (10 maja 1696 - 12 września 1715), nigdy nie był żonaty[1].

Tytuły i ordery

edytuj

Tytuły

edytuj

Ordery

edytuj

  Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty) w 1648[4]

Rodowód

edytuj
Emanuel Filibert Sabaudzki-Carignano Ojciec:
Tomasz Franciszek Sabaudzki-Carignano
Dziadek po mieczu:
Karol Emanuel I Sabaudzki
Pradziadek po mieczu:
Emanuel Filibert I Sabaudzki
Prapradziadek po mieczu:
Karol II Sabaudzki
Praprababka po mieczu:
Beatrycze Aviz
Prababka po mieczu:
Małgorzata Walezjuszka
Prapradziadek po mieczu:
Franciszek I Francuski
Praprababka po mieczu:
Klaudia Francuska
Babka po mieczu:
Katarzyna Michalina Habsburg
Pradziadek po mieczu:
Filip II Hiszpański
Prapradziadek po mieczu:
Karol V Habsburg
Praprababka po mieczu:
Izabela Aviz
Prababka po mieczu:
Elżbieta Walezjuszka
Prapradziadek po mieczu:
Henryk II Francuski
Praprababka po mieczu:
Katarzyna Medycejska
Matka:
Maria Burbon-Soissons
Dziadek po kądzieli:
Karol Burbon-Soissons
Pradziadek po kądzieli:
Ludwik I Burbon-Condé
Prapradziadek po kądzieli:
Karol IV Burbon-Vendôme
Praprababka po kądzieli:
Franciszka Alenço
Prababka po kądzieli:
Franciszka Orleańska-Longueville
Prapradziadek po kądziel:
Franciszek Orleański-Longueville
Praprababka po kądzieli:
Żaklina Rohan
Babka po kądzieli:
Anna Montafià
Pradziadek po kądzieli:
Ludwik Montafià
Prapradziadek po kądziel:
 ?
Praprababka po kądzieli:
 ?
Prababka po kądzieli:
Joanna Coesme
Prapradziadek po kądziel:
Ludwik Coesme
Praprababka po kądzieli:
Anna Pisseleu

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i Leo van de Pas: Emanuele Filiberto de Savoie Prince de Carignano. 08 2003. [dostęp 2016-07-03]. (ang.).
  2. a b c d (autor zbiorowy): The Peerage (Emanuele Filiberto di Savoia, Prince de Carignano). 20131-08-17. [dostęp 2016-07-03]. (ang.).
  3. H. Noel Williams, A Rose of Savoy, Marie Adelaide of Savoy, ''duchesse de Bourgogne'', Mother of Louis XV, [w:] InternetArchive.org, Nowy Jork: CHARLES SCRIBNER'S SONS, 1909 [dostęp 2016-07-03] (ang.).
  4. Federico Bona: I Cavalieri dell'Ordine Supremo del Collare o della Santissima Annunziata. [w:] Blasonario subalpino [on-line]. (wł.).