Gigahutiowate

Gigahutiowate
	Heptaxodontidae
	Anthony, 1917
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	jeżozwierzowce
Infrarząd	jeżozwierzokształtne
Rodzina	gigahutiowate
Podrodziny
	Clidomyinae; Heptaxodontinae;
	Clidomyinae; Heptaxodontinae;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gigahutiowate^[2] (Heptaxodontidae) – wymarła rodzina ssaków z rzędu gryzoni.

Prawdopodobnie co najmniej dwa gatunki gigahutiowatych żyjące na Karaibach (Amblyrhiza i Clidomys) zniknęły z powierzchni ziemi być może dopiero w okresie przybycia Hiszpanów^[3]. W przekazach pojawia się używana przez tubylców zwyczajowa nazwa Quemi.

Morfologia i występowanie

Gigahutiowate były dużymi gryzoniami. Wagę największego z nich, z rodzaju Amblyrhiza szacowano nawet na 200kg. Były więc znacznie większe od obecnie żyjących gryzoni. Czaszka tych zwierząt była solidnie zbudowana, szczęka wyposażona w 20 zębów. Zachowany kościec H. wskazuje że były to zwierzęta niezdarne, ciężkie.

Szczątki Heptaxodontidae dotychczas znaleziono w Haiti, na Jamajce, Portoryko, Anguilla i Saint Martin. Ze względu na wielkość, podejrzewa się, że żył wyłącznie na ziemi.

Systematyka

Do obecnego czasu wyodrębniono dwie podrodziny i cztery rodzaje z rodziny gigahutiowatych^[4]^[2]:
Podrodzina Clidomyinae Woods, 1989 – legendarki z rodzajem:

Clidomys – legendarek
- Clidomys osborni – legendarek duży – występował na Jamajce. Nie ma pewności kiedy gatunek ten wyginął i czy było to związane z podbojem Jamajki przez człowieka. Długość ciała szacuje się na 75 do 108 centymetrów

Podrodzina Heptaxodontinae Anthony, 1917 – gigahutie z rodzajami:

Amblyrhiza – wodnohutia
- Amblyrhiza inundata – wodnohutia tępozębna – jest znany na karaibskiej wyspy Anguilla i Saint Martin. W tym rodzaju, nie było istotnych różnic co do wielkości w stosunku do najbardziej reprezentatywnych. Były wielkości niedźwiedzia. Długość czaszki (podobnej do czaszki nutrii Myocastoridae) wynosiła 40 cm, a waga dochodziła do 200 kg. Nie wiadomo, czy zwierzęta te były tępione przez Indian, czy też wymarły przed przybyciem ludzi na wyspy.
Elasmodontomys – gigahutia
- Elasmodontomys obliquus – gigahutia płytkozębna – lokalizowany w kilku miejscach w Portoryko. Miały proporcje paki nizinnej, ale głowy miały znacznie bardziej masywne. Występowały niegdyś obficie w zalesionych regionach wyspy, ale prawdopodobnie zostały wybite przez Indian.
Quemisia – wielkohutia
- Quemisia gravis – wielkohutia krętozębna – występował w Haiti. Szczątki znaleziono także w Dominikanie. Były to gryzonie o tej samej wielkości co Elasmodontomys - ich waga jest szacowana na 20 kg. Istnieją informacje źródłowe, że Hiszpanie polowali na Quemisia gravis, a więc można byłoby przyjąć, że zwierzęta te wymarły w pierwszej połowie XVI wieku. Nie ma jednak pewności, że te informacje nie dotyczyły żyjącego do dziś na tych wyspach gryzoni rodzaju Plagiodontia.

Przypisy

↑ Heptaxodontidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ Phil Myers: Heptaxodontidae. Animal Diversity Web. [dostęp 2009-11-25]. (ang.).
↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Heptaxodontidae. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 25 listopada 2009]

Bibliografia

Feldhamer, G. A., L. C. Drickamer, S. H. Vessey, and J. F. Merritt. 1999. Mammalogy. Adaptation, Diversity, and Ecology. WCB McGraw-Hill, Boston. xii+563pp.
Nowak, R. M. and J. L. Paradiso. 1983. Walker's mammals of the world. The Johns Hopkins University Press, Baltimore and London, pp 803-810.
Vaughan, T. A., J. M. Ryan, N. J. Czaplewski. 2000. Mammalogy. Fourth Edition. Saunders College Publishing, Philadelphia. vii+565pp.
Wilson, D. E. and D. M. Reeder (eds.). 1993. Mammal species of the world: A taxonomic and geographic reference, 2nd ed.. Smithsonian Institution Press, Washington and London.
Woods, C. A. 1984. Hystricognath rodents. Pp. 389-446 in Anderson, S. and J. K. Jones, Jr. (eds.). Orders and familes of mammals of the world. John Wiley and Sons, New York.

[itis-1] Heptaxodontidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[miiz-2] Nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.

[3] Phil Myers: Heptaxodontidae. Animal Diversity Web. [dostęp 2009-11-25]. (ang.).

[4] Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Heptaxodontidae. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 25 listopada 2009]

[2]

[1]

[3]

[4]