Godzimir Małachowski

Godzimir Małachowski herbu Nałęcz (ur. 31 października 1852 we Lwowie, zm. 23 czerwca 1908 w Wiedniu) – polski prawnik, adwokat, prezydent Lwowa (1896–1905), poseł do Sejmu Krajowego i Rady Państwa w Wiedniu.

Godzimir Małachowski
Ilustracja
Herb
Nałęcz
Data i miejsce urodzenia

31 października 1852
Lwów

Data i miejsce śmierci

23 czerwca 1908
Wiedeń

Ojciec

Piotr Małachowski

Żona

Marcela

Dzieci

Godzimira, Roman, Łucja

Życiorys

edytuj

Urodził się 31 października 1852 we Lwowie. Był synem archiwariusza w Galicyjskim Towarzystwie Kredytowym Ziemskim. W rodzinnym mieście ukończył gimnazjum oraz studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. Po studiach na krótko związał się z sądownictwem, po czym otworzył we Lwowie kancelarię adwokacką. Po śmierci teścia przejął jego kancelarię, która uchodziła za jedną z najlepszych w mieście. Objął syndykat Galicyjskiej Kasy Oszczędności, wchodząc tym samym w życie publiczne. W 1893 wszedł do Rady Miejskiej, a w 1896 został wybrany prezydentem miasta Lwowa. Przeprowadził najważniejsze dla miasta inwestycje, wybudowano w tym czasie m.in. wodociągi, rzeźnie miejską, wprowadzono tramwaj elektryczny, zaś z obiektów kulturalnych nowy teatr i muzeum przemysłowe. W okresie jego prezydentury odbyło się we Lwowie odsłonięcie w 1898 pomnika króla Jana Sobieskiego oraz w 1904 Adama Mickiewicza. W 1896 zdobył mandat poselski do Sejmu Krajowego, a w 1904 z ramienia lwowskiej Izby Handlowej wszedł do Rady Państwa. Z tego powodu ustąpił z urzędu prezydenta Lwowa[1]. Aktywnie uczestniczył w pracach Towarzystw: Prawniczego oraz Muzycznego we Lwowie. Przez kilka lat pełnił również obowiązki prezesa Towarzystwa Pedagogicznego.

W Wiedniu podczas pełnienia mandatu poselskiego zamieszkiwał przy Lenaugasse. Pod koniec życia cierpiał na kamienie żółciowe. Zmarł 23 czerwca 1908 ok. godz. 19 w sanatorium dr. Löwa w Wiedniu na skutek komplikacji po przebytej operacji woreczka żółciowego, którą wykonywał prof. Hobenegg z Uniwersytetu Wiedeńskiego[2][3]. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie[4], a jego pogrzeb 27 czerwca 1908 był manifestacją patriotyczną[5][6][7][8][9]. Nagrobek rodziny Małachowskich został wykonany przez firmę Perierów[10]

Jego żoną została Marcela, córka adwokata krajowego Marcelego Tarnawieckiego, u którego praktykował, a po którym przejął kancelarię we Lwowie[11][12]. Ich dom we Lwowie stał się ogniskiem miejskiego życia towarzyskiego[13].

W listopadzie 1891 wraz z żoną zakupił na własność majątek Dolina w powiecie sanockim[14][15] (w przeszłości należący do Marcelego Tarnawieckiego). Jako właściciele posiadłości tabularnej w Dolinie oboje byli uprawnieni do wyboru posła na Sejm Krajowy w kurii wielkich posiadłości okręgu wyborczego sanockiego[16]. Po jego śmierci Marcela Małachowska odziedziczyła dobra w Dolinie (na początku XX wieku posiadała tam 133 ha)[17]. Zmarła 8 stycznia 1912 w wieku 52 lat[18][19].

Godzimir i Marcela Małachowscy mieli czworo dzieci[20], byli nimi: Godzimira Maria (1886–1954[21][22], dziedziczka dóbr w Dolinie, która w 1917 została żoną Henryka Mniszek-Tchorznickiego, syna Aleksandra[23]), Roman (1887–1959, oficer kawalerii C. K. Armii i Wojska Polskiego)[24][25], Łucja.

 
Grobowiec Godzimira i Marceli Małachowskich

Publikacje

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Nowe prezydyum miasta lwowa. „Nowości Illustrowane”. Nr 29, s. 8, 15 lipca 1905. 
  2. † Godzimir Małachowski. „Gazeta Lwowska”. 144, s. 4, 25 czerwca 1908. 
  3. Skon wybitnego posła. „Nowości Illustrowane”. 26, s. 13, 27 czerwca 1908. 
  4. Józef Białynia Chołodecki: Cmenterze Lwowa. W: Marian Weber: Opieka nad grobami bohaterów w Wschodniej Małopolsce. Lwów: Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Bohaterów, 1929, s. 11.
  5. Kronika. † Ś. p. dr. Godzimir Małachowski. Pogrzeb ś. p. Małachowskiego. „Gazeta Lwowska”. 146, s. 3, 27 czerwca 1908. 
  6. † Dr. Godzimir Nałęcz Małachowski. „Słowo Polskie”. 297, s. 4, 27 czerwca 1908. 
  7. Wiadomości bieżące. Pogrzeb ś. p. dra Godzimira Małachowskiego. „Słowo Polskie”. 299, s. 4, 28 czerwca 1908. 
  8. Kronika. Pogrzeb ś. p. dr. Godzimira Małachowskiego. „Gazeta Lwowska”. 148, s. 3, 1 lipca 1908. 
  9. Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 243, 350, 352. ISBN 83-04-02817-4.
  10. Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 131. ISBN 83-04-02817-4.
  11. Tomasz Kotliński: Marceli Tarnawiecki. tchorznicki.com. [dostęp 2016-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)].
  12. Tomasz Kotliński. Marceli Tarnawiecki. „Palestra Świętokrzyska”, s. 13–14, nr 21-22 z września/grudnia 2012. ISSN 1898-5467. 
  13. Korespondence. „Gazeta Lwowska”. 146, s. 3, 27 czerwca 1908. 
  14. Kronika. Zmiana własności. „Gazeta Przemyska”, s. 3, nr 98 z 8 grudnia 1891. 
  15. Baza właścicieli i dóbr ziemskich. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2016-04-21].
  16. Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska”, s. 10, nr 264 z 19 listopada 1893. 
  17. Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.
  18. Ci, co odeszli. Ś.p. Marcela z Tarnawieckich Małachowska. „Tygodnik Ilustrowany”. 5, s. 101, 3 lutego 1912. 
  19. Kronika. Zmarli. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. 2, s. 3, 14 stycznia 1912. 
  20. Jerzy Zdrada: Marcela Małachowska. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2017-09-08].
  21. Księga Zmarłych 1946–1958 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 356 (poz. 102).
  22. Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1926 do 1956 r.. Sanok. s. 197 (poz. 172).
  23. Historia rodziny Mniszek Tchorznickich – osiadłych w Pisarowcach. tchorznicki.com. [dostęp 2016-09-11].
  24. Roman Małachowski. sejm-wielki.pl. [dostęp 2016-07-11].
  25. Tadeusz Wojciech Lange. Zakon Maltański w Drugiej Rzeczypospolitej, 1919-1939, Wyd. Poznańskie. 2000 str. 276.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj