Franciszek Michał Prażmowski

biskup katolicki

Franciszek Michał Prażmowski herbu Belina (ur. w Prażmowie – zm. 3 września 1701 w Janowie) – opat klasztoru benedyktynów w Sieciechowie, sekretarz wielki koronny od 1669 roku, sekretarz królewski, prepozyt gnieźnieński, kanonik krakowski[1], prezydent Trybunału Głównego Koronnego w 1668, 1669, 1676, 1679, 1681, 1685, 1690, 1696 roku[2], dyplomata.

Franciszek Michał Prażmowski
ilustracja
Herb duchownego
Kraj działania

I Rzeczpospolita

Data i miejsce urodzenia

ok. 1646
Prażmów

Data i miejsce śmierci

3 września 1701
Janów Podlaski

Biskup łucki
Okres sprawowania

1696–1701.

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

łaciński

Prezbiterat

28 maja 1662

Nominacja biskupia

24 września 1696

Sakra biskupia

10 lutego 1697

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

10 lutego 1697

Konsekrator

Michał Stefan Radziejowski

Współkonsekratorzy

Jan Stanisław Zbąski
Jerzy Albrecht Denhoff

Życiorys

edytuj

Był synem Andrzeja kasztelana warszawskiego oraz bratem prymasa Mikołaja Prażmowskiego, wojewody płockiego Samuela Jerzego i chorążego nadwornego koronnego Wojciecha. Po ukończeniu filii Akademii Krakowskiej w Jedlińsku studiował teologię w Wiedniu, a następnie wyjechał do Rzymu. Po powrocie dzięki poparciu brata Mikołaja został sekretarzem królewskim.

W czasie potopu znalazł się na Śląsku, był już wówczas kanonikiem krakowskim. W maju 1656 towarzyszył bratu w misji dyplomatycznej do księcia siedmiogrodzkiego Jerzego Rakoczego. W 1658 był scholastykiem płockim. 28 maja 1662 przyjął święcenia kapłańskie. W r. 1667 posłował do cesarza Leopolda I Habsburga oraz niektórych elektorów i książąt Rzeszy Niemieckiej w związku z zagrożeniem turecko-tatarskim. 20 marca 1668 brat scedował mu opactwo sieciechowskie, a następnie probostwo kolegiaty Św. Michała na Wawelu. 18 stycznia 1669 wyruszył w poselstwie do Wiednia, Ratyzbony, Bawarii i Salzburga z prośbą o pomoc przeciw Turcji i Tatarom. W maju 1669 roku był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego z ziemi czerskiej[3]. W 1674, w czasie elekcji, opowiedział się za wyborem na króla Jana Sobieskiego, podpisał jego pacta conventa[4]. Uczestniczył w sejmie koronacyjnym 1676.

Kiedy Andrzej Chryzostom Załuski został w r. 1691 biskupem płockim, Prażmowski miał przejąć po nim zrazu diecezję kijowską, lecz do tego nie doszło. Został w 1691 mianowany biskupem łuckim; prowizję papieską otrzymał dopiero 24 września 1696, ingresu dokonał w r. 1697. Zrezygnował z probostwa gnieźnieńskiego, zatrzymał jednak, za dyspensą na 5 lat, opactwo sieciechowskie i prepozyturę krakowską.

5 lipca 1697 roku podpisał w Warszawie obwieszczenie do poparcia wolnej elekcji, które zwoływało szlachtę na zjazd w obronie naruszonych praw Rzeczypospolitej[5]. Był członkiem rokoszu łowickiego w 1698 roku[6].

Zmarł w Janowie Podlaskim, stałej rezydencji biskupów łuckich, i został pochowany w tamtejszej kolegiacie[7].

Przypisy

edytuj
  1. Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku, Kórnik 1992, s. 148.
  2. Jan Korytkowski, Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych. Podług źródeł archiwalnych. t. 1, Gniezno 1883, s. 407.
  3. Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia, [b.n.s].
  4. Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey Między Warszawą a Wolą, przez opisane Artykuły do samego tylko Aktu Elekcyey należące, uchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego Tysiąc Szesc Set Siedmdziesiat Czwartego, dnia Dwudziestego Miesiaca Kwietnia., s. 29.
  5. Obwieszczenie do poparcia wolney elekcyey roku Pańskiego tysiącznego sześćsetnego dziewięćdziesiątego siodmego. [Inc.:] Actum in castro Ravensi sub interregno feria quinta post festum sanctae Margarethae [...] proxima anno Domini millesimo sexcentesimo nonagesimo septimo. [b.n.s]
  6. Actum in Castro Ravensi sabbatho ante festum nativitatis sancti Joannis Baptistae proximo anno 1698. Ad officium et acta praesentia castrensia capitanealia Ravensia personaliter veniens nobilis Martinus Strzelecki ex palatinatu Lanciciensi obtulit officio praesenti et in acta praesentia ad ingrossandum porrexit literas manifesti infra scripti, quarum est tenor, sequiturque talis, b.n.s.
  7. Biografia w iPSB