FCM 36 – francuski czołg lekki skonstruowany w okresie międzywojennym.

FCM 36
Ilustracja
FCM 36 (Musée des Blindés, Saumur)
Dane podstawowe
Państwo

 Francja

Producent

Forges et Chantiere de la Méditerranée (FCM), Marsylia

Typ pojazdu

czołg lekki

Trakcja

gąsienicowa

Załoga

2 osoby

Historia
Prototypy

19351936

Produkcja

19361939

Wycofanie

ok. 1944

Egzemplarze

100 szt.

Dane techniczne
Silnik

4-cylindrowy rzędowy silnik wysokoprężny Berliet MDP o mocy 67kW przy 1550 obr./min

Poj. zb. paliwa

200 lub 260 l

Pancerz

stalowy, 20-40 mm

Długość

4,46 m

Szerokość

2,14 m

Wysokość

2,20 m

Prześwit

0,36 lub 0,38 m

Masa

12,8 t

Moc jedn.

5,2 kW/t

Nacisk jedn.

0,75 kg/cm²

Osiągi
Prędkość

23 km/h

Zasięg pojazdu

230 km (po drodze)
140 km (teren)

Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 x armata czołgowa SA18 kalibru 37 mm (102 nab.)
1 x czkm Châtellerault Mle 31 kalibru 7,5 mm (3000 nab.)

W czerwcu 1934 roku armia francuska rozpisała konkurs na czołg lekki, następcę przestarzałego czołgu Renault FT pochodzącego z okresu I wojny światowej. Z 14 projektów armia wybrała 5. Po testach prototypów do uzbrojenia wprowadzono czołg Renault R-35, który miał się stać nowym czołgiem wsparcia piechoty, zastępując FT-17. Zainteresowanie dowództwa piechoty wzbudził także inny z testowanych prototypów pochodzący z zakładów Forges et Chantiere de la Méditerranée (FCM).

Czołg FCM miał szereg rozwiązań nietypowych dla innych czołgów francuskich. Miał kadłub spawany z walcowanych płyt, pancerz o nowatorskim ukształtowaniu i był napędzany silnikiem wysokoprężnym. Testy z kwietnia 1935 roku, których zwycięzcą był R-35, spowodowały odrzucenie czołgu FCM z uwagi na problemy z niezawodnością, ale uznano, że warto kontynuować prace nad tą konstrukcją. Dlatego prototyp czołgu FCM został odesłany do producenta razem z listą zalecanych zmian konstrukcji. Zmodernizowany czołg był ponownie testowany od września 1935 do maja 1936 roku. W czasie testów czołg przejechał 1009 km, z czego 478 km po drogach. Próby wykazały konieczność wprowadzenia kolejnych poprawek. Część z nich wprowadzono na bieżąco, część po zakończeniu prób. Do czerwca 1936 przed Commision d'Infanterie przeprowadzano testy czołgu mające sprawdzić odporność na działanie broni chemicznej. Ostatecznie w lipcu 1936 uznano, że czołg spełnia wymagania wojska. Jeszcze przed tym werdyktem w maju 1936 zamówiono 100 wozów, które otrzymały desygnatę Char léger Mlé. 1936 FCM.

Produkcję seryjną rozpoczęto w grudniu 1936. Wozy zostały dostarczone odbiorcy w okresie od maja 1938 do marca 1939. Wyprodukowane czołgi trafiły do 4. i 7. Bataillon de Chars de Combat. Każdy z nich był wyposażony w 45 czołgów. Wzięły one udział w walkach z armią niemiecką w czasie niemieckiego ataku w 1940 roku, ale brak informacji o ich skutecznym użyciu. Znaczna ich liczba (zależnie od źródła od 37 do ponad 50 sztuk) wpadła w ręce niemieckie. Zdobyte czołgi otrzymały oznaczenie Pz.Kpfw. FCM(f) i numer ewidencyjny 737(f). Od lutego 1943 były one przerabiane na działa samobieżne 7.5 cm Pak40 auf Fahrgestell Pz.Kpfw. FCM(f) i 10.5 cm leFH (Sf) auf Geschützwagen FCM(f). Działa te zostały wykorzystane podczas walk z British Army w rejonie Caen w Normandii.

Bibliografia

edytuj
  • Paweł Żurkowski. Służąc dwóm panom, francuski czołg lekki piechoty FCM-36. „Nowa Technika Wojskowa”. 2001. nr 1. s. str. 29-32, 40. ISSN 1230-1655. 
  • Leland Ness (2002). Jane's World War II Tanks and Fighting Vehicles: The Complete Guide. London: Harper Collins. ISBN 0-00-711228-9.
  • Pascal Danjou (2007). FCM 36. Ballainvilliers: Editions du Barbotin.

Linki zewnętrzne

edytuj