Grzyb Skalny w Zegartowicach

Grzyb skalny w Zegartowicach – oryginalna forma skalna w miejscowości Zegartowice w województwie małopolskim, powiecie myślenickim, gminie Raciechowice. Znajduje się na przysiółku Bigorzówka, tuż przy lokalnej drodze z Zegartowic do Mierzenia[2]. Pod względem geograficznym znajduje się na Pogórzu Wiśnickim[3].

Grzyb skalny w Zegartowicach
pomnik przyrody ustanowiony 22 listopada 1963[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Lokalizacja

Zegartowice

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Grzyb skalny w Zegartowicach”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Grzyb skalny w Zegartowicach”
Ziemia49°50′41,9″N 20°10′58,9″E/49,844972 20,183028

Jest to typowy grzyb skalny znajdujący się na pagórku o wysokości 322 m n.p.m. na granicy lasu i pól uprawnych. Ma wysokość 4,10 m, szerokość podstawy wynosi 1,70 m, a szerokość czapy 4 m. W całości zbudowany jest z ławicy piaskowca ciężkowickiego. Powstał z ostańca w wyniku wietrzenia. Przyczyną powstania charakterystycznego kształtu grzyba z wąską u dołu nasadą i szeroką u góry czapą były zróżnicowane warunki wietrzenia w górnej i dolnej części. Dolna część była bardziej wilgotna z powodu podsiąkania wody glebowej oraz bardziej narażona na wody okresowe (z opadów i topnienia śniegu), wskutek tego szybciej wietrzała. Skalny grzyb robi duże wrażenie. Ponieważ znajduje się na zakręcie drogi i wyłania się zza zakrętu nagle, bywał przyczyną płoszenia się koni ciągnących wóz, szczególnie wieczorem. Z tego też powodu miejscowa ludność dawniej chciała go obalić[4].

Grzyb w Zegartowicach przez miejscową ludność nazywany jest „Wylizanym kamieniem”. Zaskakuje swoim wyglądem, gdyż w całej okolicy brak jest jakichkolwiek wychodni skalnych. Jest też jedną z najbardziej oryginalnych form tego typu na całym Pogórzu Karpackim. W 1963 został uznany za pomnik przyrody nieożywionej. Czapa pokryta jest płytką warstwą ziemi i porośnięta roślinnością, która w okresie letnim, gdy zakwitają na niej kolorowe kwiaty, dodaje uroku skale[5].

Przypisy

edytuj
  1. Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody. [dostęp 2018-09-15].
  2. Beskid Wyspowy 1:50 000. Mapa turystyczna. Kraków: Wyd. Compass, 2006. ISBN 83-89165-86-4.
  3. Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
  4. Mieczysław Klimaszewski. Osobliwości skalne w Beskidach Zachodnich. „Wierchy”, 1947. 
  5. Czas bocheński. Skalne grzyby na Pogórzu Wiśnickim. [dostęp 2020-05-09].