Helena Firlej
Helena Józefa Firlej z domu Gęga (ur. 11 stycznia 1921 w Rychwałdku, zm. 11 lutego 1993) – pielęgniarka, działaczka społeczna, więźniarka obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu (nr 31526).
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Zawód, zajęcie |
Pielęgniarka |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujPochodziła z chłopskiej rodziny. Jej rodzice to Józef i Stefania z domu Pach. W rodzinnym Rychwałdku ukończyła szkołę podstawową, natomiast później uczyła się w Szkole Przemysłowej w Bielsku-Białej. W 1942 roku jej edukację przerwało aresztowanie przez Gestapo z powodu przynależności do Armii Krajowej. Do AK należeli również jej ojciec Józef oraz jej kuzyn Franciszek, który został powieszony w Szczyrku przez Niemców[1].
Aresztowana została 13 grudnia 1942 roku. 26 stycznia 1943 przewieziono ją do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, którego została więźniarką (nr 31526). W styczniu 1945 roku brała udział w transporcie ewakuacyjnym w głąb Niemiec, podczas którego udało się jej uciec[2].
W latach 1945–1946 była członkiem Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici” i prezesem koła w Rychwałdku[1].
W listopadzie 1949 roku wyszła za mąż za Jana Firleja z Rychwałdku[1].
W sierpniu 1951 roku podjęła pracę jako młodsza pielęgniarka w szpitalu w Żywcu. W 1954 roku ukończyła roczny kurs pielęgniarski, dzięki czemu otrzymała tytuł pielęgniarki dyplomowanej. W latach 1954–1963 pracowała jako pielęgniarka wydziałowa, a od 1963 do przejścia na emeryturę w 1987 roku jako pielęgniarka w Punkcie Krwiodawstwa przy Szpitalu Powiatowym w Żywcu[1].
Oprócz pracy zawodowej udzielała się aktywistycznie i charytatywnie. Działała m.in. przy akcjach krwiodawstwa, zbiórkach dla poszkodowanych podczas trzesięń ziemi, należała do HDK I PCK rejonu żywieckiego. Jako była więźniarka obozu koncentracyjnego należała do Miejskiego Koła ZBoWiD oraz Miejskiego Koła Inwalidów Wojennych w Żywcu. Brała udział w akcjach wyborczych do Sejmu I Rad Nadzorczych.
Zmarła 11 lutego 1993 roku. Została pochowana na Cmentarzu Przemienienia Pańskiego w Żywcu (Działka: 05, rząd: 20, grób: 03)[3].
Odznaczenia
edytuj- Zasłużony Honorowy Dawca Krwi (1969)[1]
- Srebrny Krzyż Zasługi (1964)[1]
- Srebrna Odznaka Honorowa PCK: IV stopnia – brązowa (1964)[1]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1 lutego 1977)[1]
- Medal 40-lecia PRL (1984)[1]
- Odznaka Honorowa Ligi Kobiet[1]
- Odznaka „Zasłużony dla Województwa Bielskiego”[1]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k Bronisław Kastelik , FIRLEJ Helena, [w:] Praca zbiorowa, Słownik Biograficzny Żywiecczyzny Tom II, Żywiec: Gazeta Żywiecka, 1997, s. 70–71, ISBN 978-83-902605-1-8 .
- ↑ GĘGA JÓZEFA HELENA, Więźniarka KL Auschwitz nr 31526., [w:] Jerzy Klistała , MARTYROLOGIUM MIESZKAŃCÓW ŻYWCA, CZERNICHOWA, GILOWIC, JELEŚNI, KOSZARAWY, LIPOWEJ, ŁĘKAWICY, ŁODYGOWIC, MILÓWKI, RADZIECHOWYCH, RAJCZY, STRYSZAWY, SUCHEJ, WĘGIERSKIEJ GÓRKI i innych -W LATACH 1939–1945, Bielsko-Biała 2009 .
- ↑ E-cmentarz – wyszukiwarka Helena Firlej, [w:] Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Żywcu [online], parafiazywiecka.net, Działka: 05, rząd: 20, grób: 03 [dostęp 2023-02-28] .