HMNZS Kaiwaka
HMNZS „Kaiwaka” – nowozelandzki okręt pomocniczy z okresu II wojny światowej, a wcześniej i później - lichtuga. W Royal New Zealand Navy Kaiwaka służył głównie jako stawiacz boi (danlayer), okręt współpracujący z trałowcami i stawiaczami min, oznaczający bojami obszary wodne mające zostać zaminowane lub mające być oczyszczone z min.
| Typ |
stawiacz boi |
|---|---|
| Historia | |
| Wodowanie |
1937 |
Zamówiony dla  Nowa Zelandia
| |
| Nazwa |
MV Kaiwhaka |
| Nowa Zelandia
| |
| Nazwa |
MV Kaiwaka |
 Royal New Zealand Navy
| |
| Nazwa |
HMNZS Kaiwaka |
| Wejście do służby |
1940 |
| Wycofanie ze służby |
1945 |
| Nowa Zelandia
| |
| Nazwa |
MV Kaiwaka |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Długość |
26,9 m |
| Szerokość |
7,0 m |
| Zanurzenie |
2,3 m |
| Napęd | |
| silniki wysokoprężne, 145 KM | |
| Prędkość |
10 w |
| Sensory | |
| sonar | |
| Uzbrojenie | |
| 1 km, bomby głębinowe | |
Historia edytuj
Lichtuga o napędzie motorowym została zbudowana w stoczni W. G. Lowe & Sons w Auckland w 1937 dla New Zealand Refrigeration Company[1]. Jednostka miała drewniany kadłub, jeden pokład, liczyła 88,3 stopy długości, 23 stopy szerokości, jej zanurzenie wynosiło 7,7 stóp (26,9 x 7,0 x 2,3 m), liczyła 169 g.t[1]. Napęd stanowiły silniki wysokoprężne o łącznej mocy 58 nhp[1] (145 bhp[2]) z jedną śrubą[3]. Prędkość maksymalna wynosiła 10 węzłów, prędkość ekonomiczna - 9 w[3]. W momencie wodowania jednostka omyłkowo została zarejestrowana jako MV Kaiwhaka[3], w 1938 nazwa jednostki została zmieniona na MV Kaiwaka[1].
Przed wojną, lichtuga była używana w Wanganui do ładowania nowozelandzkiego mięsa na statki rozwożące je do innych państw[4].
7 lutego 1941 właściciele statku zostali poinformowani, że zostanie on zarekwirowany przez RNZN, w ręce Marynarki został dostarczony 5 marca i został przystosowany do roli stawiacza boi (danlayer)[5] - okrętu współpracującego z trałowcami i stawiaczami min, oznaczającego bojami obszary wodne mające zostać zaminowane lub mające być oczyszczone z min[2]. Oprócz tego okręt został wyposażony w sonar i bomby głębinowe - mógł także służyć jako antisubmarine minesweeper (AS MS - trałowiec ZOP)[4]. W czasie wojny załogę stanowiło 12 osób[3].
Do służby, już jako HMNZS Kaiwaka (T14), wszedł 21 maja (lub 25 maja[2]) pod dowództwem kapitana rezerwy RNZN A. K. Griffitha[5][4]. Okręt wszedł w skład 25 Minesweeping Flotilla (25 Flotylli Trałowej) bazując początkowo w Auckland, czasami używany był także do holowania celów[3].
W marcu 1942 Kaiwaki i „Coastguard” pomagały przy zakładaniu pól minowych w pobliżu Fidżi, okręt powrócił do Auckland po sześciu tygodniach[3]. Kaiwaki kilkakrotnie odwiedził Wellington i przez dwa miesiące, do końca czerwca 1943, pracował tam jako stawiacz boi[3]. W październiku 1943 i maju 1944 znajdował się w Hauraki Gulf pomagając przy oczyszczaniu postawionych tam wcześniej pól minowych[3]. Okręt został wycofany ze służby we wrześniu 1945[3].
19 listopada 1945 Kaiwaka została przekazana do ministerstwa morskiego (Marine Department), gdzie została odnowiona przed planowanym zwróceniem jej do poprzednich właścicieli, remont zakończono w marcu 1946[6]. Przed przejęciem Kaikaki, jej właściciele wystąpili o odszkodowanie z powodu bardzo złego stanu jej drewnianego kadłuba[6]. Sprawa została ostatecznie zakończona wypłaceniem odszkodowania w wysokości 50 tysięcy funtów i 19 września 1947, Kaiwaka wraz z lichtugami motorowymi „Thistle” i HMNZS „Tuirangi” oraz lichtugami Agnes i Florence wróciły w ręce ich poprzednich właścicieli i do służby cywilnej[6].
Po wojnie Kaiwaka nie powróciła już do Wanganui i wielokrotnie zmieniała właścicieli; początkowo pracowała jako lichtuga w Gisbourne, ale wybudowany tam w 1967 port spowodował, że nie była już potrzebna[6]. W marcu 1968 została sprzedana prywatnemu właścicielowi z Tauranga i przed 1973 została sprzedana ponownie, na jej rufie zbudowano platformę do lądowania helikopterów, statek kotwiczył wówczas w Fiordland[6]. W latach 1974, 1977 i 1986 Kiwaka była rejestrowana kolejno w Omamaru, Auckland i Matauwhi Bay[6].
W 1972 statek wziął udział w proteście przeciwko francuskim testom atomowym na Pacyfiku[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Details of the shiip Kaiwaka. plimsollshipdata.org. [dostęp 2015-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
- ↑ a b c Ross Gillett: Australian & New Zealand Warships. s. 302.
- ↑ a b c d e f g h i R. J. McDougall: New Zealand Naval Vessels. s. 72.
- ↑ a b c R. J. McDougall: New Zealand Naval Vessels. s. 70.
- ↑ a b RNZN Ship Of The Week - HMNZS Kaiwaka. worldnavalships.com. [dostęp 2015-01-26]. (ang.).
- ↑ a b c d e f R. J. McDougall: New Zealand Naval Vessels. s. 76.
- ↑ Crew 'in French hospital'. „The Canberra Times”, s. 4, 1972-06-29. National Library of Australia. [dostęp 2015-01-27].
Bibliografia edytuj
- Ross Gillett: Australian & New Zealand Warships, 1914–1945. Sydney: Doubleday, 1983. ISBN 0-86824-095-8.
- R. J. McDouglass: New Zealand Naval Vessels. Wellington: GP Books, 1989. ISBN 0-477-01399-6.
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcie okrętu. worldnavalships.com. [dostęp 2015-01-26]. (ang.).