Eparchia fińska i wyborska

Eparchia fińska i wyborska[1], także eparchia fińska[2]eparchia Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego działająca w latach 1892–1924. Obejmowała terytorium Wielkiego Księstwa Finlandii – części składowej Imperium Rosyjskiego, a następnie niepodległej Finlandii, do momentu ostatecznego zerwania podległości struktur prawosławnych na jej terenie wobec Patriarchatu Moskiewskiego. Następcą eparchii jest autonomiczny Fiński Kościół Prawosławny, podległy Patriarchatowi Konstantynopolitańskiemu.

Eparchia fińska i wyborska
Ilustracja
Sobór Przemienienia Pańskiego w Wyborgu
Państwo

 Rosja

Siedziba

Wyborg, następnie Helsinki

Data powołania

1892

Data zamknięcia

1924

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Sobór

Przemienienia Pańskiego w Wyborgu

Biskup diecezjalny

ostatni: arcybiskup fiński i wyborski Serafin (Łukianow)

Dane statystyczne (1912)
Liczba osób zakonnych

86

Liczba klasztorów

4

Historia

edytuj

Eparchia powstała w 1892. Do tego momentu parafie prawosławne w Finlandii znajdowały się pod opieką biskupa wyborskiego, wikariusza eparchii petersburskiej i ładoskiej[2]. W 1912 na terytorium eparchii znajdowało się 86 cerkwi i 90 kaplic, działały cztery monastery (trzy męskie, jeden żeński)[2].

Po ogłoszeniu niepodległości przez Finlandię patriarcha moskiewski i całej Rusi Tichon zgodził się na przekształcenie eparchii fińskiej i wyborskiej w Kościół autonomiczny, pozostający jednak w podległości wobec Patriarchatu Moskiewskiego. Pod naciskiem świeckich władz Finlandii miejscowe duchowieństwo zwróciło się do patriarchy Konstantynopola o przyjęcie w jurysdykcję i nadanie autokefalii. Pierwsza prośba została spełniona, patriarcha Melecjusz IV utrzymał jednak status autonomiczny Kościoła. Oznaczało to ostateczne przekształcenie dawnej eparchii fińskiej i wyborskiej w Fiński Kościół Prawosławny[3]. Mimo tego jeszcze w latach 1950–1953 Rosyjski Kościół Prawosławny powoływał locum tenens eparchii (kolejno metropolitę Grzegorza (Czukowa) i biskupa Michała (Czuba))[2].

Osobny artykuł: Eparchia wyborska.

Od 2013 Wyborg jest ponownie siedzibą eparchii Patriarchatu Moskiewskiego, która jednak obejmuje swoją jurysdykcją jedynie rejony priozierski, wsiewołoski i wyborski obwodu lenigradzkiego[4].

Biskupi fińscy i wyborscy

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ВЫБОРГСКОЕ ВИКАРИАТСТВО
  2. a b c d Финляндская епархия. [dostęp 2012-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-21)].
  3. Ronald G. Roberson, Chrześcijańskie Kościoły Wschodnie, Krzysztof Bielawski (tłum.) i inni, Bydgoszcz: Homini, 1998, ISBN 83-909040-3-9, OCLC 749166309.
  4. ЖУРНАЛ № 16