Eniks

rosyjski producent dronów i ćwiczebnych celów powietrznych

Eniks (ros. ЗАО «ЭНИКС» – Закрытое акционерное общество «ЭНИКС») – rosyjska zamknięta spółka akcyjna zajmująca się rozwojem oraz produkcją bezzałogowych statków powietrznych i ćwiczebnych celów powietrznych oraz ich oprogramowania. Firma współpracuje ściśle z Ministerstwem Obrony Federacji Rosyjskiej oraz instytucjami odpowiadającymi za sprzedaż rosyjskiego uzbrojenia za granicę. W firmie stosowany jest system zarządzania jakością ISO 9001[1].

Eniks
ЗАО «ЭНИКС»
Państwo

 Rosja

Republika

 Tatarstan

Siedziba

Kazań

Adres

Республика Татарстан, г. Казань, улица Короленко 120 к6

Data założenia

1988

Forma prawna

spółka akcyjna

Prezes

Walerij Nikołajewicz Pobieżymow

Zatrudnienie

260

ISIN

RU1661009974

Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, po lewej znajduje się punkt z opisem „Eniks”
Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Eniks”
Położenie na mapie Tatarstanu
Mapa konturowa Tatarstanu, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Eniks”
Ziemia55°50′53,2″N 49°06′24,7″E/55,848111 49,106861
Strona internetowa

Historia

edytuj

Firma została założona w 1988 roku przez pasjonatów modelarstwa. Założycielem i prezesem jest Walerij Nikołajewicz Pobieżymow (ros. Валерий Николаевич Побежимов), głównym konstruktorem Ildar Raisowicz Jakupow (ros. Ильдар Раисович Якупов)[2]. Pierwotna nazwa „Feniks”, z powodu powtarzalności, została skrócona i ostatecznie przybrała formę „Eniks”[3].

W początkowym okresie swej działalności, przypadającej na końcowy okres istnienia ZSRR, Eniks wygrał konkurs Ministerstwa Obrony ZSRR na budowę drona rozpoznawczego. W wyniku prac projektowych opracowano pierwszą konstrukcję firmy – Tipczak[4]. W 2003 roku przedsiębiorstwo zostało przekształcone w zamkniętą spółkę akcyjną. Otrzymało licencje i certyfikaty od Rosyjskiej Agencji Lotnictwa i Kosmonautyki, Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej oraz Ministerstwa Gospodarki Federacji Rosyjskiej[5].

Z uwagi na specyfikę klimatyczną Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej firma zdecydowała się na rozwój i budowę lekkich dronów operujących na niewielkich wysokościach, ale stanowiących trudny cel dla obrony przeciwlotniczej. Konstruktorzy opracowali maszyny zdolne do startu z dowolnego miejsca i prowadzenia rozpoznania w sposób niezauważony dla przeciwnika. Ok. 80% elementów konstrukcji produkowane jest we własnym zakresie (płatowce, systemy sterowania, kamery cyfrowe, silniki i in.). Pozostałe komponenty (systemy rozpoznania w paśmie widzialnym i termowizji, rezystory i kondensatory) zakupywane są od dostawców zewnętrznych. Drony opracowane w Eniks zostały wykorzystane bojowo podczas wojny domowej w Syrii, gdzie współpracowały z rosyjskimi samolotami bombowymi. Ponadto firma produkuje ćwiczebne cele powietrzne, w których stosuje (jako jedyny producent na świecie) silnik pulsacyjny[6]. Konstrukcje Eniks wykorzystywane w różnych strefach klimatycznych – na obszarach pustynnych, tropikalnych i górskich, w tym na Kaukazie, w obwodzie chanty-mansyjskim, w regionie astrachańskim, w Malezji, Tajlandii, Indiach oraz na biegunie północnym[5]. W 2012 roku możliwości produkcyjne przedsiębiorstwa pozwalały na produkowanie do 70 zestawów Eleron-3 i Eleron-10 oraz do 30 ćwiczebnych celów powietrznych typu E95 rocznie[7].

Produkty Eniks w ok. 80% są dostarczane na potrzeby Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej. Pozostała część produkcji jest przekazywana odbiorcom cywilnym lub trafia na eksport. Dochód firmy w 2013 roku osiągnął 181 milionów rubli (zysk netto 7,7 mln), w 2014 roku 405 milionów (zysk netto 88,7 mln)[8]. W 2015 roku dochód firmy osiągnął 590 mln rubli (zysk netto 121 mln), a w 2016 roku 1 mld 351 mln rubli (zysk netto 216 mln)[9]. 2017 rok przyniósł firmie 749 mln zysku (zysk netto 116 mln)[10]. W 2018 roku dochody firmy wyniosły 800 mln rubli, w 2019 roku zamknęły się w kwocie 500 mln (zysk netto 100 mln)[6]. Dochód w 2020 roku osiągnął 945 mln rubli (zysk netto 243 mln)[11].

Firma ma własne zaplecze projektowe i produkcyjne oraz własne Centrum Projektowania Samolotów i Szkolenia Zewnętrznych Pilotów UAV. W Kazaniu Eniks ma pomieszczenia administracyjno-produkcyjne o powierzchni 4750 metrów kwadratowych, działkę o powierzchni 2,5 ha, na której znajdują się jednostki projektowe, badawcze i produkcyjne[4].

Konstrukcje

edytuj

Drony Eniks budowane są w układzie wiropłatów, klasycznych samolotów STOL oraz w układzie latającego skrzydła[12].

Nazwa Ilustracja Przeznaczenie
Tipczak rozpoznawczy
Eleron   rozpoznawczy
Eleron-3   rozpoznawczy
Eleron-5 rozpoznawczy
Eleron-7   rozpoznawczy
Eleron-10   rozpoznawczy

Przypisy

edytuj
  1. АО „ЭНИКС” 1988. АО „ЭНИКС”. [dostęp 2022-12-06]. (ros.).
  2. АО „ЭНИКС”. ВКонтакте – VK. [dostęp 2022-12-06]. (ros.).
  3. Интервью с директором и главным конструктором ЗАО „Эникс” Валерием Побежимовым. LiveJournak. [dostęp 2022-12-10]. (ros.).
  4. a b ЭНИКС: опережая время. Бизнес России. [dostęp 2022-12-07]. (ros.).
  5. a b «ЭНИКС». Mil.Press FlotProm – Морской ВПК. [dostęp 2022-12-07]. (ros.).
  6. a b Валерий Побежимов, «Эникс»: «В Сирии наши беспилотники работали в связке с бомбардировщиками». Бизнес Online. [dostęp 2022-12-06]. (ros.).
  7. ЭНИКС – производитель беспилотных летательных аппаратов. Сделано у нас. [dostęp 2022-12-09]. (ros.).
  8. Казанские беспилотники обнаружили «огромные средства» минобороны. Бизнес Online. [dostęp 2022-12-10]. (ros.).
  9. Бухгалтерская отчетность ЗАО „ЭНИКС” ИНН 1661009974 за 2016 год. Е-ДОСЬЕ. [dostęp 2022-12-10]. (ros.).
  10. Бухгалтерская отчетность АО „ЭНИКС” ИНН 1661009974 за 2017 год. Е-ДОСЬЕ. [dostęp 2022-12-10]. (ros.).
  11. Бухгалтерская отчетность АО „ЭНИКС” ИНН 1661009974 за 2020 год. Е-ДОСЬЕ. [dostęp 2022-12-10]. (ros.).
  12. Изделия. АО „ЭНИКС”. [dostęp 2022-12-09]. (ros.).