Fariza Onggarsynowa

kazachska poetka i tłumaczka

Fariza Onggarsynkyzy Onggarsynowa (kaz. Фариза Оңғарсынқызы Оңғарсынова; ur. 25 grudnia 1939 w Manaszu, zm. 23 stycznia 2014 w Astanie) – kazachska poetka i tłumaczka, jedna z najwybitniejszych przedstawicielek literatury kazachskiej XX wieku.

Fariza Onggarsynowa
Фариза Оңғарсынова
Data i miejsce urodzenia

25 grudnia 1939
Manasz

Data i miejsce śmierci

23 stycznia 2014
Astana

Narodowość

kazachska

Dziedzina sztuki

literatura

Gatunek

poezja

Odznaczenia
Order „Szlachetność” Order „Przyjaźń” (Kazachstan) Order „Znak Honoru”

Życiorys

edytuj

Fariza Onggarsynowa urodziła się 25 grudnia 1939 roku w niewielkiej wiosce Manasz, ok. 50 km na zachód od miasta Gurjew (obecnie Atyrau). Ojciec Farizy, Onggarsyn Imangalijew (1891–1940), zajmował się organizacją przemysłu rybnego w regionie. Matka, Chalima Imangalijewa, znała tradycyjne kazachskie przekazy ustne i władała także językiem arabskim. W 1961 roku Fariza ukończyła studia na wydziale filologicznym na Gurjewskim Uniwersytecie Pedagogicznym[1][2][3].

W latach 1961–1969 pracowała jako nauczyciel języka kazachskiego i literatury w miejscowości Jerkynkała na przedmieściach Gurjewa. W tym czasie pełniła także funkcję dyrektora szkoły. W 1966 roku zaczęła współpracę z redakcją gurjewskiej gazety „Kommunistyk jengbek”. W latach 1968–1970 współpracowała z dziennikiem „Leninszyl żas”. Od 1970 do 1977 roku pełniła funkcję redaktora gazety republikańskiej „Kazakstan pioniery” (obecnie „Ułan”). W latach 1978–2000 była redaktorem naczelnym magazynu „Pionier” (obecnie „Ak żelken”). W latach 1996–2004 zasiadała w Mażylisie Parlamentu Republiki Kazachstanu[1][3][4].

Fariza Onggarsynowa jest jedną z najwybitniejszych przedstawicielek literatury kazachstańskiej XX wieku. Pierwsze wiersze Onggarsynowej zostały opublikowane w 1958 roku w prasie ogólnorepublikańskiej. Pierwszy tom wierszy wydała w 1966 roku. Wiele jej dzieł zostało przetłumaczonych na języki obce. Przetłumaczyła na język kazachski utwory chilijskiego poety Pabla Nerudy, a także Jewgienija Jewtuszenki i Aleksandra Błoka[1][4][5].

Nagrody i wyróżnienia

edytuj

Wybrane dzieła

edytuj
  • Sandugasz (Сандуғаш), 1966
  • Manggystau marżandary (Маңғыстау маржандары), 1969
  • Mazasyz szak (Мазасыз шақ), 1972
  • Asau tołkyn (Асау толқын), 1973
  • Kögerszynderym (Көгершіндерім), 1974
  • Biyktyk (Биіктік), 1975
  • Byzdyng Kämszat (Біздің Кәмшат), 1976
  • Senyng machabbatyng (Сенің махаббатың), 1977
  • Szylde (Шілде), 1978
  • Nieżnost´ (Нежность), 1978
  • Triewogi (Тревоги), 1979
  • Ozarienije (Озарение), 1980
  • Połdniewnyj żar (Полдневный жар), 1980
  • Suchbat (Сұхбат), 1983
  • Żürek kündelygy (Жүрек күнделігі), 1984
  • Daua (Дауа), 1985
  • Ałmaznyj klinok (Алмазный клинок), 1984
  • Ożydanije sołnca (Ожидание солнца), 1985
  • Tangdamały szygarmałary (Таңдамалы шығармалары), 1987
  • 10 tomdyk tangdamały szygarmałar żinagy (10 томдық таңдамалы шығармалар жинағы), 2004

Przypisy

edytuj
  1. a b c Фариза Оңғарсынова. BILIM-ALL. [dostęp 2020-04-26]. (kaz.).
  2. Әбіш Кекілбаев: Фариза. Massaget.kz. [dostęp 2020-04-26]. (kaz.).
  3. a b c d e Фариза Оңғарсынова. Pushkinlibrary.kz. [dostęp 2020-04-26]. (kaz.).
  4. a b c Фариза Оңғарсынова. „Historia” - Historia Kazachstanu dla uczniów. [dostęp 2020-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-02)]. (kaz.).
  5. a b c Фариза Оңғарсынованың 80 жылдық мерейтойына орай жабық мүшәйра өтеді. Massaget.kz. [dostęp 2020-04-26]. (kaz.).