Federalne Ministerstwo Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
Federalne Ministerstwo Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (niem. Bundesministerium für wirtschaftliche Zusammenarbeit und Entwicklung, BMZ[1]) jest resortem rządu federalnego Niemiec odpowiedzialnym za realizację polityki rozwojowej i koordynację współpracy z krajami partnerskimi. Jego głównym celem jest przeciwdziałanie ubóstwu i nierównościom na świecie oraz wspieranie zrównoważonego rozwoju zgodnie z Agendą 2030 ONZ i porozumieniem paryskim[2].
 Logo Federalnego Ministerstwa Współpracy Gospodarczej i Rozwoju | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia |
14 listopada 1961 |
| Bundesminister | |
| Budżet |
11,22 mld EUR (2024) |
| Zatrudnienie |
ok. 1184 pracowników |
| Adres | |
| Siedziba w Bonn Postfach 12 03 22 53045 Bonn Siedziba w Berlinie Stresemannstraße 94 10963 Berlin | |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujFederalne Ministerstwo Współpracy Gospodarczej i Rozwoju powstało 14 listopada 1961 roku. Pierwszym ministrem został Walter Scheel. Początkowo BMZ pełniło głównie funkcję koordynacyjną, a wiele kompetencji spoczywało wciąż w rękach MSZ, resortu gospodarki i finansów. Od lat 70. ministerstwo zaczęło przejmować szersze kompetencje, w tym w zakresie współpracy technicznej i finansowej. W 1998 roku BMZ przejęło przewodnictwo w polityce rozwojowej UE[3].
Od 1993 roku nosi aktualną nazwę – Bundesministerium für wirtschaftliche Zusammenarbeit und Entwicklung[3].
Zadania
edytujBMZ odpowiada za niemiecką politykę rozwojową, obejmującą planowanie i polityczne sterowanie współpracą rozwojową, koordynację współpracy z krajami partnerskimi, organizacjami międzynarodowymi i rozwojowymi bankami, a także działania edukacyjne i informacyjne z zakresu polityki rozwoju[4].
Ministerstwo postrzega się jako „ministerstwo transformacji” wspierające globalne przejście do zrównoważonej i sprawiedliwej gospodarki, jednocześnie promując pokój, wolność i prawa człowieka. BMZ uznaje partnerstwo i odpowiedzialność za podstawowe wartości globalnej współpracy, podkreślając konieczność solidarności i sprawiedliwości społecznej jako uniwersalnych zasad[4].
Struktura organizacyjna
edytujBMZ nie posiada klasycznej struktury podległych urzędów. Realizację projektów powierzono tzw. organizacjom wykonawczym, które współpracują z podmiotami lokalnymi wyznaczanymi przez rządy krajów partnerskich. Ministerstwo zatrudnia ok. 1184 pracowników, z których połowa pracuje w Bonn (pierwsza siedziba), a połowa w Berlinie. Ponadto około 130 pracowników wykonuje zadania za granicą – w ambasadach, konsulatach generalnych oraz przy organizacjach międzynarodowych[5].
BMZ składa się z sześciu działów, które odpowiadają m.in. za planowanie projektów, współpracę z partnerami międzynarodowymi, działania informacyjne oraz koordynację na poziomie multilateralnym[5].
Obecność zagraniczna
edytujBMZ deleguje swoich pracowników do licznych krajów partnerskich oraz organizacji międzynarodowych. Pracownicy resortu działają m.in. w takich miejscach jak: Addis Abeba, Bagdad, Bamako, Brasília, Dhaka, Jaunde, Kigali, Lima, Nairobi, Nowy Jork, Paryż, Phnom Penh, Pristina, Ramallah, Tunis, Windhuk i wiele innych. Obecność BMZ obejmuje również stałe przedstawicielstwa Niemiec przy ONZ, OECD i UE[5].
Resort aktywnie uczestniczy w pracach dyrektoriatów światowych i regionalnych banków rozwoju oraz wspiera działalność organizacji takich jak UNDP czy Międzynarodowy Fundusz Rozwoju Rolnictwa (IFAD)[5].
Polityka rozwoju
edytujDziałania BMZ wpisują się w założenia Agendy 2030 i obejmują walkę z ubóstwem, głodem, chorobami oraz promowanie dostępu do edukacji i ochrony środowiska. Ministerstwo kładzie szczególny nacisk na partnerstwo z krajami rozwijającymi się, wspierając je w budowaniu własnych struktur społeczno-gospodarczych[6].
Rozwój postrzegany jest jako wspólna odpowiedzialność – zarówno społeczeństw, jak i rządów. BMZ odrzuca przestarzałe pojęcie „pomocy rozwojowej”, zamiast tego promując partnerską współpracę oraz wzajemne uczenie się i wzmacnianie zdolności samodzielnego działania państw partnerskich[6].
Współpraca międzynarodowa
edytujBMZ współpracuje z innymi ministerstwami federalnymi, Unią Europejską i OECD w ramach wspólnej polityki rozwoju. Kluczowym celem jest zapewnienie spójności polityki (tzw. Policy Coherence for Development), co pozwala na skuteczniejsze wykorzystanie środków publicznych oraz wzmacnia wiarygodność międzynarodową Niemiec[7][8].
Resort promuje koordynację działań rozwojowych również w ramach UE, zgodnie z zasadami zapisanymi w Traktacie z Maastricht, Traktacie lizbońskim oraz Europejskim Konsensusie na rzecz Rozwoju[7].
