HP 95LX

komputer typu palmtop

HP 95LX (inaczej Projekt Jaguar) – pierwszy palmtop oparty na systemie MS-DOS, wprowadzony w 1991 roku przez Hewlett-Packard we współpracy z Lotus Development Corporation.

HP 95LX
Ilustracja
Typ

palmtop

Premiera

1991

Procesor

NEC V20

Pamięć operacyjna

1 MB[a] (w tym część używana jako ramdysk)

Nośnik danych

ramdysk, pamięć PCMCIA

System operacyjny

MS-DOS 3.2

następca:
HP 100LX

Historia

edytuj

Na początku roku 1990 inżynierowie Hewlett-Packard rozpoczęli prace nad nowym projektem o nazwie kodowej Project Jaguar. Projekt ten na celu miał stworzenie nowego, mobilnego, zgodnego z IBM PC komputera[1].

Po piętnastu miesiącach rozpoczęto seryjną produkcję modelu HP 95LX. Ówcześnie największymi konkurentami nowego komputera mobilnego byli Atari Portfolio, którego produkcję rozpoczęto dwa lata wcześniej, oraz Poquet PC, którego produkcję rozpoczęto rok wcześniej[1].

Pierwsze serie produkowano z 512 KB RAM-u, następne z 1 MB[2]. Można jednak, w komputerach z fabryczną ilością 512 KB, zamontować kość RAM o pojemności 1 MB[3].

HP 95LX wybił się na rynku przed konkurentów dzięki kilku bardzo ważnym cechom[1]:

  • pełna kompatybilność z MS-DOS, co dawało dostęp do wielu aplikacji
  • wbudowany program Lotus 1-2-3, który ówcześnie był bardzo popularny
  • dobra baza wbudowanych aplikacji wraz z nakładką na DOS

Następcą został HP 100LX. Produkcja całej serii zakończyła się 1 września 1999 r[1].

Wygląd palmtopa

edytuj
 
Zamknięty palmtop

Palmtop waży około 11 uncji, czyli 300 gramów. Zamknięty komputer ma wymiary około 16 × 8,6 × 2,5 cm (reklamowany jako zajmujący przestrzeń dwóch książeczek czekowych sklejonych ze sobą)[4].

Ma czarną obudowę z wygrawerowanym logo HP na klapie. Z lewej strony znajduje się port PCMCIA. Od spodu znajduje się koszyczek na baterie. Z prawej strony znajduje się klapka, pod którą znajduje się wejście baterii, która podtrzymuje ramdysk, oraz dioda IrDA. Obok klapki zlokalizowano niestandardowe złącze RS232, a następnie złącze zasilacza[2][4][5].

Jego klawiatura została dostosowana do nakładki MS-DOS. Po prawej znajduje się klawiatura numeryczna, a nad nią klawisze strzałek. Pod klawiszami funkcyjnymi znajdują się niebieskie klawisze z ikonami wbudowanych aplikacji. Istnieje oprócz tego dodatkowy klawisz Char służący do wywoływania (w połączeniu z klawiszami funkcyjnymi) makr[5].

Informacje techniczne

edytuj

Palmtop ten pracuje pod procesorem NEC V20, fabrycznie spowolnionym do 5,37 MHz (ma to na celu zmniejszenie poboru prądu)[2][1].

Ze względu na ekran o rozdzielczości ćwierć CGA, nie może uruchamiać wielu aplikacji (głównie gier). Ekran LCD jest monochromatyczny. Karta graficzna jest w standardzie MDA[1].

Posiada slot PCMCIA typu II, jednakże może pracować tylko w trybie pamięci (innymi słowy, nie można podłączać do tego slotu innych urządzeń od pamięci), służące do podłączania karty SRAM albo, po zastosowaniu odpowiedniej przejściówki oraz zainstalowaniu sterownika ATA, kart CompactFlash o pojemności do 16 MB (ze względu na ograniczenia systemu plików FAT16)[2][4].

