Godzimir Małachowski
Godzimir Małachowski herbu Nałęcz (ur. 31 października 1852 we Lwowie, zm. 23 czerwca 1908 w Wiedniu) – polski prawnik, adwokat, prezydent Lwowa (1896–1905), poseł do Sejmu Krajowego i Rady Państwa w Wiedniu.
Nałęcz | |
Data i miejsce urodzenia |
31 października 1852 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
23 czerwca 1908 |
Ojciec |
Piotr Małachowski |
Żona | |
Dzieci |
Godzimira, Roman, Łucja |
Życiorys
edytujUrodził się 31 października 1852 we Lwowie. Był synem archiwariusza w Galicyjskim Towarzystwie Kredytowym Ziemskim. W rodzinnym mieście ukończył gimnazjum oraz studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. Po studiach na krótko związał się z sądownictwem, po czym otworzył we Lwowie kancelarię adwokacką. Po śmierci teścia przejął jego kancelarię, która uchodziła za jedną z najlepszych w mieście. Objął syndykat Galicyjskiej Kasy Oszczędności, wchodząc tym samym w życie publiczne. W 1893 wszedł do Rady Miejskiej, a w 1896 został wybrany prezydentem miasta Lwowa. Przeprowadził najważniejsze dla miasta inwestycje, wybudowano w tym czasie m.in. wodociągi, rzeźnie miejską, wprowadzono tramwaj elektryczny, zaś z obiektów kulturalnych nowy teatr i muzeum przemysłowe. W okresie jego prezydentury odbyło się we Lwowie odsłonięcie w 1898 pomnika króla Jana Sobieskiego oraz w 1904 Adama Mickiewicza. W 1896 zdobył mandat poselski do Sejmu Krajowego, a w 1904 z ramienia lwowskiej Izby Handlowej wszedł do Rady Państwa. Z tego powodu ustąpił z urzędu prezydenta Lwowa[1]. Aktywnie uczestniczył w pracach Towarzystw: Prawniczego oraz Muzycznego we Lwowie. Przez kilka lat pełnił również obowiązki prezesa Towarzystwa Pedagogicznego.
W Wiedniu podczas pełnienia mandatu poselskiego zamieszkiwał przy Lenaugasse. Pod koniec życia cierpiał na kamienie żółciowe. Zmarł 23 czerwca 1908 ok. godz. 19 w sanatorium dr. Löwa w Wiedniu na skutek komplikacji po przebytej operacji woreczka żółciowego, którą wykonywał prof. Hobenegg z Uniwersytetu Wiedeńskiego[2][3]. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie[4], a jego pogrzeb 27 czerwca 1908 był manifestacją patriotyczną[5][6][7][8][9]. Nagrobek rodziny Małachowskich został wykonany przez firmę Perierów[10]
Jego żoną została Marcela, córka adwokata krajowego Marcelego Tarnawieckiego, u którego praktykował, a po którym przejął kancelarię we Lwowie[11][12]. Ich dom we Lwowie stał się ogniskiem miejskiego życia towarzyskiego[13].
W listopadzie 1891 wraz z żoną zakupił na własność majątek Dolina w powiecie sanockim[14][15] (w przeszłości należący do Marcelego Tarnawieckiego). Jako właściciele posiadłości tabularnej w Dolinie oboje byli uprawnieni do wyboru posła na Sejm Krajowy w kurii wielkich posiadłości okręgu wyborczego sanockiego[16]. Po jego śmierci Marcela Małachowska odziedziczyła dobra w Dolinie (na początku XX wieku posiadała tam 133 ha)[17]. Zmarła 8 stycznia 1912 w wieku 52 lat[18][19].
Godzimir i Marcela Małachowscy mieli czworo dzieci[20], byli nimi: Godzimira Maria (1886–1954[21][22], dziedziczka dóbr w Dolinie, która w 1917 została żoną Henryka Mniszek-Tchorznickiego, syna Aleksandra[23]), Roman (1887–1959, oficer kawalerii C. K. Armii i Wojska Polskiego)[24][25], Łucja.
