Helena Stuchłowa
Helena Regina Stuchłowa z domu Miszel (Mischel) (ur. 17 lutego 1897 we Lwowie, zm. 4 września 1955 w Nowym Sączu) – polska okulistka, doktor wszechnauk lekarskich („doctor medicinae universae”).
Życiorys
edytujUrodziła się 17 lutego 1897 we Lwowie w inteligenckiej rodzinie żydowskiej Klary (Chai) i Arnolda (Arniego) Miszelów. Studiowała medycynę na Uniwersytecie Lwowskim, pod kierunkiem profesora Adolfa Becka. Jako studentka, wraz ze swoim przyszłym mężem brała udział w obronie Lwowa, pracując jako ochotniczka, w szpitalu wojennym na Politechnice Lwowskiej (Szpital Technika nr I, Szpital nr II). Studia ukończyła w 1922 na polskim Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.
Początkowo pracowała w Żółkwi, gdzie Stanisław Stuchły był dyrektorem szpitala. W 1928 przenieśli się do Nowego Sącza, gdzie jej mąż również otrzymał posadę dyrektorską. Z czasem zamieszkali w kupionej przez siebie kamienicy, przy ul. Jagiellońskiej 34. Pracowała w sądeckim szpitalu. W latach 30. XX wieku była też krótko lekarzem szkolnym w szkole sióstr niepokalanek, mieszczącej się w tzw. Białym Klasztorze.
Po wybuchu II wojny światowej, wraz z mężem, który uciekł z niewoli sowieckiej, podjęli na nowo pracę w szpitalu. Pomagała potajemnie polskim partyzantom, udzielała im pomocy na miejscu (w mieszkaniu służbowym), a także dojeżdżała do rannych. Od 1941 ukrywała się u sióstr niepokalanek z Białego Klasztoru, potem u siostry swojego męża, w Warszawie. Oprócz rodziny, w jej ratowaniu brali udział sądeccy jezuici z o. Antonim Kuśmierzem na czele, siostry miłosierdzia, niepokalanki oraz przyjaciele. W Warszawie przebywała prawdopodobnie do Powstania w 1944. Koniec wojny spędziła prawdopodobnie w klasztorze w Kalwarii Zebrzydowskiej. Wróciła do Nowego Sącza w marcu 1945. Natomiast jej rodzice, jeden z braci i dalsi krewni (około 40 osób) zginęli w getcie lwowskim w 1942.
Z racji przerwy w praktyce zawodowej Helena Stuchłowa musiała zdobyć dodatkową specjalizację. Po kursie w Gliwicach zaczęła pracę jako lekarz radiolog.
Zmarła 4 września 1955 w Nowym Sączu, po krótkiej i ciężkiej chorobie. Jest pochowana razem z mężem cmentarzu komunalnym w Nowym Sączu. Na grobie znajduje się też tablica pamiątkowa ich starszego syna, Stanisława.
Życie prywatne
edytujW 1924 wyszła za polskiego lekarza chirurga, majora Stanisława Stuchłego (1888–1944). Matka Stanisława Szczęsnego (ur. 1931 we Lwowie, zm. 2003 w Kanadzie) i Janusza (ur. 1932 we Lwowie).
Bibliografia
edytuj- Jerzy Leśniak, Śladami doktora Stuchłego, Sądeczanin, kwiecień 2011, Nr 4 [40], Rok IV
- Jan Słowikowski, Wspomnienia z pracy w szpitalu sądeckim w latach 1935-1941, Sądeczanin, 2008, t. XXXVI
- Jerzy Leśniak, Lekarz bohater, Sądeczanin, luty 2008, nr 2 (2)
- Aleksandra Solarewicz, Człowiek, który uratował Jana Karskiego, Rzeczpospolita, 8 lutego 2011.
Linki zewnętrzne
edytuj- Obsada personalna obrony Lwowa 1-22.11.1918
- Położna od Andersa. sadeczanin.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-20)].
- Nowy Sącz. 90-lecie PCK
- 100 lat sądeckiej lecznicy
- Nasi Starsi Bracia - byli wśród nas
- The Central Base of Shoah Victims