Używa baterii tzw. zegarkowej (CR 2025) do podtrzymywania pamięci, gdy nie ma zasilania (z baterii bądź zasilacza) oraz gdy komputer jest wyłączony (wtedy odciąża baterie główne). Zasilany jest dwoma bateriami AA, na których może działać do jednego miesiąca, ze względu na bardzo niski pobór prądu[2].

Posiada układ RS232 z gniazdem o nietypowej konstrukcji, gdyż zawierający tylko cztery piny, co utrudnia jego komunikację z niektórymi modemami (można połączyć palmtop z Internetem) ze względu na brak linii kontrolnych. Do połączenia z komputerem można zastosować kabel produkcji HP bądź wykonać przejściówkę[6]. Jest on wykorzystywany do komunikacji z innymi komputerami, modemem, drukarką. Posiada także układ IrDA[2].

Nakładka na MS-DOS

edytuj

Po uruchomieniu palmtopa uruchamia się specjalna nakładka na system MS-DOS. Na pulpicie widać zegar w prawym górnym rogu, wizytówkę użytkownika w centrum, poniżej ikony wbudowanych programów, a na dole zaproszenie do naciśnięcia klawisza aplikacji[5].

Nakładka pozwala na takie funkcje (niedostępne w standardowym MS-DOS) jak jednoczesne uruchamianie wielu aplikacji (tych wbudowanych). Z okna aplikacji Filer można przejść do okna systemu MS-DOS oraz uruchamiać DOS-owe aplikacje, jednak nie wolno wtedy mieć uruchomionych żadnych innych aplikacji poza Filerem. Pozwala także na tworzenie makr, które uruchamia się za pomocą specjalnego klawisza Char[5].

Okno konfiguracji (uruchamiane za pomocą kombinacji Shift-Filer) pozwala m.in. na wydzielenie miejsca na ramdysk, skonfigurowanie makr, ustawienie opcji regionalnych i językowych (waluta, układ klawiatury, separatory liczb), i inne[5].

Palmtop nie daje dostępu do BIOSu. Gdy uruchomimy go kombinacją Esc+On uruchomi się program testujący, za pomocą którego można przetestować kartę pamięci, RAM, ROM itd. Na dwunastej stronie testu ekranu znajduje się easter egglimeryk o jaskiniowcu[7].

Wbudowane aplikacje

edytuj

Z systemem zostało zintegrowanych kilka aplikacji, m.in.[4]:

Opisy niektórych aplikacji

edytuj
  • Filer – aplikacja pełniąca funkcję menedżera plików, obsługuje podział ekranu na dwie części[5].
  • Datacomm (skrót od Data Communication) – służący do przesyłania i odbierania plików przez protokoły Kermit oraz XMODEM. Może pełnić także funkcję terminala[5].
  • Appointment Book – terminarz, zawierający funkcję alarmu, a także posiadający funkcję stopera, minutnika oraz obliczania godzin w poszczególnych strefach czasowych (z możliwością dodawania własnych miast)[5].

Palmtopy z serii LX

edytuj
 
Otwarty 200LX
 
Otwarty 300LX pokazujący system Windows CE wraz z Menu Start
 
620LX z ekranem konfiguracyjnym systemu

95LX jest pierwszym z serii palmtopów produkcji Hewlett-Packard i zarazem pierwszym, w którym zastosowano system MS-DOS. Jego następcą był model HP 100LX. Później wydano jeszcze HP 200LX oraz jego budżetową wersję HP 1000CX. W następnych wersjach zrezygnowano ze stosowania systemu MS-DOS na rzecz Windows CE, okrojonej wersji Microsoft Windows przystosowanej do tego typu urządzeń[4][1][9].

HP 100LX

edytuj
Osobny artykuł: HP 100LX.

