Paka nizinna

Paka nizinna
	Cuniculus paca
	(Linnaeus, 1766)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	jeżozwierzowce
Infrarząd	jeżozwierzokształtne
Rodzina	pakowate
Rodzaj	paka
Gatunek	paka nizinna
Synonimy
	Agouti paca (Linnaeus, 1766);
	Agouti paca (Linnaeus, 1766);
Podgatunki
	C. p. guanta Lönnberg, 1921; C. p. mexicanae Hagmann, 1908; C. p. nelsoni Goldman, 1913; C. p. paca (Linnaeus, 1766); C. p. virgata Bangs, 1902;
	C. p. guanta Lönnberg, 1921; C. p. mexicanae Hagmann, 1908; C. p. nelsoni Goldman, 1913; C. p. paca (Linnaeus, 1766); C. p. virgata Bangs, 1902;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; Paka - występowanie
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Paka nizinna^[6], dawniej: paka^[7]^[8] (Cuniculus paca) – gatunek dużego południowoamerykańskiego gryzonia z rodziny pakowatych. Zamieszkuje tropikalne i subtropikalne regiony Ameryki od środkowego Meksyku na północy do Paragwaju na południu^[4]^[2].

Systematyka edytuj

Wyróżnia się pięć podgatunków paki nizinnej^[6]^[4]:

C. p. guanta Lönnberg, 1921
C. p. mexicanae Hagmann, 1908
C. p. nelsoni Goldman, 1913
C. p. paca (Linnaeus, 1766)
C. p. virgata Bangs, 1902

Budowa ciała edytuj

Długość głowy i tułowia dorosłej paki nizinnej osiąga 60–80 cm (ogona 2–3 cm), przy masie ciała do 10 kg. Wybarwienie sierści ciemnobrunatne, z białymi plamami na bokach, a w części brzusznej białe. Paki nizinne mają duże głowy. Przy wydawaniu dźwięków paka wykorzystuje jamę w łuku brwiowym, która służy jako rezonator. Jest to wyjątkowa cecha wśród innych ssaków^[8].

Tryb życia edytuj

Paka nizinna wiedzie naziemny tryb życia, jest aktywna nocą, a dnie spędza w wydrążonych przez siebie norach. Potrafi pływać. Być może wiodą samotniczy tryb życia, bowiem napotyka się zwykle pojedyncze osobniki^[8]. Obserwowane jednak były także grupy składające się z kilku osobników; w ocenie Limy i współpracowników (2018) pod względem różnorodności i złożoności wydawanych dźwięków paka nizinna przypomina przedstawicieli grupy Caviomorpha żyjących w grupach. Zdaniem autorów rezygnacja przedstawicieli gatunku z życia w grupach na rzecz samotniczego trybu życia może być rezultatem intensywnych polowań na przedstawicieli gatunku oraz zmian środowiska, w którym żyją^[9].

Ekologia edytuj

Paka nizinna jest roślinożercą. Dietę stanowią owoce i zielone części roślin. Siedlisko stanowią nadwodne tereny lasów tropikalnych^[8].

Przypisy edytuj

↑ Cuniculus paca, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Cuniculus paca, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Agouti paca, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2009-11-21] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Cuniculus paca. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 21 listopada 2009]
↑ IUCN (International Union for Conservation of Nature) 2008. Cuniculus paca. In: IUCN 2015. The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2015.2. http://www.iucnredlist.org. Downloaded on 09 July 2015.
↑ ^a ^b Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne - Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.
↑ ^a ^b ^c ^d Kazimierz Kowalski (redaktor naukowy), Adam Krzanowski, Henryk Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Mały słownik zoologiczny: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991. ISBN 83-214-0637-8.
↑ Stella G. C. Lima, Renata S. Sousa-Lima, Rosana S. Tokumaru, Sérgio L. G. Nogueira-Filho i Selene S. C. Nogueira. Vocal complexity and sociality in spotted paca (Cuniculus paca). „PLoS ONE”. 13(1): e0190961, 2018. DOI: 10.1371/journal.pone.0190961. (ang.).

[itis-1] Cuniculus paca, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Cuniculus paca, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[3] Agouti paca, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2009-11-21] (ang.).

[msw3-4] Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Cuniculus paca. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 21 listopada 2009]

[IUCN_map-5] IUCN (International Union for Conservation of Nature) 2008. Cuniculus paca. In: IUCN 2015. The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2015.2. http://www.iucnredlist.org. Downloaded on 09 July 2015.

[miiz-6] Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.

[kracz-7] Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne - Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.

[ssaki-8] Kazimierz Kowalski (redaktor naukowy), Adam Krzanowski, Henryk Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Mały słownik zoologiczny: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991. ISBN 83-214-0637-8.

[plos-9] Stella G. C. Lima, Renata S. Sousa-Lima, Rosana S. Tokumaru, Sérgio L. G. Nogueira-Filho i Selene S. C. Nogueira. Vocal complexity and sociality in spotted paca (Cuniculus paca). „PLoS ONE”. 13(1): e0190961, 2018. DOI: 10.1371/journal.pone.0190961. (ang.).

[6]

[7]

[8]

[4]

[2]

[1]

[3]

[5]

[9]