Giuseppe Tanfani, także: Józef Tanfani oraz Giuseppe Wincenty Paweł Tanfani De Mantelto (ur. 23 marca 1858 we Włoszech[1], zm. 1935) – baron[2], włoski przedsiębiorca związany z Łodzią[3].

Giuseppe Wincenty Paweł Tanfani De Mantelto
Data i miejsce urodzenia

23 marca 1858
Włochy

Data śmierci

1935

Zawód, zajęcie

fabrykant

Narodowość

włoska

Małżeństwo

Emilia Waleria z domu Heinzel

Faksymile
Hale targowe na placu Tanfaniego (1936)

Życiorys edytuj

O Giuseppe Tanfanim nie zachowały się liczne źródła zarówno włoskie, jak i polskie. Tanfani pochodził z Ankony[3], wywodził się z toskańskiej szlachty, która szlachectwo uzyskała w 1839[4]. Należał do rodziny włoskich finansistów[5]. W 1900 był jedynym Włochem należącym do łódzkiej burżuazji zdominowanej przez Niemców i Żydów[6].

Tanfani był zięciem Juliusza Heinzla – ożenił się z jego córką, Emilią Walerią[5], dzięki czemu został jednym z głównych udziałowców przedsiębiorstw teścia, w tym dyrektorem łódzkiej Fabryki Nici oraz członkiem jej zarządu[5]. W okresie pełnienia funkcji dyrektorskich przez Tanfaniego w fabryce tej działało około 35,5 tys. wrzecion przędzalniczych oraz 10,3 tys. wrzecion niciarkowych, a fabrykę zasilały dwie maszyny parowe o łącznej sile 1600 KM[7]. Ponadto Tanfani był także prezesem i członkiem zarządu Widzewskiej Manufaktury[8] oraz członkiem rady nadzorczej Banca Commerciale Italiana(inne języki) – banku udzielającego pożyczek przedsiębiorstwu Heinzla[3].

W 1897 Tanfani zakupił w Łodzi plac (obecnie plac Piastowski), na którym odbywała się sprzedaż bydła i koni[9]. W 1902 wybudował na nim, wg projektu Dawida Lande, hale bazarowe mieszczące około 150 sklepów. Ówczesna nazwa placu – plac Tanfaniego – nawiązywała do nazwiska założyciela targowiska[5][10]. Na początku XX w. Tanfani był także skarbnikiem komitetu powołanego na rzecz budowy katedry św. Stanisława Kostki[11].

30 września 1905 Tanfani był świadkiem zabójstwa fabrykanta Juliusza Kunitzera, jednego z głównych udziałowców Widzewskiej Manufaktury. Do morderstwa doszło w momencie gdy mężczyzna wysiadał z tramwaju[12]. Tym wydarzeniem zainspirowany został oparty na faktach kryminał „Tramwaj Tanfaniego”, w którym pojawia postać Giuseppe Tanfaniego[13].

Życie prywatne edytuj

Żoną Tanfaniego była Emilia Waleria z domu Heinzel (1865–1945)[14], z którą miał troje dzieci: Alicję Machiavelli (1887–1960)[15], Stephanie Farinol (ur. 1890)[2] i Humberta Juliusza Wiktora Tanfaniego (1895–1974)[16].

Przypisy edytuj

  1. Księga ludności stałej m. Łodzi guberni piotrkowskiej nr domu 530-536a, www.szukajwarchiwach.gov.pl, 1903–1931, s. 16 [dostęp 2022-09-24].
  2. a b Giuseppe Wincenty Paweł Tanfani, De Mantelto [online], geni_family_tree [dostęp 2022-03-08] (pol.).
  3. a b c Agnieszka Woch, Justyna Groblińska, Katarzyna Kowalik, Utile e traducibile. Esercizi di lessico settoriale e quotidiano, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2021, ISBN 978-83-8220-511-4, OCLC 1285768235 [dostęp 2022-03-08].
  4. Tanfani family heraldry genealogy Coat of arms Tanfani [online], Heraldrys Institute of Rome [dostęp 2022-03-08] (ang.).
  5. a b c d Danuta Bieńkowska, Nazewnictwo miejskie Łodzi, wyd. 2. popr. i uzup., Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2013, ISBN 978-83-7525-965-0, OCLC 867961879 [dostęp 2022-03-08].
  6. Stefan Pytlas, THE NATIONAL COMPOSITION OF ŁÓDŹ INDUSTRIALISTS BEFORE 1914, The Littman Library of Jewish Civilization, s. 37–56 [dostęp 2022-03-08].
  7. Arkadiusz Dąbrowski, Łódzka fabryka nici – żywy symbol ziemi obiecanej [online], historycznie.uni.lodz.pl, 2007 [dostęp 2022-03-08].
  8. Arkadiusz Dąbrowski, Kompleks fabryczny Widzewska Manufaktura SA [online], historycznie.uni.lodz.pl, 2007 [dostęp 2022-03-08].
  9. Monik@, baedeker łódzki: LITZMANNSTADT GETTO – luty 1942 i... Plac Bazarowy (Bazarplatz) [online], baedeker łódzki, 1 lutego 2015 [dostęp 2022-03-08].
  10. Łódź – Plac Piastowski (Bazarowy). Atrakcje turystyczne Łodzi. Ciekawe miejsca Łodzi [online], polskaniezwykla.pl [dostęp 2022-03-08].
  11. Dariusz Kacprzak, Kolekcje ziemi obiecanej. Zbiory artystyczne łódzkiej burżuazji wielkoprzemysłowej w latach 1880–1939, Warszawa: Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, 2015, ISBN 978-83-64889-08-0, OCLC 939877246 [dostęp 2022-03-08].
  12. Wojciech Źródlak, Komunikacja tramwajowa w Łodzi, 1898–1998, Łódź 1998.
  13. Marcin Andrzejewski, Tramwaj Tanfaniego, 2021, ISBN 978-83-956303-9-2.
  14. Emilia Waleria Tanfani [online], geni_family_tree [dostęp 2022-03-08] (pol.).
  15. Alicja Machiavelii [online], geni_family_tree [dostęp 2022-03-08] (pol.).
  16. Humbert Juliusz Wiktor Tanfani [online], geni_family_tree [dostęp 2022-03-08] (pol.).