Hełmiczka dębowa
Hełmiczka dębowa (Cudoniella acicularis (Bull.) J. Schröt.) – gatunek grzybów z typu workowców (Ascomycota)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
hełmiczka dębowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Cudoniella acicularis (Bull.) J. Schröt. Krypt.-Fl. Schlesien (Breslau) 3.2(1–2): 21 (1893) [1908] | |
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cudoniella, Tricladiaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1790 Jean Baptiste François Bulliard nadając mu nazwę Helvella acicularis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1893 roku Joseph Schröter[1].
- Cudoniella acicularis (Bull.) J. Schröt. 1893 f. acicularis
- Cudoniella acicularis f. humosa Feltgen 1901
- Fungus minimus Ray 1690
- Helotium aciculare (Bull.) Pers. 1801
- Helotium aciculare (Bull.) Pers. 1801 var. aciculare
- Helotium aciculare var. elegans Pers. 1822
- Helotium aciculare var. quercinum Alb. & Schwein. 1805
- Helvella acicularis Bull. 1790
- Leotia acicularis Pers. 1800
- Peziza acicularis (Bull.) Fr. 1822
- Peziza acicularis (Bull.) Fr. 1822 var. acicularis
- Sarea acicularis (Bull.) Schwein. 1832[2].
Polska nazwa gatunkowa została nadana w roku 2024.
Morfologia
edytujTypu apotecjum o wysokości 5–12 mm, złożony z trzonu i kapelusza, swoim wyglądem przypominający grzyb kapeluszowy. Kapelusz o kształcie od kulistego do płaskiego, średnicy 2–10 mm, barwy białej, czasami z szarawym lub czerwonawym odcieniem. Trzon cylindryczny, prosty lub wygięty, biały, o wysokości (3) 5-7 (10) mm i grubości 1–2 mm[3].
- Cechy mikroskopijne
Worki o rozmiarach (100) 105-110 (120) × 9–12 μm, 8-zarodnikowe, cylindryczno-wrzecionowate, z tępo zwężonym wierzchołkiem. Zarodniki o wymiarach (17) 19-22 × 4–5 μm, hialinowe, z 0-3-przegrodami, prawie cylindryczne, czasem lekko zakrzywione, zwężające się ku obu końcom. Wstawki hialinowe, cylindryczne, smukłe, o średnicy od 1,5 do 4 μm na wierzchołku, z przegrodami, czasami rozgałęzione przy podstawie[3].
Występowanie i ekologia
edytujHełmiczka dębowa występuje w Ameryce Północnej, Europie i Korei[4]. Wszędzie jest rzadki, często bywa też przeoczany ze względu na niewielkie rozmiary[3]. W Polsce do 2006 r. podano 10 stanowisk[5].
W Polsce występuje na drewnie dębowym[5]. Owocniki pojawiają się jesienią na martwych pniach, zrębkach, na zwalonych pniach lub gałęziach drzewa. Wymagają odpowiedniej wilgotności, rozwijają się na drewnie, które jest częściowo zanurzone w wodzie lub mokrej glebie (ale może występować w dość suchych miejscach). Koreańskie okazy mają zarodniki większe niż zbiory europejskie i różnią się również szarawym kolorem[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-12-10] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2017-11-09] (ang.).
- ↑ a b c d Viktor Kučera, Cudoniella acicularis [online] [dostęp 2015-01-12].
- ↑ H. Dissing. Cudoniella Sacc., in: L. Hansen & H. Knudsen (eds). Nordic macromycete 1, s. 177–183.
- ↑ a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.