Grabina (niem. Gräben[2]) – dzielnica Strzegomia. Została do niego przyłączona po 1947 roku[3].

Grabina
Gräben
Dzielnica Strzegomia
Ilustracja
Dawny przystanek kolejowy Grabina Śląska
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miasto

Strzegom

Data założenia

przed 14 lutego 1255

W granicach Strzegomia

od 1947

Burmistrz

Krzysztof Kalinowski[1]

Kod pocztowy

58-150

Tablice rejestracyjne

DSW

Położenie na mapie Strzegomia
Mapa konturowa Strzegomia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Grabina”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Grabina”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Grabina”
Położenie na mapie powiatu świdnickiego
Mapa konturowa powiatu świdnickiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Grabina”
Położenie na mapie gminy Strzegom
Mapa konturowa gminy Strzegom, w centrum znajduje się punkt z opisem „Grabina”
Ziemia50°57′40″N 16°20′40″E/50,961111 16,344444

Historia

edytuj

Grabina powstała w XIII w. wzdłuż koryta Strzegomki i od 1255 r. jej dzieje nierozerwalnie wiążą się ze Strzegomiem. Często niszczona wylewami Strzegomki, a w 1640 r. podczas wojny trzydziestoletniej spalona przez żołnierzy szwedzkich, już w XVII w. dzieliła się na część miejską i ziemską.Od 1785 r. był tu młyn wodny, szkoła ewangelicka, w latach późniejszych wiatrak, gorzelnia i gospoda. W XIX w. powstała tu cukrownia a sama osada była jedną z najlepiej rozwijających się miejscowości w regionie, dzięki przemysłowi kamieniarskiemu i rolnictwu.[4]

 
Pomnik Ofiar Niemieckiego Reżimu Nazistowskiego[a][5]

W Grabinie w czasie II wojny światowej znajdował się obóz pracy przymusowej dla Żydówek, który u schyłku maja 1944 został podporządkowany niemieckiemu obozowi koncentracyjnemu Groß-Rosen jako jego filia i w takim charakterze istniał do lutego 1945. W filii tej przebywało 550 kobiet żydowskich, w większości obywatelek Polski. Pracowały w miejscowej roszarni[6]. Po obozie zostały tylko relikty fundamentów bramy i fragment betonowej posadzki.[7]

Zabytki

edytuj

Znajduje się tutaj nieczynny, zabytkowy[8] dworzec kolejowy Grabina Śląska, murowano-szachulcowy, z 1909 r. z łącznikiem i magazynem spedycji kolejowej. Jest to zachowany kompletny zespół dworca kolejowego[9].

Przypisy

edytuj
  1. Wyniki w wyborach Burmistrza Strzegomia. [dostęp 2024-05-10].
  2. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  3. Grabina - polska-org.pl [online], polska-org.pl [dostęp 2020-04-17].
  4. Graby najstarszą wsią w Polsce? [FOTO] – ws-24.pl [online], Wiadomości Świdnickie [dostęp 2020-04-17] (pol.).
  5. Odsłonięcie pomnika Ofiar Niemieckiego Reżimu Nazistowskiego w Grabach (Strzegom, woj. dolnośląskie). ipn.gov.pl. (pol.).
  6. Filie obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Informator, Muzeum Gross-Rosen, Wałbrzych, rok 2008, str. 34. ISBN 978-83-89824-07-3
  7. Frauen-Arbeitslager Gräben [online], Świdnicki Portal Historyczny, 26 lipca 2019 [dostęp 2020-04-17] (pol.).
  8. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 164. [dostęp 2020-03-20].
  9. Adam Dylewski Historia kolei w Polsce, Carta Blanca 2012.
  1. Odsłonięcie pomnika Ofiar Niemieckiego Reżimu Nazistowskiego odbyło się 25 listopada 2019