Eoperipatus totorogatunek pazurnicy z rodziny Peripatidae. Pierwszy osobnik został odłowiony na terenie Wietnamu, czego dokonali P.W. Kwartalnow, E.A. Galojan i I.W. Palko z Uniwersytetu Moskiewskiego im. M. Łomonosowa i Vietnam-Russia Tropical Centre w listopadzie 2007[1]. Nie opisano go jednak do 2010, gdy wstępnie dokonali tego badacze wietnamscy Thai Dran Bai i Nguyễn Đức Anh, nie nadając mu jednak nazwy[2]. Opis formalny pojawił się w czerwcu 2013, za sprawą zespołu kierowanego przez Georga Mayera i Ivo de Senę Oliveirę z Uniwersytetu w Lipsku (Niemcy). Holotyp stanowi samiec złapany w 2009 przez Petera Geisslera z Museum Koenig. Jest to dotychczas jedyny przedstawiciel pazurnic opisany dzięki okazowi z Wietnamu, aczkolwiek przynajmniej jeden inny gatunek, jeszcze nieopisany, żyje w tym kraju[3].

Eoperipatus totoro
Oliveira et al., 2013
Ilustracja
Pierwszy napotkany osobnik, Park Narodowy Cát Tiên, Wietnam, 24 listopada 2007
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

pazurnice

Gromada

Onychophorida

Rząd

Euonychophora

Rodzina

Peripatidae

Rodzaj

Eoperipatus

Gatunek

Eoperipatus totoro

Przed 2013 wyróżniano 3 pewne gatunki południowowschodnioazjatyckich Eoperipatus. E. totoro uznano za odrębny gatunek, wykorzystując elektronowy mikroskop skaningowy, sekwencjonowanie DNA mitochondrialnego i 12S rRNA. Epitet gatunkowy jest upamiętnieniem japońskiego filmu animowanego pod tytułem Mój sąsiad Totoro[4], ponieważ pazurnica przywodziła na myśl wielonogiego kota-autobus z filmu.

Budowa i ekologia edytuj

W przeciwieństwie do innych pazurnic Eoperipatus totoro posiada unikalnie ukształtowane owłosienie. Osiąga długość do 6 cm. Bezkręgowiec ten spędza większość swego życia w wilgotnej glebie, pośród gnijącego drewna bądź pod kamieniami. Wychodzi jedynie podczas pory deszczowej, ale nawet wtedy nie jest łatwo go dojrzeć. Wydziela strumienie kleistej substancji, dzięki czemu łapie drobną zdobycz, którą się żywi[3]. Cechy diagnostyczne obejmują odrębne typy łusek pokrywających brzuszną powierzchnię ciała, inną strukturę okrężnych zagłębień na męskim narządzie rozrodczym oraz umiejscowienie i wielkość samczych gruczołów odbytowych[4].

Etymologia edytuj

Nazwa rodzajowa Eoperipatus pochodzi z greki, powstała z połączenia słów ēṓs (oznaczającego „wczesny”, "prastary") i peripatos ("przechadzający się"). Epitet gatunkowy totoro odnosi się filmu animowanego produkcji japońskiej pod tytułem Mój sąsiad Totoro. Gdy ujrzeli pełzającego wielonogiego bezkręgowca, naukowcom przypomniał się przedstawiony w filmie przypominający gąsienicę kot-autobus[5][6].

Przypisy edytuj

  1. Pawieł Kwartalnow: Про Тотторо. [w:] livejournal.com [on-line]. 25 listopada 2007. [dostęp 2013-09-08]. (ang.).
  2. Thai Dran Bai, Nguyen Duc Anh. Discovery of Eoperipatus sp. (Peripatidae), the first representative of Onychophora in Vietnam. „Journal of Biology (Hanoi)”. 32, s. 36–39, 2010. (ang.). 
  3. a b Douglas Main: New Glue-Spitting Velvet Worm Found in Vietnam. [w:] livescience.com [on-line]. TechMedia Network, 21 sierpnia 2013. [dostęp 2013-08-28]. (ang.).
  4. a b Oliveira Ide S, Schaffer S, Kvartalnov PV, Galoyan EA, Palko IV, Weck-Heimann A, Geissler P, Ruhbergh H, Mayer G. A new species of Eoperipatus (Onychophora) from Vietnam reveals novel morphological characters for the South-East Asian Peripatidae. „Zoologischer Anzeiger - A Journal of Comparative Zoology”. 252 (4), s. 495–510, 2013. DOI: 10.1016/j.jcz.2013.01.001. (ang.). 
  5. Philip Kendall: From cameos to creepy-crawlies: 15 little-known facts about Studio Ghibli movies. [w:] Rocket News 24 [on-line]. RocketNews24 / Socio Corporation, 21 sierpnia 2013. [dostęp 2013-08-29]. (ang.).
  6. Ivan Radford: 25 awesome true facts about My Neighbour Totoro. [w:] i-flicks.net [on-line]. 30 maja 2013. [dostęp 2013-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 września 2013)]. (ang.).