Franciszka Świetlikowa
Franciszka Świetlikowa ur. jako Fradla Zoberman[1][2] (ur. 23 lipca 1911 [a] w Warszawie[1][2], zm. 5 sierpnia 1972[3]) – polska działaczka komunistyczna, historyk.
| Data i miejsce urodzenia |
23 lipca 1911 |
|---|---|
| Data śmierci |
5 sierpnia 1972 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujCórka Anzela (Anszela) Zobermana i Maszy z domu Rozenson[1][2]. W okresie przedwojennym pracowała w warszawskich fabrykach włókienniczych jako robotnica. Działała w MOPR, KZMP, a od 1935 roku w KPP. Za działalność komunistyczną była aresztowana i więziona. W latach 1939–1941 przebywała w Białymstoku, gdzie pracowała jako robotnica oraz pełniła funkcję sekretarza MOPR, była też lektorem Komitetu Miejskiego WKP(b).
Po ataku Niemiec na ZSRR w 1941 roku wyjechała w głąb ZSRR. W latach 1943–1946 służyła w 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki jako oficer polityczno-wychowawczy. Od 1944 roku aktywistka PPR.
W latach 1946–1947 pracowała w Ministerstwie Żeglugi i Handlu Zagranicznego jako wicedyrektor Biura Kadr. Od 1949 zatrudniona w KC PZPR. Od 1952 roku uczęszczała na studia aspiranckie w Instytucie Kształcenia Kadr Naukowych przy KC PZPR. 24 stycznia 1955 roku została odznaczona Medalem 10-lecia Polski Ludowej[4]. W 1957 roku ukończyła studia magisterskie w zakresie podstaw marksizmu-leninizmu w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Pracowała w Wydziale, następnie Zakładzie Historii Partii przy KC PZPR. 19 grudnia 1965 roku uzyskała stopień doktora w Wyższej Szkole Nauk Społecznych przy KC PZPR[5] na podstawie rozprawy napisanej pod kierunkiem Józefa Kowalskiego zatytułowanej Komunistyczna Partia Robotnicza Polski 1918–1923[6]. Autorka haseł w Polskim Słowniku Biograficznym[7] i Słowniku biograficznym działaczy polskiego ruchu robotniczego[8].
Jej mężem był generał Konrad Świetlik, od roku 1948 wiceminister bezpieczeństwa publicznego.
W 1970 roku została rencistką. Zmarła w 1972 roku, pochowana na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B33-3-3)[3].
Wybrane publikacje
edytuj- Komunistyczna Partia Robotnicza Polski 1918–1923, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1968.
- (redakcja) II Zjazd Komunistycznej Partii Robotniczej Polski: 19 IX – 2 X 1923: protokoły obrad i uchwały, przygotowali do dr. i wstęp Gereon Iwański, Henryk Malinowski i Franciszka Świetlikowa, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1968.
Uwagi
edytuj- ↑ Na jej nagrobku widnieje błędny rok urodzenia, w rzeczywistości 1912 to rok, w którym zgłoszono jej urodzenie w urzędzie.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Profil Frani Świetlik w drzewie genealogicznym [online], MyHeritage [dostęp 2025-05-14].
- ↑ a b c Warsaw PSA Births [online], Jewish Record Indexing – Poland [dostęp 2025-05-14] (ang.).
- ↑ a b Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2024-04-14].
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 24 stycznia 1955 r. nr 0/221.
- ↑ J. T., Rozprawy doktorskie pracowników Zakładu Historii Polski przy KC PZPR bronione w latach 1964–1966, „Z Pola Walki” 9 (1966), nr 4 (36), s. 255–256.
- ↑ Tadeusz Rutkowski, Nauki historyczne w Polsce 1944–1970. Zagadnienia polityczne i organizacyjne, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007, s. 572, przyp. 151, ISBN 978-83-235-0318-7.
- ↑ Dane autorów PSB – Dariah-Lab [online], prunus-208.man.poznan.pl [dostęp 2025-06-15].
- ↑ Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, t. 1: A–D, red. nacz. Feliks Tych, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1978, s. 5.
Bibliografia
edytuj- Tomasz Siewierski, Komuniści i historycy. Polski ruch robotniczy w badaniach uczonych w PRL – wybrane aspekty [w:] Partia komunistyczna w Polsce. Struktury - ludzie - dokumentacja, pod red. Dariusza Magiera, Lublin – Radzyń Podlaski 2012, s. 463–479.
- Tadeusz Rutkowski, Nauki historyczne w Polsce 1944–1970. Zagadnienia polityczne i organizacyjne, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2007, s. 572.