Formacja Caturrita (port. Formação Caturrita) – formacja geologiczna składająca się ze skał osadowych, występująca w Rio Grande do Sul (Brazylia), w niecce Parany. Jej wiek oceniany jest na późny karnik - wczesny noryk (trias górny).

Formacja Caturrita

Nazwa formacji pochodzi od osiedla w mieście Santa Maria, gdzie skały te odkryto i opisano po raz pierwszy[1] [2]. W języku portugalskim Caturrita oznacza również gatunek papugi (mnicha nizinna).

Miąższość formacji wynosi ok. 30-60 m. Formacja Caturrita składa się z piaskowców i mułowców pochodzenia rzecznego i deltowego. Osadzały się one w basenie Parany (Bacia do Paraná lub Bacia Geológica do Paraná)[3].

Występowanie

edytuj

Wychodnie skał formacji Caturrita znajdują się w brazylijskim stanie Rio Grande do Sul. Ciągną się w kierunku równoleżnikowym przez centralną część stanu wąskim pasem na długości 250 km od miasta Taquari do miejscowości Mata.

 
Stratygrafia niecki Parany (według Milani, 1997)

Do tej pory nie wykonano żadnych oznaczeń wieku bezwzględnego skał tej formacji. Na podstawie skamieniałości przewodnich określono ich wiek na późny karnik - wczesny noryk (220-215 mln lat).

Położenie

edytuj

Powyżej zalega formacja Botucatu (port. Formação Botucatu), a poniżej formacja Santa Maria (port. Formação Santa Maria ). Wraz z formacją Santa Maria wchodzą w skład górnej części grupy Rosário do Sul.

Milani (1997) określił formację Caturrita jako część supersekwencji Gondwana II (port. Supersequência Gondwana II)[4].

Skamieniałości

edytuj

W osadach formacji Caturrita znaleziono liczne skamieniałości, w tym dinozaurów (Guaibasaurus, Unaysaurus), gadów ssakokształtnych (Tritheledontidae[5], Jachaleria[6], Brasilitherium, Brasilodon, Exaeretodon, Irajatherium, Jachaleria, Minicynodon, Riograndia) i innych gadów (nieoznaczony fitozaur, Cargninia, Clevosaurus, Faxinalipterus, Proterochampsa, Soturnia, Sacisaurus, Teyumbaita).

Geopark

edytuj

Formacja Caturrita występuje m.in. w geoparku Paleorrota[1] [2].

Przypisy

edytuj
  1. a b https://web.archive.org/web/20080501100955/http://www.lenep.uenf.br/~severian/es-sm-sincro.html Formação Santa Maria, (in Portuguese)
  2. a b http://www.pesquisasemgeociencias.ufrgs.br/arquivos/ARTIGO311.pdf Paleoformações, (in Portuguese)
  3. Rubert, R. R. & Schultz, C. L. 2004. — Um novo horizonte de correlação para o Triássico Superior do Rio Grande do Sul. Pesquisas em Geociências 31: 71-88
  4. Milani, E. J.; Melo, J. H. G., Souza, P. A.; Fernandes, L. A. E.; França, A. B. (2007) – Bacia do Paraná. In: Cartas Estratigráficas - Boletim de Geociências da Petrobras, Rio de Janeiro, v. 15, n. 2, p. 265-287, mai/Nov. 2007
  5. Soares, M.B. & Schultz, C.L., 2006. Proposta de nova denominação para a Cenozona de Ictidosauria, do Triássico Superior (Formação Caturrita) do Rio Grande do Sul. V Simpósio Brasileiro de Paleontologia de Vertebrados, Boletim de Resumos, p. 41, Santa Maria, RS, 2006
  6. Schultz. C.L.; Scherer, C.M.S. & Barberena, M.C. 1994. Uma nova proposta de zoneamento estratigráfi co para o Triássico Superior Sul-Rio-Grandense. In: Congresso Brasileiro de Geologia, 38, Camboriú - SC, 1994. Boletim de Resumos, p. 107-108