Filotea. Wprowadzenie do życia pobożnego

Filotea. Wprowadzenie do życia pobożnego (fr.: Introduction à la vie dévote) – dzieło św. Franciszka Salezego, ukończone w 1608 roku, wydane po raz pierwszy w 1609 roku, skierowane głównie do świeckich. Tytułowa Filotea to „miłująca Boga” – imię każdego, kto chce dążyć do osiągnięcia doskonałości chrześcijańskiej.

Filotea. Wprowadzenie do życia pobożnego
Introduction à la vie dévote
Ilustracja
Karta tytułowa tłumaczenia Filotei w przekładzie kard. Jana Kazimierza Denhoffa (1679)
Autor

Franciszek Salezy

Tematyka

filozofia

Data powstania

1608

Wydanie oryginalne
Język

francuski

Data wydania

1609

Historia

edytuj

U genezy Filotei leży zbiór listów skierowanych do Ludwiki de Charmoisy i innych świeckich, które posłużyły za podstawę treści. Z listami do pani Charmoisy zapoznał się o. Jean Fourier SI i zachęcał Franciszka Salezego do ich wydania w osobnej książce. Ostatecznie namówiony do działania Franciszek rozpoczął pracę nad książką, rozbudował niektóre myśli zawarte w listach i przystosował je do formy osobnej publikacji[1]. Dzieło było gotowe już w sierpniu 1608 roku. Pierwsza wersja książki, wydana w 1609 roku w drukarni Pierre'a Rigaud w Lyonie, z uwagi na jej natychmiastowy sukces, była w następnych latach wydawana ponownie, a liczne poprawki uzupełniał sam św. Franciszek Salezy[2]. Ostateczna wersja dzieła biskupa Genewy została wydana w 1619 roku[3].

Filotea trafiła do kanonu literatury duchowości chrześcijańskiej. Była wielokrotnie wydawana i przekładana na wiele języków europejskich. Za życia autora miała czterdzieści wydań, a do 1656 roku została przetłumaczona na siedemnaście języków[4].

Tematyka

edytuj

Autor Filotei przekonuje, że świętość nie przekracza ludzkich sił i jest możliwa dla każdego, dzięki łasce, którą człowiek jest obdarowany. Do świętości powinni dążyć zatem ludzie wszystkich stanów, a więc również zwykli świeccy. Książka zawiera porady i wskazówki, których adresatką jest tytułowa Filotea. W prostej formie autor przekazuje zasady życia chrześcijańskiego, przydatne świeckim. Św. Franciszek Salezy pisał w Filotei m.in. o konieczności oczyszczenia z grzechów, proponował codzienny, całościowy program ćwiczeń duchowych dla świeckich[5].

Przekłady na język polski

edytuj

Po raz pierwszy na polski Filotea została przetłumaczona w 1679 r. przez kardynała Jana Kazimierza Denhoffa pt. Droga życia pobożnego. W XIX wieku dzieło ukazywało się w przekładach ks. Aleksandra Jełowickiego i ks. Antoniego Stabika. W 1887 roku ks. Cezary Wyszyński wydał dzieło w wersji dla młodzieży, pozbawione niektórych rozdziałów i fragmentów[6].

W 1928 roku Filoteę w przekładzie ks. Hermana Libińskiego SJ wydało Wydawnictwo Księży Jezuitów[7]. Na Wielki Jubileusz Roku 2000 ukazało się tłumaczenie we współczesnym przekładzie s. Marii Bronisławy Bzowskiej VSM[8].

Przypisy

edytuj
  1. André Ravier, Francis de Sales Sage & Saint, DeSales Resource Center Stella Niagara, New York 2007, s. 167-168.
  2. André Jean Marie Hamon, Żywot świętego Franciszka Salezego, biskupa i księcia Genewy, doktora Kościoła, t. 1, Kraków 1934, s. 459.
  3. René Doumic, Études sur la littérature française, Paris 1896, s. 29.
  4. David W. Kling, A History of Christian Conversion, Oxford University Press 2020, s. 249.
  5. Jordan Aumann, Zarys historii duchowości, Kielce 1993, s. 250-252.
  6. F. Salezy, Filotea. Droga do życia pobożnego. Wydanie dla młodzieży, przez ks. Cez. Wyszyńskiego, Warszawa 1887, s. 3.
  7. F. Salezy, Filotea czyli Wstęp do życia pobożnego, Kraków 1928
  8. Katarzyna Czarnecka, Budowa porównań we współczesnym przekładzie Filotei św. Franciszka Salezego, "Roczniki Humanistyczne" 2007, t. 55, z. 6, s. 21-22.

Linki zewnętrzne

edytuj