Feliks Stobnicki
Feliks Szczęsny Stobnicki (ur. 13 stycznia 1800 w Woli Radłowskiej, zm. 14 marca 1882 w Krakowie) – oficer, powstaniec listopadowy i uczestnik Wiosny Ludów, poseł do Sejmu Ustawodawczego w Kromieryżu.
| ogniomistrz od 1831 podporucznik | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1819-1824 1830-1831 |
| Siły zbrojne |
Armia Królestwa Polskiego (kongresowego) |
| Formacja |
Artyleria |
| Jednostki |
Baterii 1. Lekkiej Artylerii Konnej, |
| Stanowiska |
szef baterii, od 1831 dowódca baterii |
| Główne wojny i bitwy |
Powstanie Listopadowe: |
| Odznaczenia | |
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| poseł na Sejm Ustawodawczy (1848) | |
| Okres |
od 11 sierpnia 1848 |
| Przynależność polityczna |
"Stowarzyszenie" – polscy demokraci |
Życiorys edytuj
Uczył się w szkołach w Tarnowie a następnie w Ołomuńcu na Morawach. Następnie służył od 1819 w amii Królestwa Polskiego. Po ukończeniu Wojskowej Szkoły Aplikacyjnej w Warszawie, był szefem ogniomistrzem Baterii 1. Lekkiej Artylerii Konnej, stacjonującej w Łęczycy. W 1824 wystąpił z wojska. Po wybuchu powstania listopadowego wrócił do służby na poprzednie stanowisko. Po bitwie pod Grochowem (25 lutego 1831), w której się wyróżnił został odznaczony 15 marca 1831 Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari i awansowany na podporucznika. Następnie brał udział w bitwach: pod Dębem Wielkim (1 kwietnia 1831), Mińskiem (26 kwietnia) oraz w obronie Warszawy (6-7 września 1831). Po klęsce powstania powrócił do Galicji, gdzie był administratorem dóbr swej drugiej żony w Limanowej. Był wówczas przeciwnikiem konspiracji związanej z przygotowaniami do wybuchu powstania której przywódcą był Edward Dembowski. Podczas rzezi galicyjskiej w lutym 1846 dowodził z powodzeniem obroną Limanowej przed atakami uzbrojonych chłopów.
Aktywny politycznie w okresie Wiosny Ludów. Współautor adresu ziemian obwodu sądeckiego do cesarza (24 kwietnia 1848). Przewodniczący Rady Narodowej w Nowym Sączu, a od maja Rady Narodowej Centralnej we Lwowie. Poseł do Sejmu Konstytucyjnego w Wiedniu i Kromieryżu (10 lipca 1848 – 7 marca 1849), wybrany w lipcu 1848 w galicyjskim okręgu wyborczym Tymbark[1]. W parlamencie należał od 11 sierpnia 1848 do „Stowarzyszenia” skupiającego demokratycznych posłów polskich[2]. Opowiadał się wraz z nim przeciw odszkodowaniu dla dotychczasowych właścicieli ziemian za zniesienie pańszczyzny, a także za wykluczeniem sankcji cesarskiej dla aktów ustawodawczych. Zwolennik sformułowanej przez Franciszka Palackiego idei austroslawizmu, zakładającej przekształcenie Austrii w państwo federacyjne z większością słowiańską. Podczas rewolucji w Wiedniu w październiku 1848 członek Wydziału Nieustającego zawieszonego w tym czasie parlamentu. W tym czasie wielokrotnie występował w roli mediatora między wojskiem a tłumem. Po zdobyciu Wiednia 31 października 1848 przez oddziały feldmarszałka Alfreda Windischgrätza wraz z całym parlamentem przeniósł się do Kromieryża. Po jego rozwiązaniu wycofał się z działalności publicznej.
W 1855 wraz z żoną za dożywotnią rentę przekazał majątek w Limanowej spadkobiercom Antoniny z Jezierskich Żelechowskiej. Przeniósł się wówczas do Krakowa. W 1881 opublikował wspomnienie Książę Roman Sanguszko w korpusie jenerała Chrzanowskiego[3]. Pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[4].
Rodzina i życie prywatne edytuj
Urodził się w rodzinie ziemiańskiej, był synem Onufrego Stanisława właściciela Tymowej w pow. krakowskim i Koniuszowej w pow. grybowskim oraz Heleny z Mierosławskich. Jego braćmi byli ziemianie i oficerowie wojsk austriackich Henryk (1816-1860) i Karol. Dwukrotnie żonaty – pierwszy raz z Gabrielą z Żuk-Skarszewskich, a po jej śmierci w 1838 z Marią z Wielogłowskich (1810-1865), z którą miał córkę zmarłą w dzieciństwie.
Przypisy edytuj
- ↑ Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848–1918, Warszawa 1996, s. 348.
- ↑ Protokoły Koła Polskiego w wiedeńskiej Radzie Państwa (lata 1867–1868), oprac. Zbigniew Fras i Stanisław Pijaj, Kraków 2001, s. 28
- ↑ Feliks Stobnicki, Książę Roman Sanguszko w korpusie jenerała Chrzanowskiego, „Czas” nr 80 z 8 kwietnia 1881, s. 1-2
- ↑ Spis osób pochowanych na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (osoby pochowane do 1939 r.) – online [16.11.2019]
Bibliografia edytuj
- Elżbieta Orman, Stobnicki Feliks (Szczęsny) (1800—1882), Polski Słownik Biograficzny, t. 43, Warszawa-Kraków 2004-2005, s. 601-603
- Elżbieta Orman, Karl Weisswasser, Stobnicki (Szczęsny), Feliks (1800–1882), Offizier, Revolutionär und Politiker, Österreichisches Biographisches Lexikon 1815-1950, Bd. 13 (Lfg. 61, 2009), S. 271. wersja elektroniczna – online [16.11.2019]