Znaczenie współpracy rozwojowej
edytujBMZ odwołuje się do doświadczeń powojennych Niemiec jako państwa, które samo korzystało z pomocy międzynarodowej (np. Plan Marshalla). Dziś Niemcy, jako jedno z najbogatszych państw świata, czują odpowiedzialność za wspieranie rozwoju globalnego, promując pokój, demokrację, prawa człowieka i zrównoważony wzrost gospodarczy. Działania BMZ mają służyć nie tylko krajom partnerskim, ale także wzmocnieniu bezpieczeństwa i stabilności w Europie i na świecie[9].
| Nr. | Imię i nazwisko | Okres urzędowania | Partia | Uwagi | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| od | do | |||||
| 1 | Walter Scheel | 14 listopada 1961(dts) | 28 października 1966(dts) | Wolna Partia Demokratyczna | [a] | |
| 2 | Werner Dollinger | 28 października 1966(dts) | 30 listopada 1966(dts) | Unia Chrześcijańsko-Społeczna | ||
| 3 | Hans-Jürgen Wischnewski | 1 grudnia 1966(dts) | 2 października 1968(dts) | Socjaldemokratyczna Partia Niemiec | ||
| 4 | Erhard Eppler | 16 października 1968(dts) | 8 lipca 1974(dts) | Socjaldemokratyczna Partia Niemiec | ||
| 5 | Egon Bahr | 8 lipca 1974(dts) | 14 grudnia 1976(dts) | Socjaldemokratyczna Partia Niemiec | ||
| 6 | Marie Schlei | 16 grudnia 1976(dts) | 16 lutego 1978(dts) | Socjaldemokratyczna Partia Niemiec | ||
| 7 | Rainer Offergeld | 16 lutego 1978(dts) | 1 października 1982(dts) | Socjaldemokratyczna Partia Niemiec | ||
| 8 | Jürgen Warnke | 4 października 1982(dts) | 11 marca 1987(dts) | Unia Chrześcijańsko-Społeczna | ||
| 9 | Hans Klein | 12 marca 1987(dts) | 21 kwietnia 1989(dts) | Unia Chrześcijańsko-Społeczna | ||
| 10 | Jürgen Warnke | 21 kwietnia 1989(dts) | 18 stycznia 1991(dts) | Unia Chrześcijańsko-Społeczna | ||
| 11 | Carl-Dieter Spranger | 18 stycznia 1991(dts) | 22 stycznia 1993(dts) | Unia Chrześcijańsko-Społeczna | ||
| 23 stycznia 1993(dts) | 26 października 1998(dts) | [b] | ||||
| 12 | Heidemarie Wieczorek-Zeul | 27 października 1998(dts) | 27 października 2009(dts) | Socjaldemokratyczna Partia Niemiec | ||
| 13 | Dirk Niebel | 28 października 2009(dts) | 17 grudnia 2013(dts) | Wolna Partia Demokratyczna | ||
| 14 | Gerd Müller | 17 grudnia 2013(dts) | 8 grudnia 2021(dts) | Unia Chrześcijańsko-Społeczna | ||
| 15 | Svenja Schulze | 8 grudnia 2021(dts) | 6 maja 2025(dts) | Socjaldemokratyczna Partia Niemiec | ||
| 16 | Reem Alabali-Radovan | 6 maja 2025(dts) | teraz | Socjaldemokratyczna Partia Niemiec | ||
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Deutsche Behörden und Einrichtungen: Bezeichnungen, Abkürzungen, Akronyme zusammengestellt vom Sprachendienst des Auswärtigen Amts [online], Auswärtiges Amt [dostęp 2023-02-26] (niem.).
- ↑ Ministerium [online], Bundesministerium für wirtschaftliche Zusammenarbeit und Entwicklung [dostęp 2025-05-05] (niem.).
- ↑ a b Geschichte des BMZ [online], Bundesministerium für wirtschaftliche Zusammenarbeit und Entwicklung [dostęp 2025-05-05] (niem.).
- ↑ a b Grundsätze und Ziele [online], Bundesministerium für wirtschaftliche Zusammenarbeit und Entwicklung [dostęp 2025-05-05] (niem.).
- ↑ a b c d Aufbau und Struktur [online], Bundesministerium für wirtschaftliche Zusammenarbeit und Entwicklung [dostęp 2025-05-05] (niem.).
- ↑ a b Die Agenda 2030 für nachhaltige Entwicklung [online], Bundesministerium für wirtschaftliche Zusammenarbeit und Entwicklung [dostęp 2025-05-05] (niem.).
- ↑ a b Wirksamkeit der Zusammenarbeit erhöhen [online], Bundesministerium für wirtschaftliche Zusammenarbeit und Entwicklung [dostęp 2025-05-05] (niem.).
- ↑ Politikkohärenz: Bessere Abstimmung für nachhaltige Entwicklung [online], Bundesministerium für wirtschaftliche Zusammenarbeit und Entwicklung [dostęp 2025-05-05] (niem.).
- ↑ Warum brauchen wir Entwicklungspolitik? [online], Bundesministerium für wirtschaftliche Zusammenarbeit und Entwicklung [dostęp 2025-05-05] (niem.).
- ↑ Die Entwicklungsministerinnen und -minister von 1961 bis heute [online], Bundesministerium für wirtschaftliche Zusammenarbeit und Entwicklung [dostęp 2025-05-05] (niem.).