Samuel Heinrich Schwabe
Samuel Heinrich Schwabe (ur. 25 października 1789 w Dessau, zm. 11 kwietnia 1875 tamże[1]) – niemiecki aptekarz i astronom amator, odkrywca jedenastoletniego cyklu zmian liczby plam na Słońcu[2].
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Alma Mater | |
Życiorys edytuj
Z zawodu był aptekarzem, lecz już w trakcie studiów farmaceutycznych w Berlinie zainteresował się astronomią i botaniką[1]. Swój pierwszy teleskop wygrał na loterii w 1825 i rozpoczął obserwacje astronomiczne, w październiku po raz pierwszy dostrzegł plamy słoneczne[3]. W tym samym roku zamówił większy teleskop u Fraunhofera, a otrzymał go w 1826[3]. W tym samym roku rozpoczął regularne obserwacje plam słonecznych, usiłując odkryć planetę wewnątrz orbity Merkurego. Obserwacje astronomiczne tak go zafascynowały, że sprzedał rodzinny interes w 1829[1]. Przez 17 lat – do 1843 roku – każdego pogodnego dnia obserwował tarczę Słońca starając się dostrzec cień planety[1]. Zauważył jedynie regularne zmiany liczby plam słonecznych. Swoje spostrzeżenia opublikował w 1844 roku w krótkim artykule w „Astronomische Nachrichten” zatytułowanym Sonnen-Beobachtungen im Jahre 1843, zwracając uwagę na możliwość istnienia 10-letniego cyklu zmian[4].
Wnioskami Schwabego, jako jeden z nielicznych, zainteresował się Rudolf Wolf, który był pod wrażeniem tego odkrycia i sam zaczął obserwować plamy w 1847. Ponadto wykorzystał on historyczne obserwacje i uściślił okres cyklu na nieco ponad 11 lat[5]. W późniejszych latach odkrycie Schwabego przyciągnęło też uwagę Alexandra von Humboldta, który w trzecim tomie swego encyklopedycznego dzieła „Kosmos” wydanym w 1851 zamieścił tabelę Schwabego z obserwacjami plam uaktualnioną do roku 1850[2]. Od tej pory cykl słoneczny stał się powszechnie znany wśród badaczy[2].
Schwabe kontynuował swoje obserwacje aż do 1867 roku[3].
Nagrody i wyróżnienia edytuj
W 1857 został nagrodzony Złotym Medalem Royal Astronomical Society.
W 1868 roku został zagranicznym członkiem brytyjskiego Royal Society[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d S. Heinrich Schwabe (1789-1875). [w:] High Altitude Observatory [on-line]. National Center for Atmospheric Research. [dostęp 2015-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-20)]. (ang.).
- ↑ a b c David P. Stern, Mauricio Peredo: Heinrich Schwabe. [w:] The Exploration of the Earth's Magnetosphere [on-line]. Goddard Space Flight Center, 2001. [dostęp 2015-04-20]. (ang.).
- ↑ a b c Chris Plicht: Schwabe, Samuel Heinrich (1789 - 1875). Red Hill Observatory. [dostęp 2015-04-20]. (ang.).
- ↑ H. Schwabe. Sonnen-beobachtungen im Jahre 1843. Von Herrn Hofrath Schwabe in Dessau. „Astronomische Nachrichten”. 21, s. 233, 1844. Bibcode: 1844AN.....21..233S. (niem.).
- ↑ Schwabe, Samuel Heinrich. [w:] Complete Dictionary of Scientific Biography [on-line]. Encyclopedia.com, 2008. [dostęp 2015-04-20]. (ang.).
- ↑ List of Fellows of the Royal Society 1660 – 2007. Royal Society. [dostęp 2016-08-21]. (ang.).
- ↑ Schwabe on Moon. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2016-08-21]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- R. Arlt. The sunspot observations by Samuel Heinrich Schwabe. „Astronomische Nachrichten”. 332 (8), s. 805–814, październik 2011. DOI: 10.1002/asna.201111601. (ang.).