Główna Składnica Uzbrojenia nr 4
Główna Składnica Uzbrojenia nr 4 – jednostka organizacyjna służby uzbrojenia Wojska Polskiego.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1929 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Tradycje | |
| Rodowód |
Centralny Skład Amunicji nr 3 |
| Dowódcy | |
| Ostatni |
mjr Tadeusz Berezowski |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość |
Kierownictwo Zaopatrzenia Uzbrojenia |
Historia składnicy
edytujNa przełomie 1920/1921 w lasach koło Spały utworzono Centralne Składy Amunicji nr III[1]. Składy były centralnymi zakładami służby uzbrojenia przeznaczonymi do magazynowania, przechowywania, konserwacji i rozdziału zapasów centralnych wszelkiej amunicji i materiałów wybuchowych. Kierownik składu, w stosunku do podległego sobie personelu, posiadał uprawnienia dowódcy batalionu[2].
W połowie lat 20. XX wieku przystąpiono do budowy nowej i większej składnicy w Regnach z uwagi na to, że składy w Spale okazały się za małe w stosunku do potrzeb[3]. W styczniu 1928, po zakończeniu budowy, do Regn przeniesiono kierownictwo składnicy ze Spały. Nowa jednostka otrzymała nazwę „Główna Składnica Uzbrojenia Nr 3”, natomiast dotychczasowe składy w Spale „Filia Głównej Składnicy Uzbrojenia Nr 3”[3]. W marcu 1929 jednostka została przemianowana na Główną Składnicę Uzbrojenia Nr 4 i podporządkowana Kierownictwu Wojskowego Zakładu Zaopatrzenia i Uzbrojenia w Warszawie[3]. Filia w Spale została zlikwidowana, a jej mienie przekazane do składnicy w Regnach[3]. Składnica w Regnach podlegała szefowi służby uzbrojenia Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV jedynie w sprawach gospodarczych, związanych z jej bieżącym funkcjonowaniem[3].
W składnicy zgromadzona była rezerwa zaopatrzenia amunicji i broni oddana do dyspozycji Naczelnego Wodza[4]. Składnica posiadała magazyny broni artyleryjskiej (o pojemności 160 wagonów), magazyn sprzętu optyczno-mierniczego (2 wagony) i magazyny amunicyjne (2441,9 wagonu 15-tonowego). W styczniu 1939 wszystkie magazyny broni i sprzętu były zapełnione, natomiast w magazynach amunicyjnych można byłoby jeszcze umieścić zapasy o pojemności do 440,2 wagonu. Na ukończeniu była budowa działowni zdolnej pomieścić około 80 wagonów broni. Składnica była zdolna przygotować do wysyłki w ciągu 18 godzin dwa transporty amunicyjne (po 55 wagonów 15-tonowych)[5].
Składnica była jednostką mobilizującą. Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” zarządca składnicy był odpowiedzialny za przygotowanie i przeprowadzenie mobilizacji Głównej Składnicy Uzbrojenia nr 4 oraz kadr dwóch kompanii roboczych nr 403 i 462. Wszystkie trzy oddziały były mobilizowane w Regnach, w I rzucie mobilizacji powszechnej. Kadra kompanii roboczej nr 403 była mobilizowana dla Składnicy Uzbrojenia nr 4 w Gałkówku[6].
Kadra składnicy
edytuj- Kierownicy i zarządcy
- kpt. / mjr uzbr. Antoni Choynowski[a] (1923[10][11][12] – 1925[13])
- mjr uzbr. Tadeusz II Berezowski[b] (1932[17][18] – 1939)
- Obsada personalna składnicy w marcu 1939[19]
- zarządca składnicy – mjr uzbr. Tadeusz II Berezowski
- kierownik działu administracyjnego i materiałowego – kpt. uzbr. Teodor Winiarczyk[c]
- zarządzający warsztatami i magazynami broni – por. uzbr. Stanisław Patrzykąt
- zarządzający magazynami amunicji działowej i materiałów wybuchowych – chor. Teofil Jedlecki[d]
Uwagi
edytuj- ↑ Mjr uzbr. Antoni Choynowski ur. 14 maja 1885 w m. Orłowa na Ukrainie, jako syn Adama Bonawentury. 31 marca 1924 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 13. lokatą w korpusie oficerów uzbrojenia[7]. W 1928 był w Zakładzie Amunicyjnym nr 3. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Łódź Miasto II. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr IV. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[8]. Był odznaczony Medalem Międzysojuszniczym[9].
- ↑ Mjr uzbr. Tadeusz II Berezowski (ur. 25 stycznia 1890) do Wojska Polskiego został przyjęty z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1925[14]. W lipcu 1929 został przeniesiony z Warsztatów Amunicyji nr 1 do Głównej Składnicy Uzbrojenia nr 1[15]. W czasie kampanii wrześniowej dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu VII A Murnau[16].
- ↑ Kpt. uzbr. Teodor Winiarczyk ur. 30 marca 1895 w Zawichoście, jako syn Wincentego[20]. W czasie kampanii wrześniowej dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu VII A Murnau[16].
- ↑ Chor. Teofil Jedlecki ur. 10 grudnia 1893 w Częstochowie, w rodzinie Władysława i Barbary z Frejów. Żołnierz Legionów Polskich[21]. 9 października 1933 odznaczony Krzyżem Niepodległości[22]. Już wtedy pełnił służbę w Głównej Składnicy Uzbrojenia nr 4[23]. W latach 1940–1947 służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie[24]. Był starszym bratem Stanisława (1896–1915), również żołnierza Legionów Polskich[25], 16 marca 1933 pośmiertnie odznaczonego Krzyżem Niepodległości[26].
Przypisy
edytuj- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 47.
- ↑ Almanach 1923 ↓, s. 85, 86.
- ↑ a b c d e Jarno 2001 ↓, s. 189.
- ↑ Rezmer 2010 ↓, s. 142.
- ↑ Rezmer 2010 ↓, s. 143.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 572, 583.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 172.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 364, 911.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 440, 502.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1348.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1230.
- ↑ Almanach 1923 ↓, s. 90, tu błędnie jako kpt. Włodzimierz Chojnowski.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 368, jako mjr Antoni Chojnowski.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 297.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 205.
- ↑ a b Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2024-01-02].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 433.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 852.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 887.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 304.
- ↑ Żołnierze Niepodległości. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2021-01-19].
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 235, poz. 255.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 listopada 1933 roku, s. 283.
- ↑ Teofil Jedlecki. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.9295 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-02].
- ↑ Żołnierze Niepodległości. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2021-01-19].
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 63, poz. 81.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. 2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
- Andrzej Gibasiewicz. Organizacja służby uzbrojenia w Wojsku Polskim w latach 1918–1939. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2 (260), 2017. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne. ISSN 1640-6281.
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
- Waldemar Rezmer: Operacyjna służba sztabów Wojska Polskiego w 1939 roku. Organizacja. Zasady funkcjonowania. Przygotowanie do wojny. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2010. ISBN 978-83-930318-1-8.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.