Publikacje
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Nowe prezydyum miasta lwowa. „Nowości Illustrowane”. Nr 29, s. 8, 15 lipca 1905.
- ↑ † Godzimir Małachowski. „Gazeta Lwowska”. 144, s. 4, 25 czerwca 1908.
- ↑ Skon wybitnego posła. „Nowości Illustrowane”. 26, s. 13, 27 czerwca 1908.
- ↑ Józef Białynia Chołodecki: Cmenterze Lwowa. W: Marian Weber: Opieka nad grobami bohaterów w Wschodniej Małopolsce. Lwów: Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Bohaterów, 1929, s. 11.
- ↑ Kronika. † Ś. p. dr. Godzimir Małachowski. Pogrzeb ś. p. Małachowskiego. „Gazeta Lwowska”. 146, s. 3, 27 czerwca 1908.
- ↑ † Dr. Godzimir Nałęcz Małachowski. „Słowo Polskie”. 297, s. 4, 27 czerwca 1908.
- ↑ Wiadomości bieżące. Pogrzeb ś. p. dra Godzimira Małachowskiego. „Słowo Polskie”. 299, s. 4, 28 czerwca 1908.
- ↑ Kronika. Pogrzeb ś. p. dr. Godzimira Małachowskiego. „Gazeta Lwowska”. 148, s. 3, 1 lipca 1908.
- ↑ Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 243, 350, 352. ISBN 83-04-02817-4.
- ↑ Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 131. ISBN 83-04-02817-4.
- ↑ Tomasz Kotliński: Marceli Tarnawiecki. tchorznicki.com. [dostęp 2016-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)].
- ↑ Tomasz Kotliński. Marceli Tarnawiecki. „Palestra Świętokrzyska”, s. 13–14, nr 21-22 z września/grudnia 2012. ISSN 1898-5467.
- ↑ Korespondence. „Gazeta Lwowska”. 146, s. 3, 27 czerwca 1908.
- ↑ Kronika. Zmiana własności. „Gazeta Przemyska”, s. 3, nr 98 z 8 grudnia 1891.
- ↑ Baza właścicieli i dóbr ziemskich. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2016-04-21].
- ↑ Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska”, s. 10, nr 264 z 19 listopada 1893.
- ↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.
- ↑ Ci, co odeszli. Ś.p. Marcela z Tarnawieckich Małachowska. „Tygodnik Ilustrowany”. 5, s. 101, 3 lutego 1912.
- ↑ Kronika. Zmarli. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. 2, s. 3, 14 stycznia 1912.
- ↑ Jerzy Zdrada: Marcela Małachowska. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2017-09-08].
- ↑ Księga Zmarłych 1946–1958 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 356 (poz. 102).
- ↑ Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1926 do 1956 r.. Sanok. s. 197 (poz. 172).
- ↑ Historia rodziny Mniszek Tchorznickich – osiadłych w Pisarowcach. tchorznicki.com. [dostęp 2016-09-11].
- ↑ Roman Małachowski. sejm-wielki.pl. [dostęp 2016-07-11].
- ↑ Tadeusz Wojciech Lange. Zakon Maltański w Drugiej Rzeczypospolitej, 1919-1939, Wyd. Poznańskie. 2000 str. 276.
Bibliografia
edytuj- † Godzimir Małachowski. „Gazeta Lwowska”. 144, s. 4, 25 czerwca 1908.
- † Godzimir Małachowski. „Gazeta Lwowska”. 145, s. 4, 26 czerwca 1908.
- Korespondencye. „Gazeta Lwowska”. 146, s. 3, 27 czerwca 1908.
- Skon wybitnego posła. „Nowości Illustrowane”. 26, s. 13, 27 czerwca 1908.
- Godzimir i Marcela Małachowscy. tchorznicki.com. [dostęp 2017-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-23)].
- Jerzy Zdrada: Marcela Małachowska. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2017-09-08].
- Zaprzysiężenie prezydenta miasta. „Kurjer Lwowski”. 338, s. 3, 6 grudnia 1899.
Linki zewnętrzne
edytuj- Godzimir Małachowski – publikacje w bibliotece Polona
- Godzimir Małachowski, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-04-15].