100LX (nazwa kodowa Cougar) został zaprojektowany jako następca 95LX oraz jest poprzednikiem HP 200LX. Jego produkcję rozpoczęto w 1993 roku. Wprowadzono w nim procesor 80186 pracujący z częstotliwością 8 MHz. Została także wyeliminowana główna wada 95LX, mianowicie zwiększono rozdzielczość ekranu do CGA. Wbudowane aplikacje zostały ulepszone, aby mogły dobrze wykorzystywać lepszy procesor oraz zwiększoną rozdzielczość ekranu. HP przeniósł produkcję z USA do Singapuru. Zmieniono wersję systemu na MS-DOS 5.0. Pierwsze serie dostarczano z 1 MB RAMu, później zwiększono tę liczbę do 2 MB[1].

HP 200LX i 1000CX

edytuj
Osobne artykuły: HP 200LXHP 200LX#1000CX.

200LX (nazwa kodowa Felix) został wprowadzona do produkcji w roku 1995. Jest on dostępny w wersjach posiadających 1, 2 lub 4 MB RAMu. Zmieniono kolor obudowy z czarnej na (do wyboru) zielony lub szary. Zwiększono wygodę korzystania z klawiatury. Najważniejszą zmianą jednak była poprawa wbudowanego oprogramowania, m.in. dołączono program Laplink Remote do łatwiejszego przesyłania plików oraz pakiet oprogramowania biznesowego Intuit’s Pocket Quicken[1].

HP 1000CX został zaprojektowany jako budżetowa wersja 200LX. Najważniejszą różnicą w stosunku do oryginału jest usunięcie wbudowanego oprogramowania (poza systemem operacyjnym MS-DOS 5.0)[1].

Te modele są ostatnimi opartymi na systemie MS-DOS, w następnych stosowano już Windows CE[4][9].

HP 300LX i 320LX

edytuj

300LX zapisał się w historii jako pierwszy seryjny palmtop z wbudowanym systemem Windows CE. Posiada on ekran dotykowy, dołączano do niego rysik (pokazany na zdjęciu obok). Posiada on też pełny port RS-232, slot PCMCIA, port podczerwieni[9].

320LX to poprawiona wersja 300LX, wydana w 1997 roku. Największą zmianą było uaktualnienie wersji systemu z 1.0 do 2.0. Oprócz tego zwiększono ilość RAM-u z 2 MB do czterech, oraz dodano czytnik pamięci CompactFlash[10].

HP 620LX i 660LX

edytuj

620LX i 660LX to ostatnie palmtopy z serii LX. 660LX to ulepszona wersja 620LX. Dysponują one odpowiednio Windows CE 2.0 i Windows CE 2.11. Ich procesor to Hitachi SH-3 działający z częstotliwością 75 MHz[11][12].

  1. W pierwszych seriach 512 KB, jednak ten brak może zostać uzupełniony. Więcej informacji w sekcji Historia.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j Historia palmtopów LX opartych na MS-DOS. Retroisle. [dostęp 2011-12-06]. (ang.).
  2. a b c d e f Szczegółowe informacje techniczne o palmtopie. [dostęp 2011-12-06]. (ang.).
  3. Powiększanie ilości RAMu w HP 95LX. hermocom.com. [dostęp 2011-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-14)]. (ang.).
  4. a b c d e f History of the HP 95LX computer. HP Virtual Museum. [dostęp 2011-12-06]. (ang.).
  5. a b c d e f g h HP 95LX User’s Guide. Hewlett Packard, czerwiec 1991. (ang.).
  6. Budowa gniazda RS232 w palmtopie HP 95LX. hermocom.com. [dostęp 2011-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-14)]. (ang.).
  7. FAQ o HP 95LX. Retroisle. [dostęp 2011-12-06]. (ang.).
  8. Tylko w niektórych seriach, wywoływana komendą tf z linii poleceń.
  9. a b c Specyfikacja HP 300LX. hpcfactor.com. [dostęp 2011-12-03]. (ang.).
  10. The HP 320LX – First Hands-On Impressions. [dostęp 2011-12-06]. (ang.).
  11. Recenzja HP 620LX. pcpro.co.uk. [dostęp 2011-12-03]. (ang.).
  12. Manual 620LX oraz 660LX. Hewlett-Packard. [dostęp 2011-12-03]. (niem.).