Friederike Henriette Kraze

Friederike Henriette Kraze (ur. 5 stycznia 1870 w Krotoszynie, zm. 6 maja 1936 w Eisenach) – niemiecka pedagożka i pisarka.

Życiorys

edytuj

Przyszła na świat w rodzinie inżyniera i zarządcy dóbr Maximiliana Kraze i Emilii Suess-Dowerny. Młodość spędziła w Brzegu u babci, u której mieszkała aż do jej śmierci. Potem przebywała w pensjonatach we Wrocławiu, Eisleben oraz Droyssig. W 1988 ukończyła szkołę nauczycielską we Wrocławiu. Podjęła pracę pedagogiczną: najpierw w Röhrda, a następnie w Holstein Marne i Genthin. Podróżowała do Wielkiej Brytanii, Francji i Włoszech. Następnie pracowała jako guwernantka w Łowiczu, w domu hrabiego Hansa von Schwerin-Löwitz. Uczyła w Wyższej Szkole dla Dziewcząt w Husum. Po ciężkiej chorobie (1906) postanowiła całkowicie poświecić się pracy literackiej. W 1910 osiadła na stałe w Weimarze[1][2][3].

Działalność literacka

edytuj

Pozostawiła po sobie ponad 40 utworów, na które składają się: powieści, nowele i opowiadania, a także książki dla dzieci, dramaty i wiersze. Przedstawiała w nich najróżniejsze tematy, jednak w centrum zainteresowania stawiała przede wszystkim kobiety. Pierwsze jej dzieło to książka „W cieniu Jesiona”, a najbardziej znaną powieścią jest „Czarodziejski las”, który opublikowała w 1933 pod pseudonimem Heinz Gumprecht. Opisuje w niej los niemieckich jeńców wywiezionych na Syberię podczas I wojny światowej. Przez 10 lat sprzedano 150 tys. egzemplarzy książki, ale została wycofana po oskarżeniach o „rusofilstwo” autorki. Po 1945 w radzieckiej strefie okupacyjnej Niemiec jej dzieła były zakazane pod pretekstem fascynacji autorki postacią Adolfa Hitlera[1][4].

Twórczość

edytuj
  • Hans Guckindiewelt, Nürnberg 1897
  • Was ich meiner kleinen Gertrud erzählte, Breslau 1897
  • Johannes Brüggemann. Trauerspiel in vier Aufzügen in freiem Versmaß, Husum 1902
  • Rein, Novelle, Heilbronn 1903
  • Unter dem Dornenkranz, Roman, Leipzig 1903
  • Allerleirauh, Stuttgart 1904
  • Vogelfrei, Stuttgart 1904
  • Im Schatten der Weltesche, Stuttgart 1905
  • Heim Neuland, Stuttgart [u. a.] 1909
  • Die Sendung des Christoph Frei, Stuttgart 1913
  • Der Kriegspfarrer, Stuttgart 1914
  • Vaterland, Stuttgart 1914
  • Erfüllungen, Stuttgart 1915
  • Mit Trommel und Schwert, Gedichte, 1915
  • Quellen, die springen, Dresden 1917
  • Die von Brock. Ein Roman des Deutschtums in Russland, Leipzig 1918
  • Der Ring und andere Geschichten, Leipzig 1919
  • Die schöne wunderbare Jugend der Hadumoth Siebenstern, Stuttgart 1920
  • Unser Garten, Weimar 1920
  • Die Birke von Dondangen, Leipzig 1921
  • Amey, Leipzig 1922
  • Das Geheimnis, Stuttgart 1923
  • Maria am Meer, Kempten 1923
  • Dies war Mariebell, Kempten 1924
  • Der Freier, München 1925
  • Jahr der Wandlung, München 1925
  • Die steinernen Götter, Stuttgart 1925
  • Das wahre Gesicht, Hamburg 1925
  • Die Frauen von Volderwiek, Hamburg 1926
  • Die Meertrud, Erzählung, Altona 1926
  • Dom der Zeit, Breslau 1927
  • Die Freiheit des Kolja Iwanow, Braunschweig 1927
  • Vom Unerfüllten, Berlin 1927
  • Dolores, Berlin 1928
  • Das Kind, Braunschweig 1928
  • Der Soldat und die kleine Madonna, Braunschweig 1928
  • Das Frauenherz, Braunschweig 1929
  • Frühling im Park, Gotha 1929
  • Land im Schatten, Braunschweig 1929
  • Die Sternenkuppel, Braunschweig 1929
  • Mysterium, Braunschweig 1930
  • Das Rosenmärchen, Stuttgart 1930
  • Garba, Gütersloh
  • Das Spiel ist aus – wird nun das Leben kommen?, 1932
  • Stirb und werde, 1933
  • Goldene Türen, Gütersloh 1932
  • Die magischen Wälder, Gütersloh 1933 (unter dem Pseudonym Heinz Gumprecht)
  • Die Lese, Gütersloh 1934
  • Meister Brüggemann, Gütersloh 1934
  • Der Baum der Erkenntnis, München 1935 (unter dem Pseudonym Heinz Gumprecht)
  • Deutsche Weihnacht, Gütersloh 1935
  • Hochzeit auf Hollersbrunn und andere Erzählungen, Gütersloh 1935
  • Einer Mutter Weg, Gütersloh 1937
  • Gedichte, Novellen und andere nachgelassene Schriften, Klagenfurt 2003.

Przypisy

edytuj
  1. a b P. Mikołajczyk, D. Szczepaniak, Wybitni krotoszynianie, Krotoszyn 2019, s. 47.
  2. Arno Bammé (red.), Friede H. Kraze - von Husum nach Weimar: Leben und Werk, Profile, München: Profil, 2000, ISBN 978-3-89019-463-9 [dostęp 2024-04-20].
  3. Friederike Henriette Kraze / Friede H. Kraze / Heinz Gumprecht, 1870-1936 [online], www.polunbi.de [dostęp 2024-04-20].
  4. Gerrit Lungershausen, Weltkrieg mit Worten: Kriegsprosa im Dritten Reich 1933 bis 1940, Wiesbaden: J.B. Metzler, 2017, ISBN 978-3-658-16484-3, OCLC 984842675 [dostęp 2024-04-20].